Bật ngửa trước những 'núi rác' giữa lòng kỳ quan nơi hạ giới ở Trung Quốc

Tháng 5 và đầu tháng 6 là khoảng thời gian thu hút đông đảo du khách nhất tới Công viên Rừng Quốc gia Trương Gia Giới nằm ở tỉnh Hồ Nam Tây Nam Trung Quốc. Với những cột đá sa thạch cao chót vót, công viên này chính là nguồn cảm hứng cho bộ phim viễn tưởng "Avatar". Đây là một điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích thiên nhiên và khám phá.

Nhưng năm nay, trong khi đám đông du khách đổ về khu vực này, chỉ cách đó vài chục kilomet, một hoạt động dọn dẹp quy mô theo lệnh của chính phủ đang diễn ra. Các nhóm công nhân vệ sinh môi trường đang kéo những bao rác ra khỏi các hang động cổ đại — hầu hết được cho là đã đổ ở đó hơn một thập kỷ.

Tồn đọng từ lâu nhưng sự thật này lần đầu tiên được đưa ra ánh sáng vào tháng 3, sau khi một số nhà thám hiểm hang động đăng tải cảnh quay về các hẻm núi đầy rác trên nền tảng mạng xã hội Douyin của Trung Quốc.

Vào tháng 5, các đoạn clip đã lan truyền, khiến công chúng toàn quốc phẫn nộ và thúc đẩy các phương tiện truyền thông nhà nước và chính quyền địa phương tiến hành điều tra.

Các hang động thạch đá tại Trương Gia Giới là một trong những kỳ quan thiên nhiên nổi bật nhất của khu vực, được hình thành trong hàng triệu năm do sự xói mòn của nước. Bên trong, chúng thường có cả suối cũng như những khối đá vôi ấn tượng.

Một loạt cảnh quay tố giác do một nhà thám hiểm hang động có tên "Xiaofugege" đăng tải, cho thấy các chai nhựa, lon và thậm chí cả các thùng chứa được dán nhãn là hóa chất phủ lên đá và các khối nước ngầm bên trong nhiều hang động.

Đoạn clip gây sốc nhất được đăng tải vào ngày 29/5 cho thấy rác thải xếp chồng lên nhau "cao bằng một tòa nhà 7-8 tầng”.

Trong một video khác, túi nilon có thể được nhìn thấy phủ kín toàn bộ bề mặt bên trong hang.

Video túi nilon phủ kín trong hang động (nguồn: Xiaofugege/Douyin):

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhiều lần tuyên bố bảo vệ môi trường là ưu tiên hàng đầu của đất nước. Ngày 9/6, các quan chức đã thông báo 51 tấn rác đã được dọn khỏi hai trong số những hang động bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Nguyên nhân khiến các hang động này đầy rác là do người dân huyện Từ Lợi đổ rác thải sinh hoạt vào đây từ năm 2010 đến năm 2015, sau khi chính quyền địa phương cấm đốt rác nhưng không thực hiện bất kỳ biện pháp xử lý rác thải thay thế nào.

Vào thời điểm đó, việc đổ rác vào hang động không chỉ diễn ra phổ biến mà trong một số trường hợp còn là hành động có tổ chức. Các quan chức và người dân địa phương nói với truyền thông nhà nước rằng các ngôi làng sẽ cử xe tải đến thu gom rác và đổ vào các hang động này.

"Các vật dụng dùng một lần, quần áo cũ, túi nilon... đủ loại rác thải đều có ở đây", một nhân viên giám sát hoạt động dọn dẹp trả lời phỏng vấn đài CCTV.

Ngoài rác thải sinh hoạt, chính quyền cho biết họ cũng đang xử lý chất thải động vật.

Trong một video được chia sẻ vào tháng 4, được quay sâu bên trong một hang động lớn, có thể thấy phân đổ qua các lỗ trên trần hang.

Huyện Từ Lợi là một huyện sản xuất thịt lợn lớn ở Hồ Nam, nuôi 700.000 con lợn mỗi năm. Chính quyền địa phương được cho là đã mở cuộc điều tra 12 trang trại chăn nuôi vì xả chất thải trái phép kể từ khi đoạn phim về tình trạng ô nhiễm tại địa phương xuất hiện vào tháng 3.

Các quan chức cho biết trong số 206 hang động được kiểm tra trong khu vực, 2/3 đã bị ô nhiễm ở một mức độ nhất định. Hoạt động dọn dẹp đã phải tạm dừng từ ngày 9 đến 12/6 do phát hiện ra không khí độc hại bên trong các hang động.

Theo các chuyên gia, có thể đã quá muộn để khắc phục thiệt hại.

"Một khi các chất ô nhiễm ngấm vào các tầng chứa nước, chúng có thể nhanh chóng làm ô nhiễm nguồn nước mặt hạ lưu, dẫn đến chất lượng nước xấu đi và gây hại cho hệ sinh thái dưới nước", Shuai Huan, phó giám đốc một trung tâm khảo sát địa chất môi trường địa phương, nói với CCTV.

Đây không phải là một sự cố đơn lẻ. Năm ngoái, các công tố viên tại thành phố Tất Tiết, tỉnh Quý Châu, đã xác nhận rằng hơn 10 hang động địa phương đã bị ô nhiễm bởi rác thải sinh hoạt, nước thải và chất thải từ trang trại chăn nuôi sau các báo cáo từ các nhà môi trường.

Trong khi sự cố rác thải đang được xử lý ở Từ Lợi, du khách vẫn tiếp tục tìm đến Công viên Rừng Trương Gia Giới. Theo truyền thông nhà nước, trong kỳ nghỉ lễ từ ngày 31/5 đến 2/6, địa điểm nổi tiếng này đã đón gần 400.000 khách du lịch, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Công viên là một phần của Khu thắng cảnh Vũ Lăng Nguyên với diện tích 397,5 km2. Năm 1992, Vũ Lăng Nguyên chính thức được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc