Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Timor-Leste trả lời độc quyền TG&VN: Kinh nghiệm phong phú của Việt Nam trong ASEAN là nguồn chỉ dẫn vô giá

Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung đón tiếp Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Timor-Leste Bendito dos Santos Freitas ngày 16/9. (Ảnh: Quang Hòa)

Xin Bộ trưởng chia sẻ những trọng tâm chính trong chuyến thăm Việt Nam cũng như những trao đổi với Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung?

Chuyến thăm tới Việt Nam của tôi phản ánh tình hữu nghị bền chặt và khát vọng chung giữa Timor-Leste và Việt Nam. Chuyến thăm cũng là sự khởi đầu cho chuyến công du ASEAN dịp này của tôi, một bước đi cần thiết trước khi Timor-Leste chính thức gia nhập ASEAN vào ngày 26/10 tới đây, theo khuyến nghị của Malaysia trên cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2025.

Việt Nam là quốc gia đầu tiên tôi đến thăm trong chuyến công du này, qua đó, tôi có cơ hội bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các nhà lãnh đạo, Chính phủ và nhân dân Việt Nam vì sự ủng hộ kiên định dành cho Timor-Leste trong suốt tiến trình gia nhập ASEAN.

Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Timor-Leste Bendito dos Santos Freitas. (Ảnh: Thành Long)

Đồng thời, chuyến thăm còn nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác song phương sau khi Timor-Leste gia nhập ASEAN. Khi trao đổi với Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung, tôi đã thảo luận về các cơ chế hỗ trợ triển khai hiệu quả những thỏa thuận song phương hiện có, thúc đẩy đàm phán về miễn thị thực và dịch vụ hàng không, mở rộng hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, kinh tế số, giáo dục, đồng thời chuẩn bị cho việc nâng cấp quan hệ hai nước cũng như trao đổi đoàn cấp cao trong thời gian tới.

Chúng tôi hoan nghênh việc thảo luận về khả năng mở Đại sứ quán Việt Nam tại Dili, qua đó góp phần gắn kết hai quốc gia chặt chẽ hơn.

Các nhà lãnh đạo ASEAN đã nhất trí kết nạp Timor-Leste trở thành thành viên thứ 11 của ASEAN vào tháng 10. Bộ trưởng có thể cho biết sự chuẩn bị của Timor-Leste cho sự kiện quan trọng này, cũng như cảm nhận của cá nhân Bộ trưởng?

Việc gia nhập ASEAN là một cột mốc lịch sử đối với Timor Leste, hiện thực hóa khát vọng lâu nay của nhân dân chúng tôi kể từ khi giành độc lập. Chúng tôi đã và đang nỗ lực hết sức để điều chỉnh các thể chế, chính sách và khuôn khổ pháp lý phù hợp với các tiêu chuẩn của ASEAN, với sự hỗ trợ của ASEAN về lộ trình và các chương trình hỗ trợ kỹ thuật khác.

Các bộ, ngành đang hoàn tất các thỏa thuận thuộc trụ cột kinh tế, trong khi các nhà ngoại giao được đào tạo chuyên sâu về ASEAN.

Với cá nhân mình, tôi coi việc Timor-Leste gia nhập ASEAN là khoảnh khắc tự hào, Timor-Leste không chỉ gia nhập một tổ chức khu vực, mà còn trở thành thành viên của một đại gia đình luôn coi trọng tinh thần đoàn kết, đối thoại và hỗ trợ lẫn nhau. Bước đi này củng cố nền độc lập của chúng tôi, tăng cường khả năng tự cường và mở ra cơ hội mới cho thanh niên, doanh nghiệp, hội nhập khu vực cũng như phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện.

Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Timor-Leste Bendito dos Santos Freitas ngày 16/9. (Ảnh: Quang Hòa)

Bộ trưởng đánh giá như thế nào về sự đoàn kết và ủng hộ mà các quốc gia thành viên ASEAN đã dành cho Timor-Leste trong thời gian qua, trong đó có sự ủng hộ mạnh mẽ từ Việt Nam cũng như các nhà Lãnh đạo cấp cao Việt Nam?

Chúng tôi vô cùng biết ơn trước sự đoàn kết của các quốc gia thành viên ASEAN, một yếu tố then chốt thúc đẩy hành trình gia nhập ASEAN của Timor-Leste. Sự ủng hộ bền bỉ và nhất quán của Việt Nam - từ các nhà lãnh đạo cấp cao, các nhà ngoại giao cho tới các chuyên gia đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Việt Nam đã sớm công nhận nền độc lập của Timor-Leste và kể từ đó luôn kiên định ủng hộ con đường gia nhập ASEAN của chúng tôi.

Tinh thần đoàn kết này phản ánh những giá trị cốt lõi của ASEAN: Thống nhất, tôn trọng lẫn nhau và cùng tiến bộ. Điều đó cũng truyền cảm hứng để chúng tôi tích cực đóng góp cho nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN ngay sau khi trở thành thành viên.

Kỳ vọng của Bộ trưởng về một chương hợp tác mới với Việt Nam trong thời gian tới cũng như nhận định của Bộ trưởng về khát vọng phát triển của Việt Nam và sự chia sẻ kinh nghiệm giữa hai nước?

Chúng tôi mong đợi một giai đoạn hợp tác toàn diện mới với Việt Nam. Timor-Leste kỳ vọng củng cố quan hệ thương mại và đầu tư, mở rộng cơ hội giáo dục và đào tạo nghề, tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và xem xét hợp tác trong ngành dầu khí với Việt Nam.

Timor-Leste ngưỡng mộ hành trình phát triển đáng kinh ngạc của Việt Nam - từ công cuộc tái thiết sau chiến tranh đến việc trở thành một trong những nền kinh tế năng động nhất châu Á. Kinh nghiệm của Việt Nam trong xóa đói giảm nghèo, công nghiệp hóa và phát triển số mang lại nhiều bài học quý báu cho Timor-Leste.

Với 72% dân số dưới 35 tuổi, chúng tôi đặc biệt mong muốn học hỏi thành công của Việt Nam trong việc tận dụng cơ cấu dân số vàng - biến một lực lượng dân số trẻ thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và nâng cao sức mạnh quốc gia.

Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Timor-Leste Bendito dos Santos Freitas trả lời phỏng vấn TG&VN chiều ngày 16/9. (Ảnh: Thành Long)

Chúng tôi tin rằng việc cùng tập trung vào trao quyền cho thanh niên có thể trở thành trụ cột trung tâm trong hợp tác giữa hai nước. Chúng tôi hy vọng được học hỏi từ những kinh nghiệm này, đồng thời cũng chia sẻ những đóng góp riêng của mình trong lĩnh vực xây dựng hòa bình, hòa giải và quản trị quốc gia.

Bộ trưởng đánh giá như thế nào về vai trò hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao ở cả ở cấp độ song phương và trong khuôn khổ ASEAN?

Hai Bộ Ngoại giao đóng vai trò trung tâm trong việc định hướng và điều phối quan hệ đối tác của chúng ta. Ở cấp độ song phương, hai nước sẽ tăng cường tham vấn chính sách, mở rộng đào tạo, trao đổi ngoại giao, đồng thời hỗ trợ tiến trình mở Đại sứ quán Việt Nam tại Dili.

Trong khuôn khổ ASEAN, hai Bộ sẽ hợp tác chặt chẽ để bảo đảm Timor-Leste hội nhập thuận lợi và tham gia hiệu quả vào các hoạt động của ASEAN. Kinh nghiệm phong phú của Việt Nam trong ASEAN sẽ là nguồn chỉ dẫn vô giá giúp Timor-Leste vững bước trong những năm đầu gia nhập.

Cùng nhau, hai Bộ sẽ tiếp tục thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, luật pháp quốc tế, hòa bình, an ninh, hợp tác, thịnh vượng cũng như tiếng nói của các quốc gia nhỏ và đang phát triển tại các diễn đàn khu vực và toàn cầu.

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Hà Phương