Bộ Tài chính đàm phán với Nga, Nhật cấp tín dụng cho dự án điện hạt nhân

Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi Bộ Công thương liên quan đến báo cáo của nhóm các chuyên gia, nhà khoa học thuộc Hội đồng khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam về một số đề xuất cho phát triển điện hạt nhân Ninh Thuận.

Hiện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam - PVN) là 2 đơn vị được giao làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2.

Ước tính, giai đoạn đến năm 2030, tổng mức đầu tư cho một dự án điện hạt nhân có quy mô 2.000MW ở Việt Nam khoảng 9,6 tỷ USD (Ảnh minh họa).

Chưa nhận được "tín hiệu" vốn vay từ Nhật Bản

Theo các chuyên gia, tham khảo mức vốn đầu tư của điện hạt nhân với công nghệ thế hệ 3 và 3+ từ nhiều quốc gia cho thấy, trung bình ở Mỹ, châu Âu khoảng 6 triệu USD/MW, con số này ở Trung Quốc, Ấn Độ là 2,7 triệu USD và với Nga, Hàn Quốc là khoảng 3,0-3,5 triệu USD khi đầu tư trong nước.

Với quy mô công suất 2x1000MW cho mỗi dự án, ước tính, giai đoạn đến năm 2030, tổng mức đầu tư cho một dự án điện hạt nhân có quy mô 2.000MW ở Việt Nam (chưa bao gồm chi phí quản lý, tư vấn, chuẩn bị mặt bằng, thuế, lãi vay trong quá trình thi công) khoảng 9,6 tỷ USD (tương đương 240 nghìn tỷ đồng).

Các chuyên gia nhận định, nguồn vốn và huy động vốn với quy mô trên rất lớn. Bởi vậy, họ đề xuất cần thiết huy động nhiều nguồn lực như: Chính phủ huy động khoản vay ưu đãi từ nước xuất khẩu công nghệ - thiết bị; các tổ chức tín dụng hỗ trợ chuyển dịch năng lượng; phát hành trái phiếu; huy động tín dụng các ngân hàng trong nước; tín dụng hãng cấp thiết bị…

Đặc biệt, sự tham gia của các công ty trong nước vào quá trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân, sản xuất thiết bị phụ trợ (nếu có đủ năng lực) sẽ góp phần đáng kể vào giảm tổng mức đầu tư.

Tại văn bản này, thông tin về tình trạng huy động vốn cho hai dự án trên, Bộ Tài chính cho hay, bộ đang khẩn trương thúc đẩy việc đàm phán với đối tác Nga về việc cấp vốn tín dụng cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1.

Còn phía đối tác Nhật Bản, đến nay, Bộ Tài chính chưa nhận được văn bản, hồ sơ đề xuất sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi của Chính phủ Nhật Bản cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Nghiên cứu bổ sung "nhạc trưởng"

Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Công thương và các bộ ngành liên quan nghiên cứu loạt đề xuất của nhóm chuyên gia thuộc Hội đồng khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Cụ thể, nghiên cứu về thời gian, tiến độ xây dựng nhà máy. Cần tính toán khoa học, thực tiễn để đảm bảo chất lượng, an toàn, hiệu quả.

Dẫn kinh nghiệm quốc tế, các chuyên gia cho hay, thời gian xây dựng nhà máy điện hạt nhân tính từ thời điểm "mẻ bê tông đầu tiên" mất khoảng 6 năm. Đến nay, chỉ có Trung Quốc - đất nước đã làm chủ phần lớn công nghệ điện hạt nhân mới có thể thực hiện dự án trong vòng 5-6 năm, còn một số nước lớn khác đã làm chủ được công nghệ nhưng vẫn bị kéo dài thời gian do thủ tục và quản lý xây dựng chưa tốt đã gây đội vốn rất lớn, thậm chí phải hủy dự án.

Trong khi đó, sau khi dừng thực hiện chủ trương đầu tư điện hạt nhân Ninh Thuận vào tháng 11/2016, chính sách phát triển điện hạt nhân không rõ ràng đã khiến một lượng lớn cán bộ, nhà nghiên cứu đã rời bỏ công việc. Dẫn đến, hiện Việt Nam có rất ít chuyên gia về công nghệ điện hạt nhân và an toàn hạt nhân.

Do đó, để dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2 vào vận hành đảm bảo hiệu quả, tiến độ sớm nhất có thể, nhóm chuyên gia, nhà nghiên cứu kiến nghị: Xem xét, giới thiệu bổ sung một phó trưởng ban chuyên trách thực hiện chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân cho đến khi nhà máy đi vào vận hành. Người này được ví như "nhạc trưởng".

Bộ Tài chính cũng đề nghị các đơn vị được Thủ tướng giao làm chủ đầu tư các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 sớm hoàn thiện hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền xem xét thẩm định, chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Hồng Hạnh