Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí: 8 giải pháp để Vĩnh Long đột phá phát triển

Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí phát biểu chỉ đạo Đại hội Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Thành tựu đáng tự hào trong bối cảnh đầy biến động, nhiều thách thức

Đại hội lần này là sự kiện chính trị đặc biệt, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong tiến trình phát triển của tỉnh Vĩnh Long, khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính theo chủ trương của Trung ương, vùng đất thuộc 3 tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh trước đây, được hợp nhất thành một tỉnh mới, với diện tích hơn 6.200 km2, dân số gần 3,4 triệu người, có 124 đơn vị hành chính cấp xã, 128 đảng bộ cấp trên cơ sở…

Đây không chỉ là sự hợp nhất về đơn vị hành chính, mà là một bước ngoặt của sự phát triển, mở ra thời cơ và vận hội mới, mở rộng không gian phát triển và tập trung nguồn lực, phát huy thế mạnh tổng hợp, đồng thời đặt ra những yêu cầu cao hơn về trí tuệ, bản lĩnh và tầm nhìn chiến lược, cùng với cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển của đất nước.

Tỉnh Vĩnh Long mới được hình thành từ những địa phương giàu truyền thống cách mạng, có những đóng góp to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong đó, Vĩnh Long là vùng đất địa linh nhân kiệt, quê hương của nhiều đồng chí lãnh đạo, nhà khoa học xuất sắc của Đảng, Nhà nước, nơi sản sinh những lớp người kiên trung trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Bến Tre - là quê hương Đồng Khởi, nơi bùng lên ngọn lửa cách mạng mạnh mẽ vào năm 1960, làm rung chuyển miền Nam, thổi bùng ý chí đấu tranh bất khuất của nhân dân Nam bộ và cả nước. Những đội quân tóc dài đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh đoàn kết, cho khát vọng tự do và tinh thần trong đấu tranh cách mạng. Trà Vinh là nơi phát huy truyền thống đoàn kết đồng bào Kinh, Khmer, Hoa “Toàn dân nổi dậy đoàn kết lập công” cùng nhau chiến đấu dưới sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng căn cứ cách mạng vững chắc, đóng góp xương máu và trí tuệ cho sự nghiệp thống nhất đất nước… Ba tỉnh với truyền thống cách mạng hào hùng và những đặc trưng văn hóa riêng đặc sắc, tất cả đã hòa quyện cùng nhau tạo nên những giá trị tinh thần vô giá trên một vùng đất mới, với khát vọng vươn lên, hòa mình cùng dân tộc cho một tương lai phát triển phồn vinh và thịnh vượng.

5 năm qua, tỉnh Vĩnh Long thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ 13 của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ 11 trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó đoán định, các nước lớn tăng cường cạnh tranh chiến lược, bất ổn xảy ra ở nhiều khu vực trên Thế giới. Đất nước ta tuy giữ được ổn định nhưng luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách chưa từng có trong lịch sử - từ đại dịch Covid-19, thiên tai bất thường, biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt và những tác động bất lợi từ bên ngoài nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 3 tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh luôn thể hiện bản lĩnh chính trị, đoàn kết, chủ động, sáng tạo, đưa tỉnh nhà vượt qua những khó khăn, thử thách, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ, hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đã đề ra, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực như:

Kinh tế của tỉnh đạt mức tăng trưởng bình quân 5,58%/năm; bình quân đầu người đạt khoảng 85,31 triệu đồng/người/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng giảm dần tỷ trọng nông, lâm nghiệp, tăng tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đến năm 2025 đạt 35%. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được triển khai gắn với đô thị hóa, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, bền vững; Trà Vinh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng tỉnh nông thôn mới; Vĩnh Long và Bến Tre hoàn thành các chỉ tiêu về nông thôn mới, đô thị văn minh theo Nghị quyết Đại hội. Thương mại, dịch vụ ngày càng giữ vai trò chủ lực trong cơ cấu kinh tế, đóng góp tích cực vào tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu lao động của địa phương.

Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, bình quân mỗi năm giảm hơn 1%; nhiều huyện, xã thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn. Các sản phẩm chủ lực đã khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế như: trái cây của Vĩnh Long có mặt tại hơn 40 quốc gia, dừa Bến Tre và Trà Vinh chiếm trên 50% diện tích và sản lượng cả nước, tôm và thủy sản của Trà Vinh và Bến Tre đạt kim ngạch xuất khẩu hàng tỷ đô la Mỹ mỗi năm.

Cùng với đó, nhiều dự án điện gió, điện mặt trời đưa vào vận hành, biến nơi đây trở thành một trong những trung tâm năng lượng sạch quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Hạ tầng kinh tế - xã hội có bước tiến rõ rệt với nhiều công trình giao thông kết nối liên vùng, khu - cụm công nghiệp mới, góp phần tăng sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội, đời sống nhân dân tiếp tục được nâng cao, chính sách an sinh, chăm lo người có công, hộ nghèo, đồng bào dân tộc được thực hiện kịp thời, thiết thực. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng và hoạt động hiệu lực, hiệu quả; các nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai đi vào chiều sâu, tạo chuyển biến về ý thức tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sắp xếp, bố trí cán bộ được quan tâm. Công tác kiểm tra, giám sát, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có bước tiến mới; kỷ luật, kỷ cương được tăng cường; bộ máy chính quyền từng bước tinh gọn, hoạt động hiệu quả hơn; sự lãnh đạo và đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ và niềm tin của Nhân dân đối với Đảng tiếp tục được củng cố và tăng cường, là nhân tố quyết định thắng lợi trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ. Với những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua đã làm thay đổi diện mạo của tỉnh Vĩnh Long mới, mang lại nhiều tiềm lực và sức mạnh mới, mở ra dấu mốc quan trọng, tạo tiền đề thuận lợi để tỉnh Vĩnh Long vững tin bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Tôi đánh giá cao công tác chuẩn bị Đại hội của Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long. Mặc dù, sau sáp nhập, tỉnh phải tập trung thực hiện cùng lúc nhiều nhiệm vụ cấp bách, quan trọng, nhưng với sự thống nhất cao về tư tưởng, nhận thức và hành động, tỉnh đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ, trọng tâm trong công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I theo đúng chỉ thị, chỉ đạo và hướng dẫn của Trung ương. Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi nhiệt liệt biểu dương những thành tích của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Vĩnh Long trong nhiệm kỳ qua.

Vĩnh Long cần hội tụ 3 yếu tố cơ bản để đột phá phát triển nhanh và bền vững

Bên cạnh việc khẳng định những thành quả đạt được, chúng ta cũng cần thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, hạn chế của tỉnh để có cơ sở, căn cứ đề ra những giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm khắc phục trong nhiệm kỳ tới, như: một số chỉ tiêu chủ yếu chưa đạt mục tiêu Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra; tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng và vị trí địa lý, chính trị của tỉnh; chất lượng nguồn nhân lực, tỷ lệ lao động qua đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa; chưa đảm bảo tính đa dạng và bền vững trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao và hoạt động dịch vụ; quy mô nền kinh tế còn nhỏ; năng lực cạnh tranh, tính tự chủ và khả năng thu hút đầu tư còn hạn chế, thu hút đầu tư FDI, nhất là vào các lĩnh vực mũi nhọn như: năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến và logistics còn chậm, liên kết vùng chưa rõ nét.

Các ngành kinh tế có lợi thế như: dừa, thủy sản, nông nghiệp hữu cơ, năng lượng sạch vẫn chưa phát huy đúng mức, thiếu mô hình chuẩn giá trị. Hệ thống kết cấu hạ tầng thiếu tính đồng bộ, đặc biệt là các trục kết nối để phát triển kinh tế biển; việc ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số chưa trở thành động lực thực chất; tỷ lệ doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo còn thấp; năng lực quản trị số trong các cơ quan Đảng, Nhà nước còn hạn chế; tỉnh còn chịu tác động thách thức lớn của biến đổi khí hậu, các khu vực ven biển chịu ảnh hưởng nặng từ xâm nhập mặn, sạt lở, nước biển dâng. Phát triển văn hóa - xã hội một số mặt chưa đáp ứng yêu cầu. Công tác quốc phòng, an ninh còn tiềm ẩn, phức tạp.

Bước vào nhiệm kỳ mới, Đại hội lần thứ I của Đảng bộ tỉnh diễn ra trong giai đoạn đất nước ta đang trên hành trình phấn đấu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao và tỉnh Vĩnh Long mới sau sáp nhập đã mở ra một không gian phát triển rộng lớn hơn, nhưng cũng đặt ra những yêu cầu mới cho mục tiêu phát triển.

Trong bối cảnh ấy, phương hướng phát triển của tỉnh phải hội tụ 3 yêu cầu cơ bản: Một là, khai thác hiệu quả những tiềm năng lợi thế đặc thù; Hai là, khắc phục triệt để những điểm nghẽn kéo dài; Ba là, thích ứng linh hoạt với thời đại chuyển đổi số, hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu.

8 giải pháp đột phá phát triển

Thống nhất với những phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ tới của Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long, để thực hiện mục tiêu trên, tôi xin nêu và gợi mở một số vấn đề Đại hội nghiên cứu.

Trước hết, nông nghiệp vẫn là nền tảng quan trọng. Song không thể dừng lại ở sản xuất truyền thống mà phải chuyển mạnh sang nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Phải hình thành những vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, gắn kết chặt chẽ với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ toàn cầu; xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất - chế biến - phân phối, để sản phẩm trái cây, dừa, thủy sản cùng những nông sản đặc sản khác không chỉ dừng ở những thị trường quen thuộc mà còn chinh phục được những thị trường khó tính nhất, mang lại giá trị cao hơn. Cùng với đó, là phát triển mạnh hợp tác xã kiểu mới và doanh nghiệp nông nghiệp lớn, tạo sức lan tỏa đến hàng triệu hộ nông dân, xây dựng thương hiệu mạnh, đủ sức cạnh tranh và qua đó tạo ra nhiều việc làm cho người dân.

Hai là, cùng với nông nghiệp, công nghiệp và năng lượng phải trở thành động lực bứt phá. Với lợi thế bờ biển dài, nguồn tài nguyên nắng và gió dồi dào, Vĩnh Long hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản xuất năng lượng tái tạo của cả nước, gắn với phát triển công nghiệp phụ trợ, dịch vụ logistics và chuỗi cung ứng thiết bị năng lượng sạch. Đồng thời, công nghiệp chế biến phải được nâng tầm thành ngành trụ cột, không chỉ giải quyết đầu ra cho nông sản địa phương mà còn tham gia sâu hơn vào thị trường toàn cầu. Muốn vậy, cần ưu tiên thu hút các dự án chế biến sâu, công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường.

Ba là, tỉnh Vĩnh Long có tiềm năng, lợi thế về kinh tế biển, với đường bờ biển dài, hệ thống cảng biển, cửa sông, luồng hàng hải quốc tế thuận lợi, có tiềm năng khai thác phát triển, nuôi trồng thủy sản, công nghiệp chế biến, vận tải đến du lịch ven biển, đô thị ven biển và năng lượng gió ngoài khơi. Nếu biết khai thác đúng mức, kinh tế biển sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới, góp phần đưa tỉnh vươn lên trong vùng và cả nước. Do đó, cần phát triển có chọn lọc các ngành chủ lực trên cơ sở khai thác hiệu quả lợi thế bổ sung giữa 03 khu vực của tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh trước đây.

Bốn là, ưu tiên đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng chiến lược liên vùng như: Các quốc lộ trên địa bàn, các tuyến ven biển, đường cao tốc, đường thủy nội địa, cảng biển, cảng sông, nhằm mở rộng không gian phát triển, thu hút đầu tư chất lượng cao. Thực hiện nghiêm túc các định hướng, nhiệm vụ, giải pháp được nêu tại Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị “về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị “về phát triển kinh tế tư nhân”. Khuyến khích phát triển doanh nghiệp công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển giao, ứng dụng công nghệ và liên kết giữa các viện, trường, doanh nghiệp, Nhà nước; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chấn chỉnh công tác kiểm tra, thanh tra doanh nghiệp, tháo gỡ các rào cản, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận vốn và khoa học - công nghệ.

Năm là, chú trọng tăng cường đầu tư cho giáo dục đào tạo, y tế theo Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị “về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo”, Nghị quyết số 72-NQ/TW, ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị “về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân”; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp với định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng. Đẩy mạnh đào tạo kỹ năng số, kỹ năng nghề và khả năng thích ứng cho thanh niên, lao động nông thôn, phụ nữ và đồng bào dân tộc Khmer; giáo dục nghề nghiệp gắn với nhu cầu của thị trường, doanh nghiệp và chuyển đổi số.

Sáu là, phát triển kinh tế phải đi liền với phát triển văn hóa và con người. Đại hội xác định rõ: con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Phải xây dựng con người Vĩnh Long mới - giàu lòng yêu nước, có tri thức, kỹ năng, nhân cách, bản lĩnh và khát vọng cống hiến. Văn hóa phải trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, vừa giữ gìn bản sắc truyền thống, vừa tiếp thu tinh hoa nhân loại, tạo môi trường xã hội lành mạnh, nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết, nghĩa tình, nhân ái - những giá trị đã làm nên lịch sử của vùng đất này. Triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân. Phát triển kinh tế gắn với tiến bộ và công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, làm tốt các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo đa chiều, tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như: giáo dục, y tế, nhà ở, vùng khó khăn, vùng có đông đồng bào dân tộc Khmer; bảo tồn giá trị truyền thống và bản sắc văn hóa các dân tộc.

Bảy là, thường xuyên củng cố quốc phòng - an ninh; tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh vững chắc, không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật trong Nhân dân. Giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo cuộc sống bình yên của Nhân dân.

Tám là,tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức;thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, chú trọng đổi mới và trẻ hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, bảo đảm tính liên tục, kế thừa, phát triển; quan tâm cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc; tổ chức thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa và các quy định kiểm soát quyền lực trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, củng cố niềm tin của nhân dân. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo để mô hình chính quyền địa phương 02 cấp vận hành thông suốt, hiệu quả. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của nhiệm kỳ này nhằm đặt nền móng cho các nhiệm kỳ tiếp theo, cần theo dõi sát, nhận diện chính xác, đầy đủ những điểm nghẽn; những bất cập phát sinh và chủ động chỉ đạo tháo gỡ, khắc phục trong việc bố trí biên chế, đào tạo tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ nhất là cán bộ cấp xã, kể cả việc báo cáo kiến nghị cấp có thẩm quyền những vấn đề vượt quá thẩm quyền của địa phương.

Huy Tự