Bộ Công an đề xuất mới về ô tô tự lái, xe sử dụng năng lượng xanh

Bộ Công an đang chủ trì xây dựng, hoàn thành dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật về quản lý hành chính liên quan hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng công an để lấy ý kiến đóng góp.

Thông tư số 53/2024 của Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) đặt ra các quy định về xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường (Ảnh minh họa).

Các dự án này gồm: Luật Cảnh vệ; Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; Luật Cư trú; Luật Căn cước; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Đường bộ; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Đáng chú ý, đối với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, cơ quan biên soạn có một số đề xuất liên quan xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường.

Theo Bộ Công an, khoản 4 Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ nêu, phương tiện giao thông thông minh là xe cơ giới cho phép tự động hóa một phần hoặc toàn bộ hoạt động điều khiển phương tiện, xác định lộ trình và xử lý tình huống khi tham gia giao thông đường bộ.

Cơ quan soạn thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung nội dung trên như sau: "Phương tiện giao thông thông minh là xe cơ giới cho phép tự động hóa toàn bộ hoạt động điều khiển phương tiện, xác định lộ trình và xử lý tình huống khi tham gia giao thông đường bộ" (bỏ nội dung "tự động hóa một phần".

Bộ Công an lý giải, phương tiện giao thông thông minh hiện được chia làm các cấp độ gồm: Xe tự động hóa một phần hoạt động điều khiển, xác định lộ trình và xử lý tình huống khi tham gia giao thông (cấp 1, 2 và 3); xe tự động hóa toàn bộ hoạt động này (cấp 4, 5).

Thực tế, rất nhiều xe ô tô con tầm trung, cao cấp nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam đã có chức năng hỗ trợ người lái đạt cấp độ 1 và tiệm cận cấp độ 2 theo tiêu chuẩn ISO/SAE PAS 22736:2021.

Do đó, theo quy định tại khoản 4 Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các xe này được xếp vào nhóm phương tiện giao thông thông minh và phải cấp phép hoạt động theo quy định.

Đối với xe cơ giới thuộc cấp độ 1, 2 và thậm chí cấp độ 3 (tự lái có điều kiện), về cơ bản, đó chỉ là chức năng hỗ trợ, giúp người lái trong một số điều kiện, tình huống, phạm vi nhất định, không thể thay thế hoàn toàn được người lái.

Ví dụ, chức năng tự động giữ làn, khoảng cách, phanh khẩn cấp, cảnh báo hoặc không cho phép chuyển làn khi có xe vượt, tự động đỗ theo vị trí... Các tính năng này được kích hoạt hay không phụ thuộc quyết định của người lái.

"Qua đánh giá thực trạng hoạt động trên đường, loại xe này phù hợp để hoạt động theo điều kiện giao thông của Việt Nam hiện nay. Vì vậy, không nhất thiết phải hạn chế, cấp phép hoạt động các xe loại này", Bộ Công an đánh giá.

Với xe thuộc cấp độ 4, 5 (xe tự động hóa toàn bộ), thế giới hiện có Trung Quốc thí điểm taxi không người lái, song vẫn trong giai đoạn đánh giá về độ an toàn, tin cậy, chưa thể phát triển đại trà.

Trong khi đó, một số khu vực khác như Hoa Kỳ, EU mới thử nghiệm ô tô tự lái cấp độ 4 trong một phạm vi nhất định, đồng thời vẫn yêu cầu có người lái hoặc người giám sát trên xe.

Xét điều kiện giao thông ở Việt Nam, cơ quan soạn thảo nhìn nhận, xe cơ giới tự động hóa toàn bộ chưa phù hợp để hoạt động, có nguy cơ gây tai nạn cao. Do đó, cần phải hạn chế các xe loại này (gồm cả xe chạy thử nghiệm thuộc đối tượng nghiên cứu).

Hoàng Lam