Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang nói về quyền lưu trữ trứng, tinh trùng của phạm nhân

Về cơ bản, các đại biểu bày tỏ đồng tình với quy định này và cho rằng đây là quy định nhân văn, nhân đạo sâu sắc; phản ánh sự tôn trọng các quyền cơ bản của con người, ngay cả khi họ đang chấp hành án. Tuy nhiên, các đại biểu vẫn có những ý kiến khác nhau về nội dung này.

Quang cảnh phiên làm v iệc sáng 12/11. Ảnh: Quochoi.vn

Phạm nhân chỉ được hiến mô, tạng cho người thân

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Sang (Đoàn TP Hồ Chí Minh) tán thànhvới nội dung nàynhưng cho rằng,đây là một vấn đề rất nhạy cảm, bởi chủ thể của việc này là một chủ thể rất đặc biệt: là người đang thi hành án phạt tù.

Đồng thời, đây là quy định mới, chúng ta chưa có đánh giá đầy đủ tác động về chính trị, về xã hội, về pháp lý, cũng như điều kiện bảo đảm. Đặc biệt là đánh giá về khả năng lao động, học tập, cải tạo của phạm nhân sau khi hiến mô, tạng. Cùng đó là việc phạm nhân không đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ sau khi được hiến nội tạng.

Do đó, đại biểu đề nghị là chỉ cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể người cho người thân thích của mình như dự thảo Luật, gồm: ông bà, cha mẹ, cô bác, anh chị, cháu; đồng thời kèm theo những điều kiện hết sức chặt chẽ như: phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi dụng, có điều kiện sức khỏe; phạm nhân phải còn thời gian thi hành phạt tù ít nhất 5 năm trở xuống.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Sang (Đoàn TP Hồ Chí Minh). Ảnh: Quochoi.vn

Đồng tình với đại biểu Thanh Sang về việc đối tượng hiến mô, bộ phận cơ thể hết sức đặc biệt là phạm nhân, những người đang chấp hành án rất nhạy cảm, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thanh Phương (Đoàn tỉnh Tây Ninh) nêu ý kiến: nếu chúng ta chỉ đưa vào luật để bảo đảm đầy đủ quyền con người mà chưa có đánh giá toàn diện thì trước mắt nên cân nhắc chưa đưa vào. "Tôi đề nghị nên đánh giá chặt chẽ thêm các điều kiện khác".

Nghiên cứu kỹ hơn quy định lưu trữ trứng, tinh trùng

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn tỉnh Đồng Tháp) đề xuất,để tránh phát sinh những thủ tục pháp lý phức tạp sau này, cần quy định chặt chẽ. Phạm nhân chỉ được hiến tự nguyện, không vì lợi nhuận hay mục đích kinh tế; người được nhận hiến mô phải là thân nhân trong dòng họ của người hiến.

Bên cạnh đó, những người được hiến mô cũng phải được đi khám sức khỏe, để xem sức khỏe có đảm bảo hay không. Giả sử trường hợp phạm nhân hiến thận nếu không đủ sức khỏe, sau đó có thể bị suy dinh dưỡng, ốm đau thì sẽ tạo gánh nặng cho xã hội, gia đình và chính bản thân họ. Do vậy, phải có quy định, có điều kiện rạch ròi, cụ thể, và phải được xác định rõ ràng, có cơ quan y tế chuyên môn giám định.

Đại biểu Quốc hội Huỳnh Thanh Phương (Đoàn tỉnh Tây Ninh). Ảnh: Quochoi.vn

Đối với vấn đề lưu trữ tinh trùng, lưu trữ trứng, "đây là một vấn đề rất khó khăn vì không phải hiến là có thể sử dụng ngay mà cần phải lưu trữ, chờ đợi thời gian lâu dài, xử lý bằng kỹ thuật, khoa học rất phức tạp" - đại biểu Phạm Văn Hòa nhận định. Vì vậy, đại biểu đề nghị chưa thực hiện quy định này, cần có nghiên cứu sâu sắc hơn, cụ thể hơn, để bảo đảm 2 loại hình an toàn, cả về yếu tố khoa học và chi phí.

Đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám (Đoàn tỉnh Quảng Ngãi) đề nghị, các quy định hiến mô, tạng cần phải có thêm những quy định chặt chẽ hơn, tạo điều kiện cho phạm nhân và các cơ quan có thẩm quyền thực hiện, cũng như tránh sự lạm dụng, lợi dụng quyền này trong quá trình thực hiện.

Đồng thời, theo đại biểu, dự thảo Luật mới chưa có quy định về việc giải quyết nguyện vọng được lưu giữ trứng và tinh trùng như thế nào. Do đó, đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung thêm để quy định đầy đủ và khả thi hơn.

Đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám (Đoàn tỉnh Quảng Ngãi). Ảnh: Quochoi.vn

Còn đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP Hồ Chí Minh) ủng hộ giữ lại quy định về quyền hiến mô, tạng của phạm nhân và đề bổ sung thêm một khoản là được Chính phủ quy định chi tiết, có những ràng buộc kèm theo, cụ thể như phải được sự đồng ý của gia đình hay vấn đề mức chịu án hình phạt hay về tội về tử hình.

Bảo đảm quyền hiến mô, bộ phận cơ thể và sức khỏe của phạm nhân

Phát biểu tiếp thu, làm rõ các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra chỉnh lý trong dự thảo Luật trên cơ sở nguyên tắc:thứ nhất,phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện như tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể, đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể.

Thứ hai, bảo đảm sức khỏe để phạm nhân tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô và bộ phận cơ thể.

Thứ ba, phạm nhân phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô và bộ phận cơ thể.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Thứ tư, người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp tội phạm lần đầu và thời gian chấp hành án còn dưới 3 năm; thứ năm, hiến mô, bộ phận cơ thể cho thân nhân của phạm nhân.

Về quyền lưu trữ trứng và tinh trùng của phạm nhân. Một số ý kiến đại biểu cho rằng những quy định này mang tính nhân văn, nhân đạo và tiến bộ, nhưng không nên quy định trong luật vì thiếu tính khả thi, do việc này đòi hỏi kỹ thuật y tế cao, chi phí lớn, khó thực hiện tại các cơ sở giam giữ.

Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng việc quy định quyền này là chính sách nhân văn, nhân đạo. Tuy nhiên tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi báo cáo Quốc hội thông qua dự thảo Luật.

Phong Châu