Biến rủi ro, thách thức thành cơ hội

Bằng việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, nâng cao năng lực nội tại và tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, Việt Nam đang từng bước biến những thách thức toàn cầu thành cơ hội vươn lên mạnh mẽ. Chủ trương bảo hộ thương mại mạnh mẽ của Chính quyền Tổng thống Trump sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến các nền kinh tế có độ mở cao như: Việt Nam, Hàn Quốc, Đài Loan, Malaysia và Thái Lan. Cùng với đó, các biện pháp trả đũa thương mại từ Trung Quốc cũng có thể làm gia tăng căng thẳng kinh tế, tạo ra một môi trường kinh doanh khó lường hơn.

Theo TS. Nguyễn Tú Anh, chuyên gia kinh tế, một số quốc gia vẫn đang đối diện với áp lực nợ công cao, khiến họ khó có dư địa tài khóa để ứng phó với các cú sốc kinh tế trong tương lai. Đặc biệt, các nước có tỷ lệ nợ công lớn như: Nhật Bản, Mỹ hay Châu Âu sẽ phải điều chỉnh chính sách tài khóa một cách thận trọng để tránh gây ra những biến động tiêu cực cho thị trường tài chính toàn cầu.

Trong bối cảnh nhiều bất ổn, Việt Nam vẫn đặt ra mục tiêu tăng trưởng GDP 8%. Để đạt được con số đầy tham vọng này, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải tận dụng triệt để các động lực tăng trưởng, đồng thời có chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả.

Một trong những yếu tố quan trọng nhất chính là đầu tư công. Theo thống kê, có hơn 281 dự án lớn sẽ được hoàn thiện trong năm 2025, bao gồm các tuyến cao tốc Bắc - Nam, hệ thống lưới điện quốc gia, hạ tầng viễn thông và các khu công nghiệp trọng điểm. Những cải cách trong Luật Đầu tư công cũng giúp đẩy nhanh tiến độ giải ngân, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, vật liệu xây dựng và vận tải.

Nền kinh tế Việt Nam sẽ phải tận dụng triệt để các động lực tăng trưởng, đồng thời có chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả

Bên cạnh đầu tư công, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng là một trụ cột quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Trong tháng 1/2025, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 1,48 tỷ USD, chủ yếu đổ vào các lĩnh vực sản xuất công nghệ cao và công nghiệp phụ trợ. Theo TS. Nguyễn Tú Anh, việc Chính phủ thực hiện cải cách bộ máy hành chính không chỉ giúp tăng hiệu quả quản lý nhà nước mà còn góp phần tạo ra môi trường đầu tư minh bạch hơn, giảm thời gian xử lý thủ tục và nâng cao khả năng cạnh tranh của Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực. Cùng với xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, Việt Nam có cơ hội lớn để trở thành trung tâm sản xuất mới của khu vực Đông Nam Á.

Một điểm sáng khác trong triển vọng kinh tế năm 2025 chính là sự hồi phục của thị trường bất động sản. Sau thời gian dài đối mặt với khó khăn về thanh khoản và pháp lý, thị trường này đang dần khởi sắc nhờ những cải cách quan trọng trong Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản. Theo ông Dương Đức Hiếu, chuyên gia phân tích tại VIS Rating, đến nay tất cả 63 tỉnh thành trên cả nước đã hoàn thành quy hoạch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án mới. Sự phục hồi của bất động sản không chỉ thúc đẩy ngành xây dựng, mà còn giúp kích thích tăng trưởng trong các lĩnh vực liên quan như tài chính, ngân hàng và vật liệu xây dựng.

Dù có nhiều cơ hội, Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít thách thức trong năm 2025. Một trong những rủi ro lớn nhất chính là tác động từ chính sách thương mại của Mỹ. Nếu Việt Nam tiếp tục duy trì mức thặng dư thương mại cao với Mỹ (trên 100 tỷ USD), nguy cơ bị áp thuế hoặc điều chỉnh chính sách thương mại là hoàn toàn có thể xảy ra. Bên cạnh đó, thị trường tài chính cũng đang chịu áp lực lớn khi tăng trưởng tín dụng mục tiêu lên tới 16%, khiến hệ thống ngân hàng phải đối diện với rủi ro nợ xấu gia tăng.

Ngoài các yếu tố kinh tế, rủi ro từ công nghệ tài chính và trí tuệ nhân tạo (AI) cũng là một vấn đề đáng lo ngại. TS. Nguyễn Tú Anh cảnh báo rằng, AI có thể bị lợi dụng để thao túng thị trường tài chính, gây ra các cuộc tấn công mạng quy mô lớn, đặc biệt là đối với hệ thống ngân hàng và các tổ chức tài chính. Điều này đòi hỏi các cơ quan quản lý cần có những biện pháp giám sát chặt chẽ, đồng thời nâng cao năng lực an ninh mạng để bảo vệ hệ thống tài chính quốc gia.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, Việt Nam cần có chiến lược linh hoạt để ứng phó với những rủi ro và nguy cơ tiềm ẩn. Việc tiếp tục cải cách pháp lý, ổn định môi trường đầu tư và tận dụng tốt xu hướng chuyển đổi số sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam vững bước trên con đường phát triển bền vững trong thập kỷ tới.

Trần Hương