Bộ Xây dựng trình dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều Luật Đường sắt

Dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, lược bỏ, bãi bỏ nhiều quy định

Ngày 26/11, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều Luật Đường sắt 2025.

Dự thảo Nghị định gồm 5 Chương, 66 Điều và 5 Phụ lục. Trong đó, Chương I, Quy định chung, gồm 5 Điều; Chương II, Kết cấu hạ tầng đường sắt, gồm 29 Điều; Chương III, Vận tải đường sắt, gồm 22 Điều; Chương IV, Tổ chức thực hiện, gồm 7 Điều; Chương V, Điều khoản thi hành, gồm 3 Điều.

Nghị định được xây dựng, quy định chi tiết trên cơ sở Luật Đường sắt 2025 và kế thừa một số quy định tại Nghị định số 56/2018/NĐ-CP và Nghị định số 65/2018/NĐ-CP.

Tại Tờ trình số 147/TTr-BXD, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, về nội dung dự thảo Nghị định sửa đổi, hoàn thiện 7 quy định cho phù hợp với thực tiễn hiện nay; Bổ sung 6 quy định đã được Luật Đường sắt 2025 giao; Lược bỏ 9 quy định tại Nghị định số 56/2018/NĐ-CP và Nghị định số 65/2018/NĐ-CP do Luật Đường sắt 2025 đã bãi bỏ hoặc giao Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định; Bãi bỏ 3 thủ tục hành chính quy định tại Nghị định số 56/2018/NĐ-CP và Nghị định số 65/2018/NĐ-CP đáp ứng yêu cầu của Chính phủ tại Nghị quyết 66/NQ-CP.

Riêng về nội dung phân quyền, phân cấp, Thứ trưởng cho biết, một số nội dung tại Nghị định số 56/2018/NĐ-CP và Nghị định số 65/2018/NĐ-CP đã được phân cấp cụ thể tại Nghị định số 144/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng.

Tuy nhiên, một số nội dung được quy định tại Nghị định số 144/2025/NĐ-CP không còn được quy định tại dự thảo Nghị định này hoặc đã được lược bỏ do Luật Đường sắt không còn giao Chính phủ quy định chi tiết.

Vì vậy, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật và phù hợp với thực tiễn hiện nay, dự thảo Nghị định tiếp tục thực hiện phân cấp 3 nội dung đang được quy định tại Nghị định số 144/2025/NĐ-CP.

Cụ thể, phân cấp từ Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định tháo dỡ tuyến, đoạn tuyến, ga đường sắt quốc gia được quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị định số 56/2018/NĐ-CP (điểm a khoản 3 Điều 9 dự thảo Nghị định).

Phân cấp từ Thủ tướng Chính phủ cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định tháo dỡ tuyến, đoạn tuyến, ga đường sắt địa phương được quy định tại khoản 2 Điều 8 Nghị định số 56/2018/NĐ-CP (điểm b khoản 3 Điều 9 dự thảo Nghị định).

Dự thảo Nghị định đã chỉnh lý việc phân cấp quyết định vận tải hàng nguy hiểm trong trường hợp đặc biệt (phòng, chống dịch bệnh, thiên tai, địch họa, phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh...) theo hướng giao các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND cấp tỉnh có văn bản yêu cầu doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt thực hiện như đối với vận tải trong trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 30 Nghị định số 65/2018/NĐ-CP để bảo đảm tính kịp thời khi thực hiện (điểm a khoản 1 Điều 42, Điều 63 dự thảo Nghị định).

Dự thảo Nghị định bổ sung quy định về nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ đường sắt. Trong ảnh, khách hàng trải nghiệm mô hình kiểm soát vé bằng mã QR trên căn cước công dân. Mô hình này đang được ứng dụng tại các tuyến đường sắt đô thị của Hà Nội.

Đề xuất Chính phủ cho phép ban hành nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn

Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy cũng cho biết, sau khi tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, dự thảo Nghị định có nội dung bổ sung mới so với dự thảo gửi thẩm định.

Theo đó, dự thảo Nghị định đã bổ sung quy định về nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ đường sắt (Điều 5 dự thảo Nghị định) theo hướng việc nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ đường sắt thực hiện theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về chuyển giao công nghệ và pháp luật khác có liên quan.

Việc bổ sung nội dung này nhằm quy định chi tiết nội dung "nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ đường sắt" tại khoản 3 Điều 38 Luật Đường sắt.

"Việc bổ sung quy định này vào dự thảo Nghị định là cần thiết, phù hợp với chỉ đạo của Chính phủ và bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, mà không cần phải xây dựng một Nghị định riêng về nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực đường sắt", tờ trình nêu rõ.

Sau cùng, để bảo đảm dự thảo Nghị định có hiệu lực cùng thời điểm với Luật Đường sắt, Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ cho phép ban hành Nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn và có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2026.

Tâm Vũ