Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần tiên phong theo hướng kinh tế nông nghiệp carbon thấp

Ngày 14/8, tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh ý nghĩa của việc tổ chức Đại hội lần thứ nhất của Bộ là một sự kiện đánh dấu bước ngoặt lịch sử sau quá trình sáp nhập hai bộ lớn. Sự hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường được Phó Thủ tướng đánh giá là một “tầm tư duy có tính chiến lược”, một bước hoàn thiện trong quản lý bộ, ngành, tạo ra không gian và cơ hội phát triển hoàn chỉnh hơn.

Nhìn lại chặng đường 5 năm (2020-2025), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định, đây là một nhiệm kỳ hết sức đặc biệt, khi đất nước phải đối mặt với những khó khăn, thách thức lớn hơn, phức tạp hơn, với nhiều yếu tố bất định, khó lường. Đại dịch COVID-19 với những tác động chưa từng có tiền lệ đã để lại hậu quả nặng nề cho cả kinh tế và xã hội, phá vỡ mọi chuỗi cung ứng toàn cầu. Nền kinh tế Việt Nam, với độ mở lớn, chịu tác động kép từ những biến động của thế giới và những hạn chế của nội tại.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ NN&MT.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, Bộ NN&MT đã thể hiện bản lĩnh khi lựa chọn “biến nguy thành cơ”, biến thách thức thành cơ hội.

“Rõ ràng trong khó khăn, các đồng chí đã tự đánh giá bối cảnh tình hình thế giới, nhận ra rằng chúng ta không thể không đổi mới, không hành động, và đã kịp thời chuẩn bị hành trang để đổi mới”, Phó Thủ tướng biểu dương.

Phó Thủ tướng cũng điểm qua nhiều con số và thành tựu ấn tượng của ngành, trong đó, lĩnh vực nông nghiệp, sự tăng trưởng đã chuyển từ vai trò “trụ đỡ” sang đóng góp quan trọng cho nền kinh tế. Mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt gần 70 tỷ USD vào cuối năm 2025 là một con số đầy tham vọng và ý nghĩa. Việc 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới là minh chứng cho nỗ lực xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân thông minh và nông nghiệp phát triển theo hướng kinh tế, công nghiệp hóa, dịch vụ hóa, thương mại hóa, đồng thời chuyển đổi sang nông nghiệp xanh hơn, thân thiện môi trường hơn, giảm phát thải carbon.

Đặc biệt, trong thặng dư xuất khẩu 100 tỷ USD của cả nước, nông nghiệp đóng vai trò rất lớn. Sản phẩm nông nghiệp Việt Nam tự hào có mặt trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, khẳng định vị thế quan trọng trên bản đồ thương mại quốc tế.

Đối với lĩnh vực tài nguyên thiên nhiên và môi trường, Phó Thủ tướng đánh giá cao sự chuyển đổi từ vị thế bị động, ứng phó sang chủ động. Các bộ luật quan trọng như Luật Bảo vệ môi trường 2020, Luật Đất đai, cùng các luật liên quan đến phát triển kinh tế nông nghiệp với nhiều tư duy đổi mới, đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc.

Bộ NN&MT tiên phong theo hướng kinh tế nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp xanh, nông nghiệp carbon thấp.

Việt Nam cũng đã thể hiện tinh thần chủ động, có trách nhiệm trong các cam kết quốc tế, điển hình là việc tham gia Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) cùng các nước G7. Điều này cho thấy sự ghi nhận và đánh giá cao của thế giới đối với nỗ lực của Việt Nam trong ứng phó biến đổi khí hậu. Cùng với đó, Việt Nam đã xây dựng quản lý bài bản, từ chiến lược biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh đến các quy hoạch quản lý tài nguyên.

Định hướng cho giai đoạn sắp tới, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ này cần tiếp tục xem xét lại việc sắp xếp hai bộ có mối quan hệ hữu cơ, không phải là sắp xếp cơ học mà phải thiết kế lại một cách khoa học, kể cả về cơ cấu tổ chức bộ máy.

Về tư duy thể chế, Phó Thủ tướng đặt vấn đề về việc làm sao để phát huy được tư duy chiến lược của sự hợp nhất, để nông nghiệp, nông dân và nông thôn thực sự chuyển mình; Bộ NN&MT tiên phong theo hướng kinh tế nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp xanh, nông nghiệp carbon thấp.

Về khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, Phó Thủ tướng chỉ rõ hai trách nhiệm quan trọng. Một là, ngành thực sự chuyển đổi số trong quản lý nội bộ, xây dựng dữ liệu lớn, ứng dụng công nghệ để quản trị hiện đại, giúp nông nghiệp thông minh. Hai là, ngành giúp xã hội, doanh nghiệp và Chính phủ phát triển kinh tế số, chính phủ số thông qua việc cung cấp bản đồ, dữ liệu vệ tinh, viễn thám...

Đối với công tác hội nhập và hợp tác quốc tế, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định tầm quan trọng của việc tận dụng hợp tác, hội nhập để học hỏi kinh nghiệm từ các nước đi trước, đặc biệt là về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cơ chế vận hành thị trường carbon. Điều này giúp Việt Nam chủ động hơn trong các vấn đề như “thẻ vàng” EC của châu Âu, chuyển từ đối phó sang phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản.

TL