Bộ Xây dựng nêu quan điểm về Dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp luồng Cửa Lò

Toàn cảnh luồng và cảng Cửa Lò - Nghệ An.

Bộ Xây dựng vừa có công văn gửi UBND tỉnh Nghệ An về việc triển khai Dự án đầu tư xây dựng nâng cấp luồng Cửa Lò và đê chắn sóng phía Bắc khu bến Cửa Lò trong giai đoạn 2025 – 2030.

Theo Bộ Xây dựng, Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam, Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển; Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Nghệ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định khu bến Nam Cửa Lò được quy hoạch cho cỡ tàu đến 30.000 tấn hoặc lớn hơn; luồng Cửa Lò được định hướng đầu tư nâng cấp cho tàu đến 30.000 tấn đầy tải, 50.000 tấn giảm tải trong giai đoạn đến năm 2030.

Căn cứ các quy hoạch nói trên, Bộ Xây dựng đã tổng hợp Dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp luồng Cửa Lò cho tàu 30.000 tấn đầy tải, 50.000 tấn giảm tải và đê chắn sóng phía Bắc cảng Cửa Lò trong danh mục các dự án dự kiến nhu cầu đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030 và đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo cấp thẩm quyền xem xét bố trí vốn để thực hiện đầu tư.

Bộ Xây dựng cho biết, luồng hàng hải Cửa Lò hiện đang đáp ứng cho tàu đến 20.000 tấn giảm tải. Năm 2024, Bộ Xây dựng đã bố trí 31 tỷ đồng để thực hiện nạo vét duy tu luồng, hoàn thành thi công tháng 12/2024.

Vào giữa tháng 6/2025, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An giới thiệu và chấp thuận vị trí đổ đất nạo vét duy tu luồng hàng hải Cửa Lò năm 2026 và các năm tiếp theo.

“Để thuận lợi trong việc nạo vét duy tu luồng năm 2026 hoặc trong quá trình đầu tư dự án nâng cấp luồng tàu (trường hợp dự án đầu tư nâng cấp luồng Cửa Lò cho tàu đến 30.000 tấn đầy tải, 50.000 tấn giảm tải được cấp thẩm quyền bố trí vốn), đề nghị UBND tỉnh Nghệ An sớm giới thiệu và chấp thuận các vị trí tiếp nhận chất nạo vét”, công văn của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang ký nêu rõ.

Trước đó, UBND tỉnh Nghệ An đã có văn bản đề nghị đề nghị Bộ Xây dựng quan tâm đưa vào kế hoạch để triển khai thực hiện Dự án cải tạo, nâng cấp luồng Cửa Lò cho tàu 30.000 tấn đầy tải, 50.000 tấn giảm tải và nâng cấp xây dựng đê chắn sóng phía Bắc cảng Cửa Lò trong năm 2026 từ nguồn đầu tư công trung hạn ngân sách Trung ương giai đoạn 2026-2030.

Được biết, Khu bến cảng Cửa Lò là cảng biển tổng hợp quốc tế, đầu mối giao thông quan trọng trong nhóm cảng biển khu vực Bắc Trung Bộ với sản lượng hàng hóa thông qua có chiều hướng tăng trưởng tích cực.

Chỉ tính riêng Khu bến Nam Cửa Lò trong 3 năm gần đây đạt trung bình 5.000.000 tấn/năm (vượt 10% công suất thiết kế), trong đó hàng container trung bình là 90.000 TEU (tương đương 1.350.000 tấn/năm); đặc biệt năm 2024 đạt 5.500.000 tấn (125% công suất thiết kế) với hàng container là 100.000 TEU (tương đương 1.500.000 tấn).

Dự kiến sản lượng hàng hóa phục vụ các khách hàng khu vực tỉnh Nghệ An, nước bạn Lào và vùng Đông Bắc Thái Lan thông qua Khu bến cảng dự kiến tăng trưởng hơn 10% mỗi năm.

Hiện tại hệ thống cầu cảng tổng hợp thuộc Khu bến cảng Cửa Lò đang thực hiện khai thác có khả năng tiếp nhận cỡ tàu có trọng tải dưới 30.000 tấn (giảm tải) đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư, doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế tỉnh Nghệ An và khu vực.

Tuy nhiên, do luồng hàng hải cảng Cửa Lò trong thời gian dài chưa được nạo vét duy tu (cốt luồng từ -6,8 mét đến -7,2 mét chỉ đáp ứng cho các tàu có trọng tải 15.000 tấn đầy tải và 20.000 - 25.000 tấn giảm tải) làm hạn chế tải trọng của các phương tiện tàu biển ra vào cảng (trong khi xu thế vận chuyển hàng hóa hiện nay chủ yếu bằng các tàu cỡ lớn từ 30.000 tấn - 50.0000 tấn).

Điều này đã dẫn đến làm tăng chỉ phí cho các đơn vị xuất nhập khẩu qua cảng Cửa Lò, đặc biệt, một số trường hợp phải chuyển tải, chi phí qua cảng đội thêm 100%, làm tăng giá thành hàng hóa.

Anh Minh