Bên trong đế chế lừa đảo hàng tỉ USD ở biên giới Thái Lan - Myanmar

5 năm trước, vùng đất dọc theo dòng sông Moei cuồn cuộn tạo thành biên giới Myanmar - Thái Lan vẫn chỉ là những cánh đồng hoang. Còn nay nó là nơi tọa lạc của KK Park - một quần thể rộng lớn, được canh phòng nghiêm ngặt trải dài trên diện tích 210ha.

Như một đế chế thu nhỏ

Nằm dưới chân dãy núi gồ ghề phía nam thị trấn Myawaddy, KK Park với bệnh viện riêng, nhà hàng, ngân hàng và những dãy biệt thự vườn được chăm chút cẩn thận, thoạt nhìn giống như khuôn viên của một công ty công nghệ Thung lũng Silicon hơn là "đại bản doanh" của một ngành công nghiệp lừa đảo xuyên quốc gia trị giá hàng tỉ USD, được nuôi dưỡng bằng nạn buôn người và bạo lực tàn khốc.

Trong những năm gần đây, khu vực quanh Myanmar đã trở thành thiên đường cho các băng đảng tội phạm xuyên quốc gia vận hành các trung tâm lừa đảo kiểu KK Park. Những trung tâm này sử dụng lao động bị ép buộc để điều hành các chiêu trò gian lận trực tuyến tinh vi, tạo ra lợi nhuận khổng lồ.

Ảnh chụp vệ tinh cho thấy trung tâm lừa đảo như một đế chế biệt lập

Theo dữ liệu từ Viện Chính sách Chiến lược Úc (Aspi) ở Canberra, số lượng trung tâm lừa đảo ở biên giới Myanmar - Thái Lan đã tăng từ 11 - 27, với diện tích trung bình mở rộng thêm 5,5ha mỗi tháng.

Tại khu phức hợp Tai Chang, nhiều công trình mới đã xuất hiện trong năm qua, trong đó có một cầu cảng nổi được xây dựng chỉ vài tháng gần đây nhằm giúp việc tiếp tế từ Thái Lan thuận lợi hơn. Đoạn phim flycam và ảnh vệ tinh cũng cho thấy những ô vuông màu trắng trên mái của cả khu Tai Chang lẫn KK Park, nhiều khả năng là ăng-ten thu sóng internet vệ tinh. Đây là biện pháp để duy trì kết nối trực tuyến sau khi Thái Lan cắt nguồn cung điện, internet và gas xuyên biên giới tới các khu vực chứa trung tâm lừa đảo hồi đầu năm nay nhằm vô hiệu hóa hoạt động của chúng.

Giới chức Thái Lan từng tuyên bố rằng Starlink (dịch vụ internet vệ tinh của Elon Musk) đã được các trại lừa đảo sử dụng. Trên thực tế, họ đã chặn nhiều thiết bị đầu cuối bị tuồn lậu, nghi ngờ được vận chuyển sang Myanmar nhưng có lẽ không xuể.

Hình ảnh flycam và vệ tinh về các trung tâm khác bên trong Myanmar cho thấy hệ thống phòng thủ kiên cố. Theo phân tích của Aspi, khu phức hợp Dongmei Park được bao quanh bởi hàng rào, có trạm kiểm soát và tháp canh dọc chu vi.

Những khu vực này còn có đủ loại tiện nghi dành cho quản lý cấp cao và khách. Ở một số trại, nhà ở sang trọng được dành cho các “ban điều hành” giám sát công nhân, hoặc được dùng làm bối cảnh cho các cuộc gọi video với nạn nhân, nhằm tạo niềm tin họ đang trò chuyện với một “đại gia” có quyền lực tài chính. Việc "phông bạt" đó giúp lừa các nạn nhân làm theo lời khuyên đầu tư.

Lời kể của nạn nhân

Những lời kể kinh hoàng từ các lao động bị buôn bán, mắc kẹt bên trong, đã thu hút sự chú ý ngày càng lớn của dư luận quốc tế trong những tháng gần đây. Những người trốn thoát cho biết họ từng phải chịu bạo hành cực độ, tra tấn và hình phạt tàn nhẫn từ các ông chủ trại lừa đảo.

Hồi đầu năm nay, khoảng 7.000 người đã được giải cứu khỏi các trại này thông qua một chiến dịch phức tạp với sự tham gia của Thái Lan, Trung Quốc, các quốc gia có công dân bị mắc kẹt, cũng như quân đội Myanmar và các nhóm vũ trang kiểm soát khu vực biên giới.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định con số này chỉ như “muối bỏ bể”. Cảnh sát Thái Lan ước tính hồi đầu năm rằng có tới 100.000 người đang bị giam giữ trong các trung tâm lừa đảo dọc biên giới Myanmar.

Mạng lưới Xã hội Dân sự Hỗ trợ Nạn nhân Buôn người ghi nhận ít nhất 90 nạn nhân hiện vẫn đang mắc kẹt trong các trại, trong đó có công dân từ ít nhất 11 quốc gia thuộc châu Á và châu Phi. Theo nhóm này, một số nạn nhân đã mất bộ phận cơ thể, bị mù lòa hoặc tàn phế vĩnh viễn do bạo hành từ các trùm tội phạm.

Cảnh tượng sau một cuộc đột kích

Mateo (tên thay đổi), một người Philippines, đã bị giam lỏng trong KK Park suốt 6 tháng. Anh đến Thái Lan năm ngoái, tin rằng mình đã có công việc hợp pháp là nhân viên chăm sóc khách hàng.

Thay vào đó, anh bị buôn lậu qua biên giới và hộ chiếu bị tịch thu. Mỗi ngày anh phải nhắn tin cho hàng trăm đàn ông Mỹ lớn tuổi trên mạng xã hội, tạo dựng lòng tin để lấy được số WhatsApp của họ, rồi chuyển thông tin liên lạc cho một đội lừa đảo khác.

Nếu không đạt chỉ tiêu, anh sẽ bị chích súng điện hoặc phải chịu những hình phạt thể chất khắc nghiệt dưới cái nắng nóng thiêu đốt. Việc rời khỏi trại là không thể. Anh kể: “Có rất nhiều lính gác có vũ trang”.

Sau khi Myanmar rơi vào nội chiến, các trung tâm lừa đảo lan rộng và chúng đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế chiến tranh của đất nước kể từ sau cuộc đảo chính, biến Myanmar đứng đầu danh sách toàn cầu các quốc gia dung túng tội phạm có tổ chức.

Theo phân tích của Aspi, quân đội Myanmar - vốn đã mất kiểm soát trên nhiều vùng lãnh thổ kể từ sau đảo chính và đang chật vật giữ quyền lực - không thể mạnh tay với các trung tâm lừa đảo. Điều này rất nhạy cảm và phức tạp vì chúng có liên hệ với các nhóm vũ trang đang hưởng lợi từ chúng.

Trước đây, chính quyền quân sự Myanmar từng nói rằng cần có trách nhiệm chung để xử lý vấn đề, gồm cả các quốc gia có công dân bị buôn bán và những nước là nơi trung chuyển.

Tuy nhiên, trên bình diện quốc tế, một số nước thường đánh giá sai trung tâm lừa đảo, coi đây chỉ là vấn đề buôn người nhỏ lẻ. Amy Miller - Giám đốc khu vực Đông Nam Á của Acts of Mercy International - một tổ chức chuyên hỗ trợ nạn nhân buôn người, đã nhìn nhận vậy.

Bà Amy Miller nói: “Với tôi, đó là một sự thiếu hiểu biết nghiêm trọng, khi không nhìn ra được quy mô của vấn đề này và lường xem nó sẽ phát triển đến đâu”, đồng thời cho biết đã xuất hiện dấu hiệu của các mô hình tương tự ở Sri Lanka và Nigeria.

Còn nạn nhân Mateo cuối cùng đã được giải cứu khỏi KK Park và hiện đang hồi phục cùng những người lao động khác được giải thoát. Anh vẫn còn quá ám ảnh để nói thêm về trải nghiệm trong các trung tâm lừa đảo. Thế nhưng, một người bạn từng bị giam giữ cùng anh nói về các ông chủ: “Với họ, tiền quan trọng hơn mạng sống con người. Họ chẳng quan tâm giẫm đạp lên ai - thứ duy nhất họ để ý chính là tiền”. Mateo nói thêm, cảm giác như “tất cả cái ác trên thế giới đều tập trung bên trong những khu trại ấy”.

Bùi Tú