Bộ trưởng Bộ Công an: Đối tượng ngáo đá và loạn thần có thể phạm tội đặc biệt nghiêm trọng

Chiều 25-11, các đại biểu Quốc hội (ĐB) thảo luận ở hội trường về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Các đại biểu Quốc hội dự phiên họp, chiều 25-11. Ảnh: QUANG PHÚC

Băn khoăn tăng thời hạn cai nghiện

Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định về thời hạn cai nghiện ma túy đối với người cai nghiện ma túy lần đầu là 24 tháng, đối với người cai nghiện ma túy từ lần thứ hai trở lên là 36 tháng và áp dụng đối với tất cả hình thức cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc.

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) cho rằng, quy định thời hạn cai nghiện lần đầu 24 tháng, lần 2 trở lên 36 tháng là quy định cần thiết, bảo đảm liệu trình. Vì thực tế cho thấy các mô hình cai nghiện ngắn hạn, từ 3-6 tháng đều không thành công, tỷ lệ tái nghiện cao; người nghiện thường chưa kịp ổn định thể chất thì rối loạn tâm lý, hành vi vẫn còn, dẫn đến dễ dàng quay lại sử dụng.

Ma túy tổng hợp, đặc biệt là các chất kích thích ATS hiện chiếm hơn 70% trong các vụ việc, gây tổn thương não bộ lâu dài, đòi hỏi quá trình trị liệu và phục hồi dài hạn. Nếu chúng ta tiếp tục duy trì thời gian cai nghiện ngắn, pháp luật sẽ đứng sau thực tiễn, không đủ công cụ để bảo vệ chính người nghiện và cộng đồng.

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng). Ảnh: QUANG PHÚC

Còn theo ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), để hạn chế tình trạng tái nghiện cao, cần tăng thời gian cai nghiện, tuy nhiên đó nên là khung tối đa, nhằm tạo điều kiện cho những đối tượng cai nghiện hiệu quả thì có thể được về sớm so với khung tối đa.

Cũng theo dự thảo, người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi thực hiện việc cai nghiện tại trường giáo dưỡng. Khi người nghiện ma túy đủ 18 tuổi, nếu thời gian cai nghiện còn lại từ đủ 3 tháng trở lên thì chuyển sang thực hiện việc cai nghiện tại cơ sở cai nghiện công lập. Vấn đề này còn gây tranh luận.

Theo ĐB Nguyễn Thị Việt Nga, quy định người nghiện từ 12 đến dưới 18 tuổi được cai nghiện tại trường giáo dưỡng là chính sách thể hiện tính nhân văn sâu sắc, đồng thời phù hợp với Công ước quốc tế về quyền trẻ em.

Có quan điểm khác, ĐB Phạm Văn Hòa bày tỏ lo lắng khi đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi vào cai nghiện tại trường giáo dưỡng, cho rằng, các em như “những chú chim sẻ con”, còn nhiều non nớt, đưa vào trại giáo dưỡng có thể lợi bất cập hại, bị ảnh hưởng bởi những đối tượng tiêu cực khác. Ông cho rằng, đối tượng này nên cai nghiện tại gia đình, trường hợp cần thiết mới đưa vào trại giáo dưỡng.

Đề xuất gắn thiết bị điện tử giám sát đối tượng cai nghiện ma túy

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga cũng cho rằng, việc mở rộng sử dụng giám sát điện tử đối với người cai nghiện tự nguyện, người điều trị methadone và người bị quản lý sau cai là một trong những điểm mới táo bạo, tiến bộ, giúp hiện đại hóa công tác quản lý cai nghiện, phù hợp xu hướng quốc tế. Giám sát điện tử không phải để trừng phạt, mà là phương tiện bảo vệ người cai nghiện, giảm áp lực quản lý, tăng hiệu quả phòng ngừa.

Vấn đề xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể được nhiều ĐB quan tâm. Dự thảo đã tạo cơ chế pháp lý để yêu cầu xét nghiệm và áp giải khi cần thiết. Tuy nhiên, để bảo đảm quyền con người, ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) đề nghị cân nhắc bổ sung nguyên tắc thực hiện với tiêu chí an toàn, nhân đạo, tôn trọng danh dự, nhất là đối với phụ nữ, người dưới 18 tuổi và người có rối loạn tâm thần, hướng dẫn này sẽ giúp lực lượng chức năng thi hành đúng thẩm quyền và tránh rủi ro phát sinh khiếu nại.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, chiều 25-11. Ảnh QUANG PHÚC

Trước khi giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đã giới thiệu thiết bị điện tử giám sát đối tượng cai nghiện ma túy. Bộ trưởng cho biết, thiết bị do ngành Công an nghiên cứu sản xuất, nếu được Quốc hội thông qua thì thời gian tới, ngành sẽ áp dụng hình thức này.

Về thời hạn cai nghiện ma túy, Bộ trưởng đề nghị giữ nguyên như tại dự thảo đối với thời hạn cai nghiện từ lần đầu là 24 tháng, đối với người cai nghiện ma túy lần thứ hai trở lên là 36 tháng để mọi người nghiện ma túy đều được áp dụng đầy đủ các giai đoạn trong quy trình cai nghiện ma túy, khắc phục tình trạng tái nghiện.

Bộ trưởng cho biết, xu thế hiện nay, người nghiện ma túy đang chuyển dần sang sử dụng các loại ma túy tổng hợp, biểu hiện trạng thái nghiện rất đa dạng và không điển hình, nhiều đối tượng sử dụng các loại ma túy pha trộn dẫn đến tình trạng ngáo đá và loạn thần có thể thực hiện các hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Thời gian qua, có những đối tượng thực hiện những hành vi rất dã man, đây là những đối tượng nghiện dạng ngáo đá và loạn thần.

Các đại biểu Quốc hội dự phiên họp, chiều 25-11. Ảnh: QUANG PHÚC

Về cai nghiện cho người từ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi, Bộ trưởng cho biết, cả nước hiện có có 239 trường hợp này, do số lượng không nhiều nên việc tổ chức cai nghiện ma túy bắt buộc tại trường giáo dưỡng nhằm đảm bảo về nguồn lực, cơ sở vật chất, nhóm này được bố trí khu riêng. Môi trường của trường giáo dưỡng cũng phù hợp với lứa tuổi này để đảm bảo quyền lợi của các em, nhất là việc tiếp tục học văn hóa.

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của ĐB, Bộ trưởng cho biết sẽ nghiên cứu chỉnh lý dự thảo luật theo hướng đưa người từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi cai nghiện ma túy bắt buộc tại trường giáo dưỡng hoặc cơ sở cai nghiện ma túy công lập trong trường hợp phải đủ điều kiện.

PHAN THẢO