Bình Thuận: Gặp khó vì thiếu quy định pháp luật về xe địa hình chạy trên đồi cát

Xe ô tô địa hình tại Bàu Trắng.

Sự cố đáng tiếc

Như PLVN đã phản ánh, ngày 25/5, nhóm nữ du khách từ TP HCM thuê “xe địa hình” của một cơ sở kinh doanh trong khu du lịch Bàu Trắng để trải nghiệm đồi cát. Sau khi chụp ảnh bên bờ hồ, cả nhóm cùng tài xế lên xe chuẩn bị di chuyển tiếp thì phương tiện bất ngờ trôi lùi xuống hồ. Tài xế cùng một số người trên xe được người dân gần đó hỗ trợ đưa lên bờ. Tuy nhiên, một nữ du khách mắc kẹt trong xe, tử vong.

Sau khi tai nạn xảy ra, UBND huyện Bắc Bình đã đề nghị dừng hoạt động của loại hình du lịch này cho đến khi thực hiện đầy đủ thủ tục, bảo đảm an toàn; kiến nghị các Sở VH,TT&DL, Xây dựng, Công an tỉnh hướng dẫn cụ thể và thực hiện các thủ tục kinh doanh dịch vụ xe chở khách tham quan an toàn, đúng quy định.

Tuy nhiên, theo nhiều ý kiến tại địa phương, nếu dừng hoạt động của những xe này, thì không chỉ ảnh hưởng đến sức hút của du lịch địa phương; mà quan trọng hơn là có thể vi phạm quan điểm chỉ đạo của Trung ương là dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Trên thực tế, chưa có quy định pháp luật cụ thể với các phương tiện này, cơ quan chức năng Bình Thuận và các cơ kinh doanh từ lâu nay đã kiến nghị cần có những hướng dẫn cụ thể để áp dụng, yên tâm kinh doanh, quản lý.

Báo cáo kết quả kiểm tra công tác quản lý nhà nước các loại hình hoạt động kinh doanh dịch vụ tại thắng cảnh quốc gia Bàu Trắng số 3125/BC-DDLN1621 của Đoàn liên ngành 1621 UBND tỉnh Bình Thuận ngày 12/11/2024 đã chỉ ra thực tế trên. Theo đó, trong khu vực có tổng số 188 xe (94 ô tô, 94 xe máy 4 bánh) của 4 cơ sở (khu du lịch Bàu Trắng U & Me, Bàu Trắng - Như Trung, Triều Trang, Bàu Trắng - Minh Thái). Các xe này chỉ phục vụ trong Khu du lịch sinh thái Bàu Trắng, không tham gia công cộng, phạm vi chạy xe được cắm mốc trên Đồi Cát. Một số cơ sở như Bàu Trắng U & Me có trang bị mũ bảo hiểm, có lập phương án cứu hộ, cứu nạn và bảo đảm an toàn du khách với loại hình dịch vụ xe địa hình, trang bị bộ đàm, bảng quy định chạy xe, khu vực bảo dưỡng xe…

Tuy nhiên, một số xe bị đánh giá không bảo đảm điều kiện kỹ thuật như bị thay đổi kết cấu, không đủ điều kiện kiểm định; một số mô tô địa hình được lắp ráp từ linh kiện rời, không có chứng nhận xuất xưởng hay chứng nhận an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường...

Loại xe “ngoài vùng pháp luật”

Trình bày nguyên nhân với đoàn liên ngành, đại diện khu du lịch U & Me cho biết đã nhiều lần đưa vào vận hành thử nghiệm những loại xe đời mới nhưng các loại xe này không thể hoạt động được trên địa hình đồi cát sa mạc Bàu Trắng. Thực tế cho thấy chỉ hai dòng xe có thể đáp ứng là Toyota Land Cruiser và Nissan Patrol nếu được cải tạo lại để chắc chắn, an toàn hơn cho phần khung xe.

Đại diện cơ sở Triều Trang trình bày địa hình Đồi Cát di chuyển theo gió mùa làm khu vực thay đổi theo những hình dạng khác nhau, xe muốn chạy phải cải tạo lại toàn bộ. Còn có những khó khăn khác như nhiều năm nay chưa có lớp đào tạo nghiệp vụ chở khách bằng xe địa hình, chưa tìm ra nơi nào bán bảo hiểm du khách khi đi xe địa hình…

Theo báo cáo, tại Bàu Trắng có tổng số 188 xe (94 ô tô, 94 xe máy 4 bánh) của 4 cơ sở. (Ảnh trong bài: Đức Nghĩa)

Cũng trong Báo cáo 3125, cơ sở Bàu Trắng U & Me “rất mong được cấp có thẩm quyền hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để mô hình đặc thù này tiếp tục hoạt động, phát huy thế mạnh, góp phần vào hoạt động du lịch, phát triển kinh tế”. Về phía cơ sở Triều Trang, “đề nghị cơ quan chức năng hướng dẫn thủ tục để cơ sở kinh doanh có thể thực hiện”.

Trước thực tế này, Đoàn liên ngành kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh phối hợp Sở GTVT (nay là Sở Xây dựng) nghiên cứu quy định pháp luật và tình hình thực tế, tính đặc thù của dịch vụ chở khách trên đồi cát, tham mưu UBND tỉnh có chỉ đạo cụ thể với loại hình này, trong đó nêu rõ các điều kiện cần và đủ để hoạt động (kiểm định, giấy tờ xe, biện pháp bảo đảm an toàn…) Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng chưa thực hiện xong các nội dung nêu trên, thì sự cố đáng tiếc ngày 22/5/2025 đã xảy ra.

Luật sư Huỳnh Phước Hiệp (Đoàn Luật sư TP HCM) đánh giá, cái khó với Bình Thuận trong tìm giải pháp với những phương tiện này là chưa có quy định pháp luật cụ thể; nhưng các phương tiện này chỉ hoạt động nội bộ trong khu du lịch, không chạy ra đường công cộng, nên không thể cấm; và thực tế thì các cơ sở kinh doanh đều rất muốn có quy định pháp luật cụ thể để có thể áp dụng thực hiện tuân thủ, yên tâm kinh doanh, phát triển du lịch.

“Tôi cho rằng giải quyết căn cơ vấn đề này là ngoài thẩm quyền của địa phương. Để gỡ vướng cho địa phương cũng như các cơ sở kinh doanh, thống nhất áp dụng cho các khu du lịch trên toàn quốc, thì các Bộ, ngành Trung ương cần nghiên cứu, sớm có những quy định, hướng dẫn cụ thể về xe địa hình phục vụ du lịch”.

Đức Nghĩa