Bên trong sân bay bỏ hoang sắp 'hồi sinh' thành siêu đô thị xanh 30 tỷ USD

Đường băng sẽ được chuyển đổi thành công viên công cộng. Ảnh: Northcrest Developments

Sân bay Downsview, ở phía tây bắc Toronto, đã trải qua một vài lần chuyển đổi trong suốt thời gian hoạt động. Khoảng 100 năm trước, sân bay đầu tiên được xây dựng, với một đường băng ngắn và một tòa nhà công nghiệp nằm giữa những cánh đồng của nông dân. Đó là địa điểm của De Havilland Canada, một công ty hàng không toàn cầu tiên phong.

Nó trở thành trung tâm sản xuất máy bay chiến đấu trong Thế chiến II, và vào đầu những năm 1990, sân bay này được Bombardier, nhà sản xuất hàng không vũ trụ của Canada, mua lại. Năm 2024, nó bị đóng cửa khi công ty chuyển địa điểm.

Nhưng vào đầu năm 2026, hoạt động xây dựng sẽ bắt đầu với dự án phát triển lớn nhất từ trước đến nay tại địa điểm này. Khu vực rộng 370 mẫu Anh đang được phát triển thành một khu đô thị với hơn 50.000 cư dân với nhiều không gian xanh.

Dự án mang tên “YZD” - đặt theo tên cũ của Downsview, sẽ được phát triển trong 30 năm, trị giá 30 tỷ USD, là một trong những dự án lớn nhất thuộc loại này ở khu vực Bắc Mỹ.

Sân bay Downsview vào năm 1929. Ảnh: Toronto Public Library

Đường băng dài 2 km, điểm nhấn của khu vực, sẽ trở thành một công viên dành cho người đi bộ, kết nối 7 khu dân cư. Mỗi khu vực sẽ có nét riêng biệt, với nhà ở, thư viện, cửa hàng, trường học và trung tâm cộng đồng riêng, nhưng đường băng sẽ đóng vai trò là “mối liên kết” – gắn kết tất cả lại với nhau đồng thời “tôn trọng và tôn vinh di sản hàng không vũ trụ của khu vực”, theo lời ông Derek Goring, Giám đốc điều hành của Northcrest Developments, công ty dẫn đầu dự án.

Ông Goring nói rằng việc duy trì lịch sử của khu vực là một phần quan trọng trong tầm nhìn của Northcrest, và cũng là một lợi thế lớn. “Một trong những thách thức lớn nhất với các dự án tái phát triển đô thị quy mô lớn là khi bạn không có gì để bắt đầu, chúng có thể trở nên chung chung”, ông nói. “Chúng tôi muốn tận dụng những gì hiện có và sử dụng chúng tối đa. Điều đó giúp mang lại nét đặc trưng và làm cho khu vực trở nên thú vị và độc đáo hơn”.

Một tương lai xanh hơn

Việc bảo tồn lịch sử của địa điểm này không chỉ là một quyết định mang tính tình cảm, mà còn là một quyết định thực tế xét về tác động môi trường.

“Có rất nhiều carbon tích tụ trong các tòa nhà hiện có và thay vì phá bỏ chúng và xây dựng mọi thứ mới, việc giữ lại những công trình đó sẽ mang lại lợi ích lớn về giảm phát thải carbon”, ông Goring nói.

Các nhà chứa máy bay có thể được cải tạo thành các tòa nhà thương mại, sử dụng cho sản xuất phim, công nghiệp nhẹ hoặc công nghệ sạch. Phối cảnh: Northcrest Developments

Các nhà chứa máy bay công nghiệp rộng lớn, được xây dựng từ những năm 1950 đến những năm 1990, sẽ được bảo trì và tái sử dụng thành các tòa nhà thương mại, phục vụ sản xuất phim, sản xuất nhẹ và công nghệ sạch. Mái nhà của các công trình sẽ được phủ cỏ và cây xanh, giúp hấp thụ nước mưa và giảm nguy cơ ngập lụt, đồng thời tăng cường đa dạng sinh học trong trung tâm đô thị.

Mặc dù đường băng sẽ không được giữ nguyên hình dạng hiện tại, nhưng bê tông và nhựa đường cấu tạo nên nó có thể được tái sử dụng làm cốt liệu cho đường hoặc vỉa hè. Một số sân bay và căn cứ quân sự khác trên khắp Canada đã được phát hiện chứa "các hóa chất vĩnh cửu" có thể gây ô nhiễm nước ngầm. Các nhà phát triển cho biết, mặc dù một phần nhỏ của khu vực YZD "phản ánh quá khứ công nghiệp và quân sự lịch sử của nó", họ đã thuê các chuyên gia tư vấn môi trường chuyên nghiệp để giúp giảm thiểu bất kỳ điều kiện bất ổn nào.

Một trận động đất đã tàn phá thành phố này "vượt quá sức tưởng tượng". Giờ đây, nó đang được xây dựng lại để có thể chống chọi với bất kỳ thảm họa thiên nhiên nào.

Công ty kiến trúc cảnh quan Michael van Valkenburgh Associates (MVVA) được giao nhiệm vụ tạo ra ý tưởng thiết kế cho đường băng, sau khi giành chiến thắng trong một cuộc thi quốc tế cho dự án này vào tháng 10. Mục tiêu của họ là đưa thiên nhiên trở lại không gian này.

Họ muốn tái tạo môi trường sống bản địa và mời gọi động vật hoang dã trở lại khu vực này.

Đường băng dài 2 km sẽ trở thành một công viên dành cho người đi bộ, kết nối 7 khu dân cư riêng biệt. Phối cảnh: MVVA

Việc “tái tự nhiên hóa” khu vực này cũng sẽ mang lại lợi ích lớn về quản lý nguồn nước. Khu vực YZD nằm ở điểm cao nhất của Toronto, giữa các lưu vực sông lớn. Thông qua thiết kế, MVVA muốn tìm cách hấp thụ càng nhiều nước càng tốt để giảm nguy cơ lũ lụt ở hạ lưu. Việc này sẽ được thực hiện thông qua việc trồng cây chiến lược và sử dụng các kênh sinh học (các kênh có thảm thực vật thu gom, lọc và hấp thụ nước mưa).

Tính bền vững môi trường là một phần trong bức tranh tổng thể lớn hơn của Northcrest. Dự án phát triển khổng lồ này sẽ mất ba thập kỷ để hoàn thành, vì vậy cần phải có tầm nhìn xa và chuẩn bị cho thời tiết khắc nghiệt hơn và những tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu, ông Goring cho biết.

Ông nói thêm rằng Northcrest đã hợp tác với các nhà thiết kế cảnh quan người Đan Mạch SLA - nổi tiếng với các dự án như nhà máy chuyển đổi chất thải thành năng lượng và đường trượt tuyết ở Copenhagen - về khái niệm "Thiên nhiên Thành phố", nhằm tạo ra nhiều không gian xanh trong môi trường đô thị để nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc (Theo CNN)