Bộ Y tế nỗ lực xây dựng, hoàn thiện thể chế để Trạm Y tế xã, phường, đặc khu hoạt động hiệu quả

Tại trụ sở Bộ Y tế, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với 34 Sở Y tế tỉnh, thành phố trong cả nước chiều 23/9 để xây dựng, hoàn chỉnh dự thảo Thông tư Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu (Gọi chung là Trạm Y tế xã) thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì cuộc họp trực tuyến với các tỉnh, thành phố tại điểm cầu Bộ Y tế.

Chức năng của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu theo dự thảo mới có gì?

Thông tin tại cuộc họp cho thấy, căn cứ theo các Kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Y tế xác định việc xây dựng, ban hành và triển khai văn bản hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là rất quan trọng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị hiện nay.

Lãnh đạo Bộ Y tế giao đơn vị đầu mối là Vụ Tổ chức cán bộ xây dựng dự thảo Thông tư Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cơ sở rà soát, thay thế Thông tư số 33/2015/TT-BYT ngày 27/10/2015 của Bộ Y tế đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật hiện hành về phân cấp, phân quyền.

Ngày 15/6/2025, Bộ Y tế gửi công văn tới các đơn vị thuộc Bộ và các tỉnh, thành phố để lấy ý kiến dự thảo Thông tư và đã nhận được 56 ý kiến với 37 đơn vị góp ý cụ thể để đơn vị đầu mối tiếp tục hoàn thiện.

Tại cuộc họp trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đã có 14 ý kiến, hầu hết đến từ Sở Y tế các tỉnh, thành phố.

Vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ (Bộ Y tế) Nguyễn Hồng Sơn thông tin về dự thảo Thông tư Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu (Gọi chung là Trạm Y tế xã) thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Trước hết thống nhất với tên hoạt động của Thông tư do đơn vị đầu mối Vụ Tổ chức Cán bộ đề xuất.

Về chức năng, Trạm Y tế xã có chức năng cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật: Phòng bệnh, khám bệnh, chữa bệnh cấp ban đầu, phục hồi chức năng, sức khỏe bà mẹ và trẻ em, người cao tuổi, an toàn thực phẩm, thuốc, vắc xin, thiết bị y tế cơ bản, dân số, bảo trợ xã hội và các dịch vụ y tế khác theo quy định của pháp luật.

Nhiều ý kiến của các sở Y tế bày tỏ dùng phương án 2 "Trạm Y tế xã là đơn vị sự nghiệp y tế công lập, trực thuộc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương"; hoặc nếu coi Trạm Y tế xã là đơn vị sự nghiệp y tế công lập thì trong Dự thảo có làm rõ việc xếp hạng hay không?

Phần lớn ý kiến của các sở Y tế đều chia sẻ về khó khăn trong thu hút, tuyển dụng cán bộ, y, bác sĩ về công tác tại Trạm Y tế các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa nên việc đáp ứng tiêu chí 4 bác sĩ ở mỗi Trạm sẽ khó đạt.

Đại diện lãnh đạo các Cục, Vụ của Bộ Y tế cũng trao đổi, bổ sung thêm các điểm cần hoàn thiện và cung cấp thông tin cho sở Y tế các tỉnh, thành phố về chức năng nhiệm vụ, quyền hạn; cơ cấu tổ chức, nhân lực và điều khoản thi hành của dự thảo.

Nhiều chính sách đãi ngộ cho nhân lực, nhiều giải pháp phát triển y tế cơ sở

Qua lắng nghe các ý kiến thảo luận của phía Bộ Y tế, các trao đổi, kiến nghị của 14 Sở Y tế, kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương khẳng định: Trong suốt thời gian qua, công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, thể hiện qua chủ trương, đường lối và mục tiêu ưu tiên.

PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu.

Trước đó và ngay sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Y tế đã chủ động xây dựng và ban hành nhiều giải pháp phát triển y tế cơ sở.

Đặc biệt, Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân được ban hành ngày 9/9/2025 nêu rõ: Trong giai đoạn 2025-2030, mỗi năm các địa phương luân phiên, luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sỹ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế xã, bổ sung bác sỹ cơ hữu tại trạm y tế. 100% trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế, nhân lực theo chức năng, nhiệm vụ. Đến năm 2027, mỗi trạm y tế xã có ít nhất từ 4-5 bác sĩ.

Hiện nay Nghị quyết số 72 đã có nhiều chính sách đãi ngộ, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ làm thường xuyên, trực tiếp chuyên môn tại Trạm Y tế xã, cũng như các cơ sở y tế dự phòng. Nghị quyết cũng nêu rõ ngân sách nhà nước đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Cùng đó, hiện nay Bộ Y tế đang xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó cũng đề cập đến tăng cường năng lực cả về thiết bị, cơ sở vật chất, đào tạo cho Trạm Y tế xã. Do đó, ngoài nguồn lực hỗ trợ của trung ương, các địa phương cũng phải có chế độ chính sách để tăng cường năng lực cho y tế tuyến xã, y tế dự phòng theo tinh thần của Nghị quyết số 72.

Đây sẽ là động lực rất lớn để đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế tuyến cơ sở an tâm công tác nhằm thu hẹp khoảng cách về chất lượng khám, chữa bệnh giữa các tuyến y tế.

Các điểm cầu tham dự cuộc họp.

Dự thảo Thông tư Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang được Bộ Y tế hoàn thiện nhằm phân cấp, phân quyền đến Trạm Y tế xã.

Những vấn đề, các đại biểu nêu ra tại cuộc họp về băn khoăn, vướng mắc từ thực tiễn hoạt động thời gian qua, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương giao Vụ Tổ chức Cán bộ nghiên cứu tiếp thu, phối hợp với các Cục, Vụ liên quan cần khẩn trương rà soát, chỉnh sửa, hoàn chỉnh dự thảo thông tư phù hợp, tham mưu lãnh đạo Bộ Y tế xem xét ban hành, đáp ứng đúng tiến độ đề ra, giúp tuyến y tế cơ sở được nâng cao về mọi mặt.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, kinh nghiệm quốc tế cho thấy các trạm y tế còn được gọi bằng các tên khác nhau ví như cơ sở y tế đặt tại cộng đồng, chủ yếu tập trung nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý sức khỏe toàn diện cho người dân, chứ không quá đi sâu vào công tác khám chữa bệnh chuyên sâu.

"Do đó, khi xây dựng Thông tư, cũng cần xem lại chức năng, nhiệm vụ của Trạm Y tế cho phù hợp, đặc biệt qua những khó khăn mà nhiều địa phương đã đề cập.

Có thể trong giai đoạn nhất định, chức năng, nhiệm vụ của Trạm Y tế xã, phường vẫn giữ như hiện nay, nhưng bổ sung thêm nhóm nhiệm vụ từ Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sang như liên quan đến trẻ em, bảo trợ xã hội, và một số nội dung khác theo Nghị quyết 72 như khám sức khỏe ban đầu, định kỳ, khám sàng lọc tại cộng đồng, quản lý bệnh mãn tính tại cộng đồng"- Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nói.

Điểm cầu Sở Y tế TP Hà Nội tham luận.

Thái Bình/Ảnh: Trần Minh