Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Anh Trần Duy Châu (huyện Lý Nhân) có hai con, một cháu 13 tuổi và một cháu 10 tuổi. Bước vào kỳ nghỉ hè, các cháu chủ yếu ở nhà giải trí và tự học, tìm kiếm các bài giảng trên internet. Công việc buôn bán bận rộn nên vợ chồng anh Châu không có nhiều thời gian kiểm tra các nội dung con truy cập. Vào ngày cuối tuần, khi cùng con xem ứng dụng youtube, anh mới thấy rõ nhiều video tuy gắn mác dành cho trẻ em nhưng mang nội dung không có tính giáo dục, thậm chí phản cảm. Anh Châu cho biết: Gần đây, thấy các cháu thỉnh thoảng có hành động, lời nói không phù hợp độ tuổi, hát những bài nhạc chế. Tìm hiểu, vợ chồng tôi mới biết các cháu thường xuyên xem những clip ngắn trên kênh youtube, tik tok với nội dung không phù hợp lứa tuổi.

Anh Châu cho biết thêm: Trong thời đại công nghệ số, không thể cấm con trẻ tham gia vào mạng xã hội bởi như vậy sẽ hạn chế trẻ tiếp cận thông tin. Nên vợ chồng tôi đã quản lý chặt hơn về mặt thời gian cũng như nội dung sử dụng mạng của con. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy lo lắng với những thông tin tràn lan chưa được kiểm duyệt trên mạng xã hội.

Còn với chị Trần Khánh Ly (thành phố Phủ Lý) do công việc bận rộn, thường đi làm từ sáng đến hơn 18 giờ mới về nhà, có những ngày tăng ca chị về khá muộn. Do đó, sau khi đi học về, cháu Đăng Anh (6 tuổi) - con của chị, phần lớn dành thời gian "làm bạn" với chiếc tivi có kết nối internet. Ở đó, cháu có thể tự xem mọi thứ từ các bộ phim hoạt hình đến các chương trình giải trí của cả thiếu nhi lẫn người lớn. Thậm chí, giờ ăn cơm cũng vừa ăn vừa xem... Chuyện nhà chị Ly không phải là hiếm gặp trong xã hội ngày nay, nhất là khi hầu hết các ông bố, bà mẹ đều bận rộn, không có nhiều thời gian chơi với con. Hình ảnh một em bé đang khóc, bố mẹ không cần dỗ dành mà chỉ cần bật video trong điện thoại lên là bé có thể nín ngay đã trở nên quá quen thuộc với nhiều gia đình có con nhỏ.

Cha mẹ cần dành nhiều thời gian trò chuyện, chơi cùng con để hạn chế việc lạm dụng mạng xã hội để giải trí.

Thực tế cho thấy, do các em còn quá nhỏ nên khi xem các chương trình qua mạng internet chưa thể đủ khả năng nhận thức cũng như phân biệt được những nội dung tốt, xấu. Điều này, dẫn đến nguy cơ cao tiếp xúc với các thông tin độc hại, phản cảm hoặc phim ảnh không phù hợp lứa tuổi. Bên cạnh đó, trẻ cũng dễ bị đánh cắp thông tin cá nhân, bị mạo danh hoặc dụ dỗ tham gia vào các hoạt động lừa đảo qua mạng. Những tác động này, nếu không được kiểm soát kịp thời, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhận thức và hành vi của trẻ.

Để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch về thực hiện Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025”. Trong đó, giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành liên quan như: Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Nội vụ cùng các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn, giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức và kỹ năng cho các bậc cha mẹ, trẻ em trong sử dụng mạng xã hội. Qua đó, từng bước góp phần bảo đảm các điều kiện cần thiết để trẻ em được tham gia an toàn, lành mạnh trên môi trường mạng; có giải pháp hỗ trợ phù hợp giúp trẻ em phục hồi khi chịu tác động tiêu cực từ mạng xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh sự vào cuộc của các ngành chức năng, thì gia đình vẫn là “lá chắn” vững chắc nhất để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Trong bối cảnh Internet ngày càng trở nên quan trọng trong cuộc sống của cả người lớn và trẻ em, thay vì cấm đoán, cha mẹ nên trở thành những người bạn tin cậy, biết lắng nghe và thấu hiểu con. Đơn cử như gia đình anh Châu kể trên, sau khi biết con có ứng xử không tốt khi sử dụng mạng xã hội, vợ chồng anh đã dành nhiều thời gian hướng dẫn các con kỹ năng cơ bản như: không nhấp vào đường link lạ, cung cấp thông tin đúng cách, không kết bạn hoặc giao lưu với người lạ, đồng thời cảnh báo về các thủ đoạn phạm tội trên mạng để giúp trẻ phát triển khả năng nhận biết, phòng tránh và tự bảo vệ. Đồng thời, định hướng cho trẻ tiếp cận những nội dung lành mạnh, phù hợp với sở thích học tập và giải trí.

Có thể thấy, câu chuyện bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng chưa bao giờ hết “nóng”, đặc biệt khi kỳ nghỉ hè đã bắt đầu, trẻ không phải đến trường, thời gian tham gia không gian mạng có xu hướng tăng lên. Vì vậy, bên cạnh việc đồng hành cùng con trong thế giới số, cha mẹ cũng cần tạo điều kiện, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí, thể thao, giao lưu ngoài trời, lớp học năng khiếu để phát triển thể chất toàn diện, mở rộng kỹ năng sống, tăng cường kết nối xã hội, hình thành lối sống năng động, tích cực.

Trần Giang