Bí mật chuyển đổi số ngành năng lượng: Công nghệ, dữ liệu và vận hành thông minh

Trí tuệ nhân tạo đang bước vào thời kỳ bùng nổ mạnh mẽ, trở thành nền tảng lõi trong các chiến lược chuyển đổi số toàn cầu. Ngành năng lượng được nhận định là một trong những lĩnh vực ứng dụng AI mạnh mẽ nhất, với tỷ trọng thị phần dự báo chiếm tới 20 – 25% ứng dụng AI công nghiệp vào năm 2030.

Ông Nguyễn Chí Linh, Phó Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp Viettel Solutions, cho biết, thực tế hiện nay nhiều doanh nghiệp và nhà máy tại Việt Nam vẫn đang gặp những “nút thắt” lớn như số hóa quy trình nhưng không số hóa dữ liệu, thiếu dữ liệu chủ (master data), các hệ thống phần mềm rời rạc, dữ liệu phân tán, không được kết nối liền mạch để hình thành bức tranh đa chiều về hoạt động sản xuất – kinh doanh. AI sẽ không phát huy hết tiềm năng nếu thiếu nền tảng dữ liệu và hạ tầng triển khai phù hợp.

Ông Nguyễn Chí Linh chia sẻ về Quản trị dữ liệu lớn trong lĩnh vực năng lượng.

Chuyển đổi số không thể đơn độc

Với hơn 15 năm kinh nghiệm chuyển đổi số trong các lĩnh vực trọng yếu như năng lượng, ông Nguyễn Chí Linh nhận định: “Chuyển đổi số không thể là một dự án đơn lẻ mà phải là một hành trình dài hơi”.

Chuyên gia này nhấn mạnh, để vận hành thông minh và ra quyết định chính xác, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược dữ liệu rõ ràng, xác định các tập dữ liệu trọng yếu, đồng thời có lộ trình chuẩn hóa và hợp nhất phù hợp để dữ liệu thực sự trở thành “trái tim số” – làm cơ sở cho mọi quyết định và nền tảng cho các ứng dụng AI.

Làm dữ liệu là làm ngược: Doanh nghiệp cần xác định rõ đích đến trước khi bắt đầu, tránh chạy đua công nghệ một cách hình thức, và nên lựa chọn các đối tác có kinh nghiệm để đồng hành triển khai chiến lược dữ liệu bài bản.

Doanh nghiệp cần hệ sinh thái chuyển đổi số toàn diện và bảo mật cao

Với năng lực làm chủ công nghệ lõi AI, dữ liệu lớn (Big Data), IoT, an toàn thông tin và điện toán đám mây, Viettel đã và đang đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp, nhà máy, các tổ chức trong hành trình chuyển đổi số ngành năng lượng một cách thực chất và hiệu quả. Viettel Solutions sở hữu hệ sinh thái số toàn diện cho ngành năng lượng – từ điều hành sản xuất, vận hành thiết bị, đến quản trị doanh nghiệp và bảo mật hệ thống.

Ở lớp điều khiển và vận hành, dữ liệu từ hệ thống hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), hệ thống điều khiển phân tán DCS (Distributed Control System), cảm biến, động cơ… được thu thập thông qua mạng 4G/5G, truyền dẫn đến các nền tảng Quản lý dữ liệu vận hành, phục vụ phân tích, dự báo và tối ưu hiệu suất.

Viettel Data Platform - nền tảng Big Data hiện đại, cho phép doanh nghiệp triển khai nhanh kho dữ liệu tập trung trên nền tảng cloud. Hệ thống hỗ trợ xác thực, phân quyền, quản trị Siêu dữ liệu (metadata) và dòng dữ liệu (data lineage), đảm bảo an toàn và minh bạch, giúp dễ dàng phân tích, khai thác và ứng dụng dữ liệu vào vận hành thông minh.

Với việc ứng dụng AI và quản trị dữ liệu lớn theo thời gian thực (GE Proficy Historians), bộ giải pháp quản lý hiệu suất tài sản GE APM (Asset Performance Management) toàn diện được thiết kế giúp doanh nghiệp từ xây dựng, đánh giá và tối ưu hóa các chiến lược bảo trì, vận hành (APM Strategy), cảnh báo thông minh (Smart Signal), một bản sao số (mô hình kỹ thuật số - Digital Twin) đến đảm bảo an toàn thiết bị (APM Integrity, Safety). Từ đó, doanh nghiệp có thể phát hiện sớm bất thường, giảm thiểu sự cố, kéo dài tuổi thọ thiết bị cũng như ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Đối với hoạt động điều hành và quản trị doanh nghiệp, Viettel triển khai hệ sinh thái nền tảng số hóa tự động từ báo cáo BI (Business Intelligence), quản trị nhân sự, văn phòng điện tử, các ứng dụng tích hợp AI và công nghệ 4.0 góp phần thúc đẩy vận hành tinh gọn và minh bạch.

Đối với nhà máy điện, nền tảng tổng hợp và theo dõi số liệu Viettel AirData là “trợ lý tin cậy” cho phép triển khai nhanh các model AI, phân tích, đánh giá các yếu tố tác động tới nhu cầu phụ tải, đề xuất hành động thông qua chatbot và dự báo sản lượng tiêu thụ điện theo giờ, ngày, tuần, tháng.

Hạ tầng số mạnh trở thành bệ phóng cho vận hành thông minh

Trụ cột hạ tầng quan trọng trong hệ sinh thái chuyển đổi số của Viettel là Viettel Cloud - nền tảng điện toán đám mây nội địa được xây dựng để phục vụ doanh nghiệp Việt. Viettel Cloud cung cấp hạ tầng ảo hóa, dịch vụ lưu trữ và hệ thống hỗ trợ đóng gói & quản lý ứng dụng, phá vỡ rào cản về chi phí đầu tư GPU, về vận hành hệ thống và đặc biệt là lo ngại về an toàn dữ liệu.

Nền tảng Viettel Cloud với bộ đôi công nghệ Viettel Kubernetes Engine (VKE) và GPU-as-a-Serviced được Viettel phát triển và làm chủ giúp doanh nghiệp dễ dàng triển khai các mô hình AI/ML mà không cần vận hành hạ tầng phức tạp. Kết hợp với đó là hạ tầng GPU nội địa hiệu năng cao, cung cấp linh hoạt theo giờ, cụm hoặc tác vụ, tối ưu chi phí theo quy mô sử dụng từ doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đại diện Viettel chia sẻ về công nghệ Viettel Kubernetes Engine (VKE).

Đặc biệt, toàn bộ hạ tầng của Viettel Cloud được đặt tại các trung tâm dữ liệu trong nước, đạt chuẩn thế giới, vận hành bởi đội ngũ kỹ sư hàng đầu Việt Nam, giúp giảm độ trễ, tăng tốc xử lý và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Ngoài ra, trong các ngành nhạy cảm như năng lượng, nơi mà an ninh dữ liệu và khả năng phản hồi thời gian thực là yếu tố then chốt, Viettel Cloud đang trở thành lựa chọn hàng đầu.

Tại một nhà máy năng lượng lớn, Viettel đã triển khai nền tảng phân tích video IBA (Intelligent Behavioral Analysis), giúp giám sát an ninh bằng AI, nhận diện khuôn mặt, phát hiện khói lửa, xâm nhập trái phép và cả vi phạm an toàn lao động. Tất cả đều được vận hành trên Cloud với độ ổn định cao và thời gian phản hồi gần như tức thì.

Hà An