Bỏ thuế khoán sang kê khai: 7 việc hộ kinh doanh cần làm trước 1/1/2026

Chỉ còn hơn 10 ngày nữa là bước sang cơ chế tính thuế mới. Đối với các hộ kinh doanh đang thuộc diện khoán và chuẩn bị chuyển sang kê khai, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, chia sẻ về 7 nhóm công việc hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý.

Bước 1: Rà soát doanh thu để xác định nhóm hộ kinh doanh

Tất cả hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu thực tế năm 2025, dự kiến doanh thu năm 2026 để xác định thuộc nhóm hộ kinh doanh nào. Đồng thời, trên cơ sở mô hình hoạt động kinh doanh để lựa chọn phương pháp tính thuế, chế độ kế toán áp dụng, phần mềm giải pháp cho hoạt động bán hàng, kế toán, hóa đơn, khai thuế tương ứng với quy mô thuộc nhóm.

Cơ quan quản lý dự kiến chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm theo doanh thu hàng năm.

Trong đó, nhóm 1 là các hộ có doanh thu hàng năm dưới 500 triệu đồng một năm - ngưỡng chịu thuế mới áp dụng từ năm 2026. Nhóm 2 là các hộ có doanh thu từ 500 triệu đến dưới 3 tỷ đồng một năm. Nhóm 3 có mức doanh thu mỗi năm từ 3 đến dưới 50 tỷ đồng và nhóm 4 là trên 50 tỷ đồng.

Chuyên gia thuế lưu ý một số việc hộ kinh doanh cần chú ý khi thời điểm chuyển sang kê khai thuế từ đầu năm 2026 đang đến gần. Ảnh: Nam Khánh

Bước 2: Kiểm kê hàng tồn kho vào thời điểm chuyển đổi

Các hộ kinh doanh dưới ngưỡng 3 tỷ, được áp dụng phương pháp tỷ lệ trên doanh thu cho cả thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, thì hàng tồn kho không tham gia vào việc xác định số thuế phải nộp. Hàng tồn kho trong trường hợp này chỉ nhằm chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa bán ra.

Riêng với các hộ doanh thu trên 3 tỷ đồng, áp dụng phương pháp tính thuế doanh thu trừ chi phí, hàng tồn kho trở thành yếu tố quan trọng trong việc xác định chi phí.

Tùy vào việc thuộc nhóm nào trong năm 2026, hộ kinh doanh cần chủ động chuẩn bị và thực hiện kiểm kê hàng tồn kho cho phù hợp.

Bước 3: Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử

Các hộ kinh doanh dự kiến doanh thu 2026 từ 1 tỷ đồng trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử.

Những hộ kinh doanh năm 2026 hoặc cuối năm 2025, kể cả hộ khoán, nếu dự kiến doanh thu thực tế sẽ vượt 1 tỷ đồng thì nên đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử sớm để làm quen, để khi chính thức áp dụng thì hộ kinh doanh có thể chủ động và vận hành trơn tru.

Bước 4: Chuẩn bị sổ sách kế toán

Các hộ kinh doanh dự kiến doanh thu năm 2026 thuộc diện phải nộp thuế (500 triệu đồng trở lên) cần thiết lập hệ thống sổ sách kế toán theo quy định.

Bước 5: Thay đổi thông tin đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế

Hộ kinh doanh nếu có thay đổi so với hiện tại cần cập nhật thông tin đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế theo cơ chế một cửa liên thông hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế theo quy định hiện hành.

Bà Hải lưu ý, nếu hộ kinh doanh không đăng ký kinh doanh sẽ gặp rủi ro bị xử phạt vi phạm hành chính. Rủi ro khác, có thể bị tính thuế theo biểu lũy tiến của thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Bước 6: Đăng ký tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh

Cá nhân, hộ kinh doanh cần mở hoặc chỉ định tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh và khai báo với cơ quan thuế từ đầu năm 2026. Tài khoản này có thể đứng tên chủ hộ hoặc các thành viên (có tên trên giấy phép). Việc này cần hoàn tất ngay trong tháng 12 để tránh những rủi ro có thể phát sinh.

Bước 7: Khai thuế đối với hoạt động kinh doanh theo mẫu tờ khai phù hợp phương pháp tính thuế và ngành nghề lĩnh vực hoạt động kinh doanh (sử dụng eTax Mobile).

Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 50 tỷ đồng, kỳ kê khai thuế được thực hiện theo quý. Điều này có nghĩa là hộ kinh doanh sẽ chỉ phải nộp tờ khai thuế lần đầu vào ngày 30/4/2026.

Tuy nhiên, toàn bộ các yêu cầu về chuẩn bị như tách tài khoản phục vụ kinh doanh, đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế, sử dụng hóa đơn điện tử và thiết lập sổ sách kế toán đều phải được bắt đầu từ ngày 1/1/2026.

Với các hộ mới bắt đầu kinh doanh trong năm 2026, thời điểm phải kê khai được áp dụng linh hoạt như đối với hộ mới ra kinh doanh. Ví dụ, nếu bắt đầu kinh doanh từ đầu năm 2026, hộ sẽ thực hiện kê khai vào tháng 7. Nếu bắt đầu kinh doanh vào cuối năm 2026, thời điểm kê khai có thể lùi đến tháng 1/2027.

Lưu ý định danh cá nhân của hộ kinh doanh phải được xác thực điện tử thì mới đăng ký sử dụng hóa đơn và khai thuế điện tử qua các ứng dụng như eTax Mobile được.

Nguyễn Lê