'Bình dân học vụ số' khi con chữ hóa thành con số

Từ “xóa mù chữ” đến “xóa mù công nghệ”

Người dân xã Gia Trấn, tỉnh Ninh Bình, tham gia lớp học “Bình dân học vụ số”.

Nhắc đến “Bình dân học vụ”, nhiều người nhớ ngay tới phong trào xóa mù chữ những năm đầu của nước ta. Ngày nay, ở xã Gia Trấn, phong trào ấy được “tái sinh” trong diện mạo mới là lớp học “Bình dân học vụ số” nhằm giúp người dân dần làm chủ công nghệ, tự tin tra cứu thông tin, giao dịch trực tuyến, kết nối với thế giới. Mỗi buổi tối sáng đèn ở Trung tâm học tập cộng đồng xã Gia Trấn chính là minh chứng sống động cho khát vọng học tập và đổi mới.

Trong hội trường Đảng ủy xã, những học viên phần lớn là nông dân, người cao tuổi say sưa tập gõ bàn phím. Ông Vũ Hồng Hạ, Bí thư kiêm Trưởng thôn 4, xã Gia Trấn chia sẻ, ban đầu ông còn bỡ ngỡ, e ngại vì cho rằng việc học sử dụng máy vi tính ở tuổi mình là điều khó khăn. Tuy nhiên, với sự hướng dẫn và quyết tâm tự học, đến nay ông đã có thể tra cứu thông tin, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến một cách thành thạo. Việc tiếp cận công nghệ số không chỉ giúp công việc của ông thuận lợi hơn mà còn góp phần phát triển phong trào xây dựng “Công dân số” tại địa phương.

Thực tế, những buổi học đầu tiên không hề dễ dàng khi nhiều người lần đầu biết đến bàn phím, con chuột hay màn hình cảm ứng. Nhưng nhờ sự kiên trì của giảng viên và sự giúp đỡ của các đoàn viên thanh niên, sau vài buổi, họ đã tự tin hơn rất nhiều.“Tổ công nghệ số cộng đồng” của từng thôn được huy động trực tiếp cầm tay chỉ việc cho từng người.

Anh Hà Mạnh Trường, Tổ trưởng Tổ công nghệ số thôn Xuân Hòa, xã Gia Trấn cho biết, không chỉ là lớp học kỹ năng, “Bình dân học vụ số” ở Gia Trấn còn mang ý nghĩa xã hội sâu sắc. Nó giúp người dân hiểu rằng chuyển đổi số là việc cần thiết trong cuộc sống hàng ngày. Việc triển khai lớp học giúp người dân nhận thức rằng kỹ năng số không chỉ dành cho người trẻ hay cán bộ, mà là nhu cầu thiết yếu trong đời sống hiện đại, qua đó, người dân có thêm động lực học tập ngay tại nơi cư trú.

Đoàn viên thanh niên ở Tổ công nghệ số các thôn trên địa bàn xã Gia Trấn, tỉnh Ninh Bình hướng dẫn người dân tại lớp học “Bình dân học vụ số”.

Lớp học được tổ chức theo hình thức linh hoạt với những nội dung giảng dạy thực tế từ cách bật Wifi, tạo tài khoản dịch vụ công, gửi email, tới thao tác nộp thuế, đăng ký khai sinh, cấp căn cước công dân online… Tất cả đều hướng đến mục tiêu “Dân biết - dân hiểu - dân làm được”.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hà, thôn 3 Thượng Hòa, xã Gia Trấn, trước đây mỗi lần phải đi làm giấy tờ, ông đều phải đến Trung tâm Phục vụ hành chính công, việc đi lại khá vất vả và thời gian chờ đợi cũng khá lâu. Giờ thì chỉ cần dùng điện thoại là có thể hoàn thành được nhiều thủ tục hành chính ngay tại nhà rất tiện lợi. Đặc biệt, lớp học còn lồng ghép tuyên truyền an toàn thông tin, nhận diện lừa đảo trực tuyến là vấn đề “nóng” khi nhiều người dân, trong đó có người cao tuổi, bị kẻ gian lợi dụng công nghệ để chiếm đoạt tài sản.

Không chỉ người dân được học, chính cán bộ xã, đoàn thể cũng trở thành học viên. Qua đó giúp họ nắm vững quy trình số hóa, hướng dẫn lại cho người dân, hình thành thói quen làm việc trên môi trường số, góp phần xây dựng chính quyền điện tử tại cơ sở.

Xây dựng cộng đồng số vững mạnh

Đoàn viên thanh niên ở Tổ công nghệ số các thôn trên địa bàn xã Gia Trấn, tỉnh Ninh Bình nhiệt tình hướng dẫn người dân tại lớp học “Bình dân học vụ số”.

Những năm qua, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số và xây dựng xã hội học tập, việc chỉ đạo triển khai thực hiện công tác chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động của xã Gia Trấn đã có nhiều bước chuyển biến tích cực. Hạ tầng công nghệ thông tin từng bước được đầu tư, các dịch vụ công trực tuyến toàn trình, dịch vụ công trực tuyến một phần được triển khai hiệu quả, rất nhiều người dân đã biết sử dụng các phương tiện, công nghệ hiện đại để kết nối, tra cứu thông tin, nộp hồ sơ, thanh toán trực tuyến, góp phần tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn cho thấy vẫn còn một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động nông thôn, phụ nữ chưa được tiếp cận đầy đủ kỹ năng số, chưa khai thác được lợi ích của chuyển đổi số trong đời sống và công việc. Vì vậy, việc triển khai lớp học "Bình dân học vụ số" có ý nghĩa quan trọng nhằm nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần tự học, học suốt đời trong nhân dân.

UBND xã Gia Trấn đã phát động chiến dịch 45 ngày cao điểm thực hiện mô hình "Công dân số cơ sở" từ ngày 10/10 (Ngày Chuyển đổi số quốc gia). Trong thời gian này, UBND xã tổ chức triển khai 9 lớp tập huấn cho “Công dân số cơ sở”, với các nội dung: Kiến thức tin học cơ bản, kỹ năng số cơ bản, kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Người tham gia tập huấn được bố trí trải nghiệm thực tế tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã. Bên cạnh đó, thành viên của Tổ công nghệ số cộng đồng và các chi hội, đoàn thể vận động người dân tích cực hưởng ứng, tham gia các hoạt động và đăng ký mô hình "Mỗi hộ gia đình một tài khoản dịch vụ công"; tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện chuyển đổi số… Việc phát động và triển khai tại Gia Trấn thể hiện sự chủ động, sáng tạo của cấp ủy - chính quyền xã khi đưa chủ thể người dân vào trung tâm của quá trình chuyển đổi.

Theo thống kê sơ bộ của UBND xã, sau gần một tháng triển khai chiến dịch, đã có hàng trăm lượt người dân tham gia lớp học, trong đó khoảng 90% là người cao tuổi, phụ nữ. Số lượng hồ sơ dịch vụ công trực tuyến tăng gấp 1,5 lần so với tháng trước, cho thấy hiệu quả rõ rệt của chiến dịch.

Phong trào học tập số ở Gia Trấn không dừng lại ở lớp học. Sau khóa học, người dân tiếp tục được hướng dẫn thực hành tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã - nơi họ trực tiếp trải nghiệm thao tác thực tế trên hệ thống dịch vụ công. Chính quyền cũng bố trí máy tính tại các thôn, xóm để người dân có thể đến tra cứu bất cứ khi nào cần. Thành công bước đầu của mô hình “Bình dân học vụ số” ở Gia Trấn đang mở ra hướng đi mới cho các địa phương nông thôn trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Đoàn viên thanh niên ở Tổ công nghệ số các thôn trên địa bàn xã Gia Trấn, tỉnh Ninh Bình nhiệt tình hướng dẫn người dân tại lớp học “Bình dân học vụ số”.

Bà Phạm Thị Hằng Nga, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Trấn cho biết, mô hình “Bình dân học vụ số” được xem như bước đi đột phá trong công tác chuyển đổi số ở cơ sở. Đây là một phong trào học tập toàn dân trong thời đại mới. Nếu như trước kia cần “xóa mù chữ” để dân biết đọc, biết viết, thì nay cần "xóa mù số" để dân biết truy cập thông tin, biết sử dụng dịch vụ công và nắm bắt cơ hội phát triển từ công nghệ. Thông qua mô hình, chính quyền địa phương mong muốn mỗi người dân, dù ở nông thôn hay thành thị, dù trẻ hay già, đều có thể tiếp cận và sử dụng công nghệ. Khi dân biết dùng số, chính quyền mới có thể vận hành hiệu quả chính quyền số, xã hội số.

Hơn nửa thế kỷ sau phong trào “Bình dân học vụ” vang dội, giờ đây ở Gia Trấn, tinh thần ấy lại được “hồi sinh” bằng một diện mạo mới, phù hợp với thời đại số. Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Bình Tạ Quang Phương cho rằng, việc trang bị kỹ năng số cho người dân là một nhiệm vụ cấp thiết và đi đúng hướng. Khi người dân tương tác, thực hiện các thủ tục hành chính với chính quyền chủ yếu qua môi trường mạng, việc thành thạo các kỹ năng số cơ bản như sử dụng dịch vụ công trực tuyến, định danh điện tử VNeID, chữ ký số cá nhân... sẽ giúp các giao dịch diễn ra nhanh chóng, thuận tiện, minh bạch, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Do đó, phong trào học tập số ở Gia Trấn không chỉ là sự chuẩn bị mà còn là bước đi tiếp theo, một sự đầu tư chiến lược để củng cố và phát huy hơn nữa những thành quả đã đạt được, đưa xã Gia Trấn tiếp tục là điểm sáng trong công cuộc chuyển đổi số.

Bài, ảnh: Thùy Dung (TTXVN)