Bất an theo chiến sự ở Trung Đông

Giá dầu bật tăng gần 3%, trong khi các chỉ số chứng khoán châu Á và châu Âu đồng loạt đi xuống vì lo ngại rủi ro địa chính trị có thể kéo theo suy giảm hoạt động kinh tế và lạm phát gia tăng. Dù chưa có dấu hiệu hoảng loạn lan rộng, nhưng phản ứng thận trọng đang lan khắp các thị trường. Giá dầu Brent đã lên mức cao nhất trong vòng 5 tháng - 79,12 USD/thùng, tăng 2,7%. Dầu thô Mỹ tăng 2,8% lên 75,98 USD/thùng, trước khi lùi nhẹ do lực chốt lời.

Giới đầu tư lo ngại giá dầu thô có thể tăng mạnh trong thời gian tới. Ảnh: YONHAP

Tuy nhiên, các chuyên gia của hãng dịch vụ tài chính JPMorgan cảnh báo, nếu Iran phản ứng bằng cách làm gián đoạn chuỗi cung ứng dầu như đã từng xảy ra trong các kịch bản thay đổi chế độ ở khu vực này, giá dầu có thể tăng tới 76% và trung bình tăng khoảng 30% trong thời gian dài.

Trọng tâm lo ngại đang dồn vào eo biển Hormuz, tuyến vận tải năng lượng huyết mạch, nơi trung chuyển khoảng 25% dầu thô và 20% khí tự nhiên hóa lỏng toàn cầu. Chuyên gia phân tích Vivek Dhar của Ngân hàng Commonwealth Bank (Australia) nhận định, thay vì đóng cửa eo biển, việc Iran chọn gián đoạn có chọn lọc sẽ hợp lý hơn, bởi nếu đóng cửa hoàn toàn, xuất khẩu dầu của họ cũng sẽ bị ảnh hưởng. Trong kịch bản gián đoạn cục bộ, ông Dhar dự báo giá dầu Brent có thể chạm mốc tối thiểu 100 USD/thùng.

Tâm lý phòng ngừa rủi ro khiến thị trường chứng khoán toàn cầu trượt nhẹ. Chỉ số MSCI châu Á - Thái Bình Dương (trừ Nhật Bản) giảm 0,5%, trong khi Nikkei 225 của Nhật giảm 0,9%. Tại châu Âu, FTSE (Anh) mất 0,5% và DAX (Đức) giảm 0,7%. Đây là những nền kinh tế phụ thuộc lớn vào dầu nhập khẩu, trong khi Mỹ hiện là nước xuất khẩu ròng năng lượng. Phố Wall cũng không thoát khỏi ảnh hưởng. Hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 và Nasdaq giảm lần lượt 0,5% và 0,6%. Giá vàng giảm nhẹ 0,1% xuống 3.363 USD/ounce, cho thấy nhà đầu tư vẫn chưa đổ xô vào kênh trú ẩn truyền thống. Trên thị trường ngoại hối, đồng USD tăng nhẹ 0,3% so với yen Nhật. Đồng EUR giảm 0,3%, xuống còn 1 EUR đổi 1,1481 USD. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng nhẹ 2% lên 4,397%, phản ánh tâm lý dè dặt về khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất vào tháng 7 tới.

Tuần này, Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ có phiên điều trần 2 ngày liên tiếp trước Quốc hội Mỹ. Dự kiến, ông Powell sẽ phải đối mặt với nhiều câu hỏi xoay quanh tác động của các đòn thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt và hệ lụy từ tình hình leo thang tại Trung Đông. Đối với Mỹ, một cuộc chiến kéo dài sẽ làm tăng chi tiêu quốc phòng, gây áp lực đối với ngân sách liên bang, vốn đã căng thẳng do các chính sách cắt giảm thuế của Tổng thống Donald Trump. Mặc dù Tổng thống Mỹ củng cố vị thế với một số đồng minh và cử tri, nhưng sẽ phải đối mặt với chia rẽ nội bộ và rủi ro làm suy yếu uy tín quốc tế của Mỹ. Quan hệ với Iran gần như không thể cứu vãn và trật tự địa chính trị toàn cầu có thể trở nên bất ổn hơn.

Tới đây, các số liệu kinh tế sắp công bố gồm lạm phát lõi của Mỹ, đơn xin trợ cấp thất nghiệp và chỉ số sản xuất công nghiệp sơ bộ tháng 6 từ nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới, sẽ là chìa khóa để các nhà đầu tư đánh giá hướng đi tiếp theo của chính sách tiền tệ toàn cầu.

MINH CHÂU