Bỏ khối C00 sát kỳ thi tốt nghiệp THPT: Sĩ tử chới với

Học sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 tại Hà Nội. Ảnh: Phương Thảo

Thay đổi vào phút cuối

Tại lớp 12C của Trường THPT Vân Nội (huyện Đông Anh, Hà Nội), em Nguyễn Thu An và các bạn không giấu nổi vẻ hoang mang, lo lắng trước thông tin thay đổi tổ hợp tuyển sinh ngay sát kỳ thi tốt nghiệp.

“Cả 3 năm, em dồn toàn bộ tâm sức để học văn, sử, địa. Được thầy cô định hướng, gia đình ủng hộ nên mục tiêu duy nhất của em là xét tuyển bằng khối C00 vào ngành Báo chí, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Nhưng mới đây, khi trường công bố phương án tuyển sinh chính thức, khối C00 đã biến mất khỏi danh sách xét tuyển của ngành Báo chí. Bây giờ, với chưa đầy 20 ngày còn lại để chuyển hướng sang học một môn học mới là điều không thể”, Thu An chia sẻ.

Việc các trường thông báo bỏ khối C00 vào phút chót khiến nhiều học sinh bị động, thiệt thòi, mất cơ hội xét tuyển bằng tổ hợp sở trường. Việc này cũng dẫn đến tăng áp lực tâm lý và tuyển sinh, bởi sẽ có nhiều thí sinh đổ dồn đăng ký nguyện vọng vào số ít trường, ngành còn xét tuyển tổ hợp C00.

Chị Nguyễn Thị Hoài, có con đang học tại Trường THPT Tiền Phong (huyện Mê Linh, Hà Nội) chia sẻ: "Việc nhiều trường đại học thay đổi tổ hợp xét tuyển C00 vào thời điểm này khiến con tôi rơi vào tình trạng “chưa thi đã trượt”".

Không chỉ học sinh, phụ huynh, mà nhiều thầy cô cũng tỏ ra lo lắng cho học sinh của mình, bởi theo chương trình cũ, học sinh được yêu cầu học đầy đủ các môn, thi đủ 3 môn bắt buộc và 3 môn tổ hợp khoa học tự nhiên hoặc khoa học xã hội nên việc công bố tổ hợp sát kỳ thi sẽ không quá nghiêm trọng.

Tuy nhiên, kỳ thi tốt nghiệp năm 2025 là kỳ thi đầu tiên của lứa học sinh học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, học sinh sẽ phải thi 4 môn, trong đó có 2 môn bắt buộc là văn, toán và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12. Riêng môn ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc. Vì vậy, việc các trường đột ngột bỏ tổ hợp C00 để thay thế bằng tổ hợp khác như hiện nay được xem là “đánh đố” học sinh.

Thầy giáo Đoàn Minh Châu, Hiệu trưởng Trường THPT Xuân Phương (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Thời điểm này, các em học sinh đã chốt đăng ký môn thi tốt nghiệp THPT năm 2025 từ lâu. Trường THPT Xuân Phương có 10 học sinh đăng ký khối C00. Đứng trước sự thay đổi này, nếu bạn nào từng tham gia thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội sẽ còn cơ hội, bạn nào không tham gia kỳ thi đó, chỉ thi tốt nghiệp và chờ điểm xét tuyển thì áp lực rất lớn”.

Đồng quan điểm này, cô giáo Nguyễn Thị Hoa, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Bảo Long (quận Long Biên, Hà Nội) chia sẻ: “Lộ trình ôn thi của các con diễn ra trong suốt 3 năm học. Việc thay đổi trước kỳ thi chỉ chưa đầy một tháng khiến học sinh không kịp chuyển sang học ôn môn khác. Nếu các trường dự kiến bỏ tổ hợp C00 thì nên thông tin sớm để học sinh biết và chủ động thay đổi phương án tổ hợp xét tuyển cho phù hợp với ngành học yêu thích”.

Đổi mới hay sự tùy tiện?

Đến thời điểm hiện tại, có 5 trường đại học không tuyển sinh nhiều ngành trọng điểm bằng khối C00, đó là: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Luật (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Thủ đô Hà Nội, Trường Đại học Mở Hà Nội, Học viện Báo chí và Tuyên truyền (đã thực hiện từ năm 2024). Thay vào đó, các trường này ưu tiên tổ hợp có môn toán hoặc tiếng Anh như: C03 (toán, văn, sử), A07 (toán, sử, địa), A01 (toán, lý, tiếng Anh), D01 (toán, văn, tiếng Anh), D14 (văn, sử, tiếng Anh) và D15 (văn, địa, tiếng Anh)…

Nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng, việc đổi mới phương án tuyển sinh là quyền tự chủ của các trường, tuy nhiên, quyền tự chủ đó phải đi đôi với trách nhiệm xã hội. Việc thay đổi phải có lộ trình, phải được thông báo ít nhất từ 1-2 năm để học sinh và các trường phổ thông có thời gian chuẩn bị, điều chỉnh kế hoạch dạy và học. Hơn nữa, việc loại bỏ hoàn toàn khối C00 ở một số ngành học vốn là thế mạnh của khối này như Báo chí, Quan hệ công chúng, Văn hóa học... cũng làm dấy lên câu hỏi về vai trò của các môn khoa học xã hội. Phải chăng các trường đang chạy theo một xu hướng “trọng tự nhiên, xem nhẹ xã hội” mà quên mất rằng, chính kiến thức về văn hóa, lịch sử, xã hội mới là nền tảng cốt lõi để hình thành nên những công dân có chiều sâu, có tinh thần dân tộc và khả năng tư duy phản biện xã hội.

Phụ huynh em Trần Minh Quang, Trường THPT Minh Khai (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) bức xúc: “Gia đình tôi không tiếc tiền đầu tư cho con học thêm các môn khối C00 với mong muốn con có thể theo đuổi ngành Luật. Giờ trường con định hướng theo học lại bỏ khối này. Tại sao Bộ Giáo dục và Đào tạo không có những quy định khung để bảo đảm sự ổn định, để các trường không thể thay đổi đột ngột như hiện nay?”.

Việc thay đổi tổ hợp xét tuyển của các trường đại học không chỉ là câu chuyện của riêng khối C00, mà còn là bài học sâu sắc về trách nhiệm xã hội, về sự cần thiết phải xây dựng một môi trường giáo dục nhân văn, ổn định, đặt người học làm trung tâm. Đã đến lúc các trường đại học cần nhìn nhận lại cách thực thi quyền tự chủ của mình. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò “nhạc trưởng” để bảo đảm sự công bằng và quyền lợi chính đáng cho tất cả học sinh.

Hiền Phương