Bộ Công an là cơ quan chủ trì phòng ngừa, điều tra tội phạm mạng

Không làm thay đổi chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, không tạo ra chính sách mới

Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo luật, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, về quan điểm xây dựng dự án luật, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Cơ quan chủ trì soạn thảo bám sát quan điểm: Dự thảo Luật An ninh mạng năm 2025 được xây dựng trên cơ sở hợp nhất Luật An ninh mạng năm 2018 và Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 trên nguyên tắc không làm thay đổi chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, không tạo ra chính sách mới; bảo đảm thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là "một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính", bảo đảm phân công, phân cấp rõ ràng tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, phạm vi quản lý, bỏ sót địa bàn.

Bộ trưởng Lương Tam Quang trình bày báo cáo trước Quốc hội, sáng 10/12.

Đồng thời, chỉ quy định trong luật này những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội, không quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các bộ và các cơ quan khác; những vấn đề mới thực tiễn biến động thường xuyên thì chỉ quy định khung, mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ quy định.

Về nội luật hóa Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), Bộ trưởng thông tin, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Cơ quan chủ trì soạn thảo đã rà soát nội luật hóa quy định của Công ước Hà Nội phù hợp với phạm vi điều chỉnh của luật An ninh mạng, theo đó, đã rà soát bổ sung quy định về hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng, các biện pháp bảo vệ an ninh mạng trong dự thảo luật.

Bảo đảm an ninh mạng là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên

Về thống nhất đầu mối quản lý nhà nước về an ninh mạng, hiện nay an ninh mạng đã trở thành thách thức toàn cầu, trực diện đối với an ninh, phát triển của mỗi quốc gia và đời sống của mỗi người dân trong thời đại số. Không gian mạng thực hiện sứ mệnh kết nối nhân loại, nhưng nếu thiếu sự quản trị chung trên phạm vi toàn cầu cũng như tại từng quốc gia sẽ làm gia tăng những mối đe dọa an ninh trên môi trường mạng, tác động sâu sắc đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Luật An ninh mạng được Quốc hội biểu quyết thông qua, sáng 10/12.

"Hiện nay, không một quốc gia nào có thể tự mình bảo đảm an ninh mạng vì đây là thách thức mang tính toàn cầu. Bởi vậy, cần có sự hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin và phối hợp hành động giữa các quốc gia. Đây là yêu cầu tất yếu để bảo đảm an ninh mạng và nâng cao năng lực đấu tranh chống tội phạm trên không gian mạng" - Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh.

Ở nước ta, bảo đảm an ninh mạng là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài và là nhiệm vụ của toàn hệ thống chính trị, toàn dân, không một bộ, ngành, địa phương, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp nào có thể tự mình bảo vệ an ninh mạng, mà cần có sự tham gia, phối hợp, cộng tác, trách nhiệm của tất cả bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân dưới sự chủ trì, điều phối của một đầu mối thống nhất.

Chia sẻ thông tin, chứng cứ, dữ liệu điện tử giữa các quốc gia quyết định hiệu quả công tác bảo đảm an ninh mạng

Về trách nhiệm giữa các chủ thể liên quan nhằm bảo đảm an ninh mạng và phòng, chống tội phạm mạng, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho rằng, hiện nay, hầu hết các hệ thống thông tin của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đều có sự kết nối, liên thông để thực hiện công tác quản lý, cung cấp dịch vụ, giao dịch trực tuyến... Do vậy, khi một hệ thống thông tin bị tấn công, chiếm quyền điều khiển thì không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống thông tin của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó mà còn ảnh hưởng đến an ninh, an toàn của toàn bộ hệ thống thông tin trong phạm vi cả nước hoặc toàn cầu.

Các ĐBQH tham dự kỳ họp.

Theo phân công của Chính phủ, Bộ Công an giữ vai trò chủ trì, điều phối Liên minh ứng phó, khắc phục sự cố an ninh mạng quốc gia gồm các cơ quan, doanh nghiệp, sẵn sàng được huy động để ứng phó kịp thời các sự cố, tình huống nguy hiểm về an ninh mạng xảy ra tại các hệ thống thông tin của bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, doanh nghiệp kinh tế trọng yếu; đồng thời đảm bảo việc thu thập dữ liệu, chứng cứ điện tử, tuân thủ các quy định của pháp luật về tố tụng hình sự để xử lý tội phạm mạng theo quy định của pháp luật.

Công ước Hà Nội được 72 quốc gia ký kết tại Hà Nội vừa qua với tính ràng buộc pháp lý trên toàn cầu đã ghi nhận, mỗi quốc gia thành viên chỉ định một đầu mối liên lạc, sẵn sàng 24/7 nhằm bảo đảm việc cung cấp sự hỗ trợ ngay lập tức cho các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử hoặc cho việc thu thập chứng cứ là dữ liệu điện tử. Theo phân công, Bộ Công an là cơ quan đầu mối của Việt Nam, có nhiệm vụ tổ chức thực hiện Công ước.

Bản chất của bảo đảm an ninh mạng là đấu tranh phòng, chống tội phạm trên không gian mạng, trong khi đó, việc chia sẻ thông tin, thu thập chứng cứ, dữ liệu điện tử giữa các quốc gia là yếu tố quyết định hiệu quả công tác này. Nhiều ứng dụng, nền tảng xuyên biên giới mà Việt Nam đang sử dụng có máy chủ đặt ở nước ngoài. Cơ quan đầu mối của Việt Nam về đấu tranh, phòng, chống tội phạm trên không gian mạng cần phối hợp chặt chẽ với các quốc gia khác để chia sẻ thông tin, thu thập chứng cứ, dữ liệu điện tử, tổ chức công tác phòng ngừa và điều tra khám phá tội phạm trên không gian mạng. Bộ Công an với trách nhiệm là cơ quan đầu mối thực hiện nhiệm vụ hợp tác quốc tế trong phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm trên không gian mạng theo quy định của Công ước Hà Nội và là cơ quan chủ trì phòng ngừa và điều tra tội phạm mạng.

Như vậy, với vai trò là cơ quan đầu mối có trách nhiệm quản lý về bảo đảm an ninh mạng trong phạm vi cả nước thì Bộ Công an chủ trì xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, hướng dẫn tổ chức, cá nhân bảo đảm an ninh mạng cho các hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia thuộc các lĩnh vực, trừ hệ thống thông tin quân sự.

Quỳnh Vinh