Bảo vệ trẻ em trên mạng: Tập huấn nâng cao nhận thức cho đội ngũ báo chí

Nhằm tăng cường hiệu quả tuyên truyền về bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên không gian mạng, sáng 18/11, Cục Báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã tổ chức khóa tập huấn dành cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí.

Khóa tập huấn này là một phần trong Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 - 2025”, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 830/QĐ-TTg ngày 1/6/2021.

Phát biểu khai mạc, Phó Cục trưởng Cục Báo chí Mai Hương Giang nhấn mạnh rằng, thông tin trên mạng xã hội đang ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống, mang lại cơ hội học tập và kết nối nhưng cũng kèm theo nhiều rủi ro cho trẻ em như bắt nạt trực tuyến, xâm hại, lừa đảo và tiếp cận nội dung độc hại. Những yếu tố này có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe và sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ.

Phó Cục trưởng Cục Báo chí Mai Hương Giang khai mạc khóa tập huấn.

Thực trạng đáng báo động

Theo số liệu được chia sẻ tại khóa tập huấn, trong nhóm trẻ em từ 12-17 tuổi sử dụng Internet, có tới 87% online hằng ngày, nhưng chỉ 36% biết cách bảo vệ thông tin cá nhân. Dẫn chứng từ Trung tâm Quốc gia về trẻ em mất tích và bị bóc lột (NCMEC, Hoa Kỳ), năm 2023 ghi nhận hơn 500.000 báo cáo liên quan đến hình ảnh/video xâm hại tình dục trẻ em trên mạng có liên quan đến Việt Nam, đẩy nước ta vào nhóm bị ảnh hưởng nặng nề trong khu vực.

UNICEF cũng chỉ ra rằng, 66% trẻ em Việt Nam không biết các đường dây hỗ trợ khi bị bắt nạt trực tuyến, với nhóm tuổi 10-14 là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất. Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng tiết lộ thêm: 40% trẻ em cảm thấy không an toàn khi online, hơn 70% từng gặp trải nghiệm không mong muốn, và khoảng 1% (hơn 94.000 em) trong độ tuổi 12-17 là nạn nhân của bóc lột, xâm hại tình dục qua mạng.

Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) báo cáo rằng, hơn 77% trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam truy cập Internet hằng ngày. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ, thao túng tâm lý và bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em và sinh viên, với nhiều nạn nhân bị ép cắt đứt liên lạc gia đình để tống tiền hoặc buôn người.

Các chiến dịch và nỗ lực toàn cầu

Phó Cục trưởng Mai Hương Giang cho biết, những năm gần đây, nhiều chiến dịch tuyên truyền đã được triển khai mạnh mẽ để nâng cao nhận thức về phòng chống xâm hại mạng đối với trẻ em. Đáng chú ý là Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), được mở ký tại Việt Nam vào ngày 25-26/10/2025, thể hiện cam kết toàn cầu trong việc bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương. Các chiến dịch như “Không một mình”, “Chậm mà chắc” đã mang lại hiệu quả rộng rãi, giúp học sinh, sinh viên, phụ huynh, nhà trường và cộng đồng nâng cao ý thức. Bà Giang nhấn mạnh vai trò then chốt của báo chí và truyền thông trong lĩnh vực này, coi khóa tập huấn là cơ hội để trao đổi kinh nghiệm, cập nhật thông tin và chia sẻ bài học thực tiễn, nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền – một nhiệm vụ nhân văn và cấp bách.

Diễn giả Lê Thị Mai Quyên, Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em (tổng đài 111)

Khóa tập huấn diễn ra trong ngày 18/11 với hai chuyên đề chính: Chuyên đề 1: “Hiện trạng vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và các chiến dịch nâng cao năng lực số cho trẻ em”. Diễn giả Lê Thị Mai Quyên từ Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em (số 111) – Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) đã trình bày về thực trạng sử dụng Internet của trẻ em, các nguy cơ tiềm ẩn, chiêu trò bắt cóc online, “chìa khóa” tránh bị lợi dụng, cùng vai trò của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc bảo vệ các em.

Chuyên đề 2: “Nhận diện rủi ro công nghệ và tăng cường bảo vệ trẻ em trong kỷ nguyên số”. Diễn giả Đinh Thị Như Hoa từ Trung tâm 2 - Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) chia sẻ về tình hình tội phạm mạng, cách hoạt động an toàn trên không gian mạng - đặc biệt với trẻ em, và các biện pháp mà báo chí, truyền thông có thể áp dụng để hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo.

Khóa tập huấn không chỉ cung cấp kiến thức mà còn khuyến khích các cơ quan báo chí tích cực tham gia vào việc lan tỏa thông tin, góp phần xây dựng một môi trường mạng an toàn hơn cho trẻ em Việt Nam. Trong thời đại số, việc bảo vệ trẻ em trên mạng không chỉ là trách nhiệm của cơ quan nhà nước mà còn cần sự chung tay từ toàn xã hội.

Gia Minh/VOV.VN