Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức 'Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai'

Thứ trưởng Lê Minh Ngân chủ trì 'Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai'

Hội nghị diễn ra đồng thời theo hình thức trực tiếp và trực tuyến tại hơn 3.400 điểm cầu của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, phường, xã, đặc khu trên cả nước, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo UBND tỉnh, thành phố, các sở ngành liên quan.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân nhấn mạnh: Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần hiện thực hóa các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về cải cách thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai. Đặc biệt, Hội nghị là bước chuẩn bị cần thiết để triển khai đồng bộ các quy định mới của Luật Đất đai năm 2024, trong đó có các nội dung mang tính đột phá về phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương hai cấp, cấp tỉnh và cấp xã.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân phát biểu tại Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai.

Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương trình Chính phủ ban hành Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai. Đồng thời, Bộ cũng đã ban hành Thông tư số 23/2025/TT-BNNMT hướng dẫn chi tiết thực hiện Nghị định, bảo đảm tính đồng bộ, rõ ràng và khả thi trong tổ chức thực hiện tại địa phương.

Đặc biệt, nhằm hỗ trợ đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở trong triển khai công việc, Bộ đã xây dựng và ban hành 48 bộ thủ tục hành chính (tại Quyết định số 2304/QĐ-BNNMT ngày 23/6/2025) cùng 10 bộ thủ tục hành chính nội bộ (tại Quyết định số 2417/QĐ-BNNMT ngày 28/6/2025). Các tài liệu này được tích hợp trong Bộ sổ tay hướng dẫn và sổ tay điện tử với hệ thống sơ đồ minh họa trực quan, dễ tiếp cận và tra cứu.

Thông qua Hội nghị, Bộ Nông nghiệp và Môi trường kỳ vọng sẽ tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy quản lý đất đai từ “làm thay” sang “trao quyền và giám sát”, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo công tác quản lý đất đai được thông suốt, hiệu quả trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Thứ trưởng tin tưởng rằng, kết quả của Hội nghị sẽ góp phần thiết thực vào việc nâng cao năng lực tổ chức thực thi pháp luật đất đai tại cơ sở; bảo đảm công tác quản lý đất đai ngày càng minh bạch, hiệu quả, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước trong thời kỳ mới.

Tại Hội nghị, các đại biểu thảo luận về các nội dung trong các nhóm vấn đề những điểm mới của Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai; về thủ tục về đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp theo Nghị định 151; Bộ thủ tục hành chính giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; thủ tục hành chính về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; thủ tục xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất; định giá đất cụ thể.

Đồng thời, các đại biểu đã phản ánh những vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai các quy định về đất đai tại địa phương và được Thứ trưởng Lê Minh Ngân, Cục Quản lý đất đai giải đáp, hướng dẫn kịp thời, khẳng định sẽ nghiên cứu kiến nghị bổ sung những nội dung còn bất cập trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai, một nhiệm vụ trọng tâm đang được Bộ triển khai.

Trên cơ sở các ý kiến trao đổi tại Hội nghị, Thứ trưởng Lê Minh Ngân đánh giá cao tinh thần thẳng thắn, cầu thị của các địa phương khi nêu lên nhiều vướng mắc mới phát sinh trong thực tiễn, nhất là cấp xã đã tiếp nhận nhiều nhiệm vụ mới, thẩm quyền mới với những trình tự thay đổi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã kịp thời giải đáp, hướng dẫn cụ thể.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp đang đặt ra yêu cầu bức thiết trong tổ chức thực hiện, đặc biệt là tại cấp xã, nơi trực tiếp tiếp nhận và xử lý phần lớn nhiệm vụ được phân cấp. Trong đó, một trong những thách thức lớn hiện nay là năng lực tổ chức thực hiện ở cấp xã còn hạn chế. Cán bộ thiếu kinh nghiệm, trong khi các chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền lại đang mở rộng. Do đó, hội nghị tập huấn trực tuyến được tổ chức lần này là bước đầu quan trọng nhằm thống nhất nhận thức, tăng cường kỹ năng cho đội ngũ tại cơ sở.

“Hội nghị hôm nay là rất cần thiết, nhưng chưa thể đủ. Đây là nhiệm vụ thường xuyên, cần có thời gian để thấm nhuần, thống nhất và tạo tác động thực chất tới đội ngũ cơ sở. Khi cán bộ có đủ nhận thức, kỹ năng, kiến thức và sự am hiểu pháp luật, họ sẽ tự tin thực hiện hiệu quả”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Để tiếp tục triển khai hiệu quả, Thứ trưởng đề nghị các địa phương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm: Trước hết, tiếp tục tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật, nội dung sổ tay điện tử, hướng dẫn kỹ năng cho cán bộ cấp xã. Đồng thời, cần đầu tư nâng cấp hệ thống trang thiết bị phục vụ công tác chuyên môn, nhất là máy tính, đường truyền, cơ sở dữ liệu.

Về nhân lực, các địa phương cần rà soát, điều động hoặc biệt phái cán bộ có năng lực từ cấp tỉnh về hỗ trợ cấp xã; đồng thời đề xuất điều chỉnh biên chế, cơ cấu lại tổ chức bộ máy để phù hợp với yêu cầu phân cấp mới.

Một trong những nhiệm vụ cấp bách được Thứ trưởng nhấn mạnh là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, phục vụ chuyển đổi số và rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính. Hiện nay Bộ đã thống nhất sử dụng một phần mềm toàn quốc, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia. Các địa phương cần sớm lựa chọn phần mềm phù hợp, tổ chức đo đạc, lập hồ sơ địa chính, chuyển đổi số liệu thành cơ sở dữ liệu đồng bộ, hoàn thiện trước ngày 31/12/2026.

“Không xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thì không thể thực hiện được các yêu cầu mới trong quản lý, xử lý thủ tục hành chính điện tử. Đây là nhiệm vụ bắt buộc, cần quyết tâm thực hiện đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Bộ sẽ tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, phối hợp với các trường đại học chuyên ngành trong tháng 8. Mỗi tỉnh cần cử cán bộ nòng cốt tham gia tập huấn, sau đó phổ biến, lan tỏa kiến thức về địa phương. Trong đó, vào mỗi chiều thứ Hai, Cục Quản lý Đất đai sẽ phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường tổ chức buổi tư vấn, hướng dẫn trực tuyến, kết nối với các địa phương để giải đáp vướng mắc trong thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai như quy hoạch, cấp giấy chứng nhận, cho thuê đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Thứ trưởng cũng yêu cầu Cục Quản lý đất đai sớm hoàn thiện sổ tay điện tử, cập nhật đầy đủ các nội dung trả lời trong hội nghị, gửi đến các địa phương trước ngày 6/8 để làm căn cứ tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, trong bối cảnh Bộ đang gấp rút sửa đổi Luật Đất đai để trình Quốc hội trong tháng 10/2025, các địa phương cần tích cực tham gia góp ý. Bộ sẽ tổ chức ba hội nghị lấy ý kiến theo vùng, đồng thời tổ chức một hội nghị chuyên đề với các tổ chức, hiệp hội và đối tượng tác động khác. Các ý kiến góp ý cần được gửi về Bộ trước ngày 20/8 để kịp hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ.

Ngoài ra, việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia cũng được Thứ trưởng lưu ý. Các địa phương, đặc biệt là các tỉnh mới sáp nhập, cần rà soát lại nhu cầu sử dụng đất, báo cáo kịp thời để Bộ hoàn thiện phương án điều chỉnh, làm cơ sở cho việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh.

Nghị định 151/2025/ NĐ-CP: Tăng cường phân quyền, đảm bảo thông suốt quản lý đất đai

Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, đã trình bày những điểm mới của Nghị định 151/2025/NĐ-CP về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai. Nghị định nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương hai cấp, đảm bảo hoạt động quản lý đất đai không bị gián đoạn sau sắp xếp đơn vị hành chính.

Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai phát biểu tại hội nghị.

Theo đó, Nghị định đã phân định rõ nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền, chuyển một loạt thẩm quyền từ Trung ương về địa phương. Đặc biệt, 8 thẩm quyền của UBND cấp tỉnh được phân cấp cho UBND cấp xã, trong đó có quyền thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất… đối với các trường hợp miễn tiền sử dụng đất. Đồng thời, chuyển 3 thẩm quyền từ HĐND sang UBND tỉnh, 5 từ UBND sang Chủ tịch UBND tỉnh và 2 từ UBND tỉnh sang cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh.

Nghị định cũng cho phép duy trì quy hoạch sử dụng đất cấp huyện trong thời gian chờ quy hoạch mới, đồng thời cắt giảm 11 thủ tục hành chính và 8 loại giấy tờ. Ngoài ra, quy định mới tạo thuận lợi trong việc nộp hồ sơ và mở rộng vai trò các tổ chức tại cấp xã trong phát triển quỹ đất.

Giảm 3/30 thủ tục hành chính, 44/425 ngày thực hiện thủ tục đăng ký đất đai

Tại Hội nghị tập huấn toàn quốc ngày 1/8, bà Phạm Thị Thịnh, Trưởng phòng Đo đạc và Đăng ký đất đai (Cục Quản lý đất đai), cho biết Nghị định 151/2025/NĐ-CP đã cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Bà Phạm Thị Thịnh, Trưởng phòng Đo đạc và Đăng ký đất đai phát biểu tại hội nghị.

Cụ thể, Nghị định bãi bỏ 3/30 thủ tục và rút ngắn 44/425 ngày thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất. Đồng thời, 3/8 loại giấy tờ không còn bắt buộc, bao gồm xác nhận đủ điều kiện tồn tại công trình, mẫu biên bản hợp đồng và tờ trình của cấp xã.

Đáng chú ý, UBND cấp xã khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không còn yêu cầu người dân nộp xác nhận về tranh chấp, quy hoạch và tính ổn định sử dụng đất.

Quy trình cấp Giấy chứng nhận lần đầu gồm 3 bước: nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công; cơ quan tiếp nhận kiểm tra hồ sơ; và UBND cấp xã kiểm tra thực tế, quyết định hình thức sử dụng đất, gửi phiếu chuyển xác định nghĩa vụ tài chính.

Nếu không thuộc diện miễn phí, hồ sơ được chuyển lên cấp tỉnh để UBND tỉnh quyết định giá đất và cấp Giấy chứng nhận sau khi nghĩa vụ tài chính hoàn tất. Các hợp đồng đã ký trước ngày 1/7/2025 vẫn giữ nguyên hiệu lực đến hết thời hạn.

Giảm 50 ngày thủ tục giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất

Nghị định 151/2025/NĐ-CP đánh dấu bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính lĩnh vực đất đai, đặc biệt với việc phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã. Theo ông Phùng Tuấn Anh, Phó phòng Quy hoạch và Giao đất (Cục Quản lý Đất đai), Chủ tịch UBND cấp xã nay có thể ký quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất hoặc thuê đất thay vì tập trung ở cấp huyện, tỉnh như trước.

Ông Phùng Tuấn Anh, Phó phòng Quy hoạch và Giao đất phát biểu tại hội nghị.

Một thay đổi đáng chú ý là rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục: giảm từ 85 ngày còn 35 ngày đối với các đối tượng chính sách chưa có đất ở; giảm từ 20 ngày xuống 7 ngày với các thủ tục điều chỉnh do sai sót. Các thủ tục khác cũng được tinh gọn, tạo thuận lợi rõ rệt cho người dân và nhà đầu tư.

Nghị định quy định 6 nhóm thủ tục hành chính, được chuẩn hóa thành 9 bước rõ ràng, từ nộp hồ sơ đến bàn giao đất thực địa. Toàn bộ quy trình do cấp xã điều hành, minh bạch và gần dân hơn. Đặc biệt, cấp xã phải công khai quỹ đất ở chưa giao và tiếp nhận hồ sơ người dân.

Với định hướng phân quyền đi kèm trách nhiệm, nâng cao hiệu quả và ưu tiên nhóm yếu thế, Nghị định 151 trở thành công cụ pháp lý quan trọng cho mục tiêu phát triển bền vững trong nông nghiệp, môi trường và nhà ở nông thôn.

Hoàn thiện quy trình bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Kinh tế và Phát triển quỹ đất (Cục Quản lý Đất đai), đã trình bày đầy đủ 16 bước trong quy trình bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo Luật Đất đai 2024.

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó trưởng phòng phụ trách, Phòng Kinh tế và Phát triển quỹ đất phát biểu tại hội nghị.

Quy trình bắt đầu từ việc xây dựng kế hoạch thu hồi đất, tổ chức họp dân, thông báo thu hồi và tiến hành điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm. Trường hợp người dân không hợp tác, sẽ thực hiện kiểm đếm bắt buộc và có thể cưỡng chế nếu cần thiết. Sau đó là các bước lập, lấy ý kiến, thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Khi phương án được duyệt, cơ quan chức năng sẽ thực hiện chi trả bồi thường, bố trí tái định cư và ra quyết định thu hồi đất.

Trong trường hợp người dân không bàn giao đất, UBND cấp xã có thể ban hành quyết định cưỡng chế theo đúng trình tự quy định. Đất sau thu hồi sẽ do Tổ chức phát triển quỹ đất hoặc UBND cấp xã quản lý.

Bà Hiền nhấn mạnh, các địa phương cần ban hành đầy đủ văn bản thuộc thẩm quyền sau khi sắp xếp chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời nâng cao năng lực tổ chức thực hiện, tăng cường giám sát để đảm bảo quyền lợi của người dân và hiệu quả sử dụng đất.

Thống nhất quy trình định giá đất cụ thể và xây dựng bảng giá đất

Tại Hội nghị tập huấn toàn quốc, bà Nguyễn Thị Minh Phương, Phó trưởng Phòng Kinh tế và Phát triển quỹ đất (Cục Quản lý Đất đai), đã trình bày chi tiết về thủ tục xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất và định giá đất cụ thể.

Bà Nguyễn Thị Minh Phương, Phó trưởng Phòng Kinh tế và Phát triển quỹ đất phát biểu tại hội nghị.

Theo quy định mới, UBND cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền xây dựng bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026, đồng thời điều chỉnh, bổ sung hằng năm. Chủ tịch UBND cấp tỉnh và cấp xã là người quyết định giá đất cụ thể theo thẩm quyền.

Trình tự, thủ tục xây dựng bảng giá đất lần đầu và điều chỉnh hằng năm gồm 16 bước; việc điều chỉnh theo khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai gồm 7 bước; định giá đất cụ thể được thực hiện qua 12 bước. Trong đó, đáng chú ý là các bước như: chuẩn bị hồ sơ; lựa chọn đơn vị tư vấn giá đất; thành lập Hội đồng và Tổ giúp việc thẩm định; xây dựng và thẩm định phương án giá đất; công khai, tiếp thu, chỉnh sửa và trình UBND quyết định; cung cấp dữ liệu cho đơn vị bồi thường; cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia; công khai kết quả và báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong vòng 15 ngày kể từ ngày ban hành quyết định.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân kết luận tại Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai.

Quy trình chặt chẽ và công khai nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và đồng bộ trong công tác định giá đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.

Lê Nghĩa