Bỏ 'thuế khoán' – giải pháp chống thất thu thuế từ hộ kinh doanh

Theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên và thuộc các nhóm ngành nghề kinh doanh như: ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, bán lẻ… sẽ phải xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Điều này đồng nghĩa với việc, các hộ kinh doanh đang nộp thuế theo hình thức “thuế khoán” sẽ chuyển sang nộp thuế theo doanh thu phát sinh thực tế.

Cán bộ thuế tuyên truyền, phổ biến chính sách thuế cho hộ kinh doanh ở huyện Yên Mỹ

Đội thuế liên huyện Yên Mỹ - Ân Thi đang quản lý và thực hiện thu thuế khoán đối với 1.200 hộ kinh doanh, trong đó, 116 hộ thuộc đối tượng phải chuyển sang hình thức nộp thuế theo doanh thu phát sinh thực tế ngay từ 1/6/2025. Đội thuế đã thành lập 9 tổ tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn tỏa đi khắp tất cả các địa bàn để giúp hộ kinh doanh nắm rõ và thực hiện. Đến nay, có 1.100 hộ kinh doanh đã hoàn thành cài đặt ứng dụng Etax Mobile để kê khai, nộp thuế điện tử, phấn đấu đến 30/6, hoàn thành 100%. Hầu hết các hộ thuộc diện bắt buộc nộp thuế theo doanh thu từ ngày 1/6/2025 đã hoàn thành cài đặt ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử và thực hiện xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

Cán bộ thuế hướng dẫn hộ kinh doanh đăng ký nộp thuế điện tử

Cán bộ thuế nhập thông tin đăng ký thuế điện tử hộ kinh doanh

Anh Lê Văn Nhường, chủ hộ kinh doanh quần áo ở xã Tân Minh (Yên Mỹ) chia sẻ: Khi biết thông tin, hộ kinh doanh như tôi phải thực hiện kê khai nộp thuế điện tử thuế nhằm nộp đúng, đủ thuế theo quy định. Tôi đã được hướng dẫn cài đặt và cách sử dụng ứng dụng Etax Mobile để đăng ký tài khoản nộp thuế điện tử trực tiếp với cơ quan thuế. Máy tính tiền của tôi cũng được cài đặt để kết nối dữ liệu điện tử nhằm xuất hóa đơn cho mỗi lần bán hàng.

Nhân viên doanh nghiệp viễn thông, công nghệ thông tin hướng dẫn hộ kinh doanh cài đặt ứng dụng Etax Mobile để kê khai, nộp thuế điện tử

Mặc dù đã được tuyên truyền, hướng dẫn nhưng không ít hộ kinh doanh vẫn còn băn khoăn, lo lắng khi thay đổi từ nộp “thuế khoán” sang nộp thuế theo doanh thu.

Nhân viên Vietinbank hỗ trợ hộ kinh doanh lập tài khoản phục vụ thanh toán điện tử

Anh Nguyễn Minh Đức, chủ quán ăn ở thị trấn Vương (Tiên Lữ) cho biết: Quán ăn với đơn hàng nhiều nhưng phần lớn đơn hàng chỉ vài chục nghìn đồng, khá lắt nhắt. Do vậy, việc nhập số liệu trên máy tính tiền đôi khi xảy ra sai sót sẽ rất khó để sửa chữa. Bên cạnh chi phí phải bỏ thêm một khoản để mua máy tính tiền, tôi còn lo lắng rằng mình không có chuyên môn kế toán sẽ làm sai sổ sách, số liệu và dẫn đến bị phạt. Nếu thuê thêm người thì lại tốn tiền, ảnh hưởng đến lợi nhuận...

Sử dụng máy tính tiền khởi tạo hóa đơn điện tử tại một hộ kinh doanh hàng hóa tại thị trấn Vương (Tiên Lữ)

Hộ kinh doanh không nên lo lắng thái quá với quy định mới. Việc kê khai ở đây chỉ là thực hiện đầy đủ hóa đơn, chứng từ và chế độ kế toán đơn giản, không phải thực hiện giống với tổ chức, doanh nghiệp. Cách tính thuế vẫn là doanh thu nhân với tỉ lệ quy định, nhưng điểm mới là doanh thu tính thuế sẽ được xác định thực tế, không phải một mức khoán như trước kia.

Việc bỏ “thuế khoán” chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và bảo đảm nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “Người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh. Đồng thời, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn để siết chặt quản lý, chống thất thu thuế từ hộ kinh doanh.

Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền là loại hóa đơn được lập trực tiếp tại điểm bán hàng (quầy thu ngân), thông qua máy tính tiền có kết nối dữ liệu điện tử trực tiếp, liên tục với cơ quan thuế. Điều này đồng nghĩa với việc cơ quan thuế sẽ nắm được doanh thu thực tế phát sinh của các hộ kinh doanh để điều chỉnh, thay vì "mức khoán" đang áp dụng.

Mai Nhung - Dương Miền