Bộ Xây dựng đưa giải pháp xử lý vướng mắc 11 dự án BOT giao thông thua lỗ

Phương tiện lưu thông qua Dự án BOT cao tốc Thái Nguyên-Chợ Mới. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Bộ Xây dựng vừa trình Chính phủ Dự thảo Nghị định quy định chi tiết về việc xử lý vướng mắc của dự án BOT giao thông.

Theo đó, trong bối cảnh nguồn vốn Nhà nước hạn chế, thực hiện các nghị quyết của Đảng, đến trước năm 2020 (thời điểm Luật PPP được ban hành), cả nước đã huy động hơn 318.000 tỷ đồng để đầu tư 140 dự án BOT.

Phía Bộ Xây dựng cũng đánh giá các dự án đã đưa vào khai thác bước đầu phát huy hiệu quả như: giảm chi phí vận tải, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, giảm ùn tắc và tai nạn giao thông, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cũng thừa nhận do trước thời điểm Luật PPP ban hành phải thường xuyên điều chỉnh chính sách cho phù hợp thực tiễn, một số dự án BOT giao thông đã phát sinh vướng mắc.

Thực hiện chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ Giao thông Vận tải) đã phối hợp với các địa phương rà soát, đánh giá toàn diện tình hình. Kết quả cho thấy, trong số 140 dự án, có 11 dự án đã xác định được vướng mắc cụ thể, cùng một số dự án tiềm ẩn khó khăn.

Trong 11 dự án này, có 8 dự án do Bộ Xây dựng quản lý và 3 dự án do địa phương quản lý. Bộ Xây dựng đề xuất chia giải pháp xử lý thành hai nhóm.

Nhóm 1: Nhà nước chia sẻ gần 8.900 tỷ đồng để tiếp tục thực hiện hợp đồng với 5 dự án có doanh thu sụt giảm nghiêm trọng, không có khả năng phục hồi, gồm cầu Việt Trì-Ba Vì; cầu Thái Hà; hầm Đèo Cả (thay thế cơ chế thu phí tuyến La Sơn-Túy Loan); nâng cấp đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14 qua Đắk Lắk); cao tốc Bắc Giang-Lạng Sơn.

Nhóm 2: Nhà nước thanh toán chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn đối với 6 dự án, gồm đường tránh thành phố Thanh Hóa; đường Thái Nguyên-Chợ Mới; cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91; cầu đường sắt Bình Lợi; cầu An Hải (Phú Yên); đường 39B (Thái Bình).

Bộ Xây dựng cũng đưa ra phương án chấm dứt hợp đồng gồm: phương án 1 ước tính khoảng 5.900 tỷ đồng, phương án 2 khoảng 5.960 tỷ đồng và phương án 3 khoảng 4.520 tỷ đồng.

Bộ Xây dựng đề xuất phạm vi giải quyết là những dự án BOT gặp vướng mắc giảm doanh thu được ký kết trước ngày 1/1/2021. Trong đó, cho phép các dự án này được áp dụng một số điều của Luật PPP như: điều kiện chia sẻ phần doanh thu, tỷ lệ chia sẻ phần giảm doanh thu, trách nhiệm của các bên khi Nhà nước chia sẻ phần giảm doanh thu; điều kiện chia trả chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Dự thảo Nghị định quy định các dự án Nhà nước hỗ trợ, tỷ lệ chia sẻ của Nhà nước được dự thảo xác định không quá 75% tỷ lệ bình quân giữa mức doanh thu bị sụt giảm và doanh thu trong phương án tài chính của dự án trong 3 năm gần nhất. Mức doanh thu bị sụt giảm được xác định bằng doanh thu trong phương án tài chính trừ doanh thu thực tế.

Đối với các dự án Nhà nước dự định mua lại và chấm dứt hợp đồng, Bộ Xây dựng đề xuất xác định các khoản cấu thành tổng chi phí phải trả cho nhà đầu tư gồm: vốn dự án theo hướng tổng vốn đầu tư; chi phí quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì công trình dự án; các khoản thuế, phí doanh nghiệp dự án phải nộp; chi phí lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh-doanh thu./.

(Vietnam+)