Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đón nhận 43 tác phẩm hội họa quý 'hồi hương'
Ngày 22/9, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM chính thức tiếp nhận bộ sưu tập hội họa quý gồm 43 tác phẩm mang tên 'Từ Mỹ thuật Đông Dương đến Mỹ thuật Gia Định (1925 – 1975)', do ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê hiến tặng. Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống văn hóa nghệ thuật, đánh dấu hành trình 'hồi hương' của những tác phẩm mỹ thuật Việt Nam từng được lưu giữ ở nước ngoài nhiều năm qua.

Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM tiếp nhận bộ sưu tập hội họa quý. Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM
Bộ sưu tập quý giá này được ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê dày công sưu tầm và bảo quản tại Pháp trong nhiều năm. Sau khi hoàn tất thủ tục tiếp nhận, toàn bộ tác phẩm đã được đưa về Việt Nam, khép lại một hành trình đầy ý nghĩa, không chỉ là sự trao tặng hiện vật, mà còn là sự trở về của những giá trị văn hóa tinh thần đối với quê hương.
Những tác phẩm trong bộ sưu tập quy tụ sáng tác của nhiều danh họa Việt Nam, từng học tập và trưởng thành từ Trường Mỹ thuật Đông Dương và Trường Mỹ thuật Gia Định – hai cái nôi quan trọng của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Có thể kể đến những tên tuổi lớn như Lê Phổ, Vũ Cao Đàm, Bùi Xuân Phái, Tạ Tỵ, Phạm Tăng, Trần Phúc Duyên, Thái Tuấn… cùng nhiều họa sĩ khác đã để lại dấu ấn sâu sắc trong tiến trình nghệ thuật thế kỷ XX.
Đây là bộ sưu tập thứ ba và là lần hiến tặng thứ tư mà ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê dành cho Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Trước đó, năm 2018 và 2019, ông bà đã trao tặng 27 tác phẩm, trong đó có 26 tác phẩm của nữ họa sĩ Lê Thị Lựu và một tác phẩm của họa sĩ Ngô Thế Tân. Đến năm 2023, bảo tàng tiếp tục đón nhận bộ sưu tập lớn gồm 236 tác phẩm và tư liệu quý của họa sĩ Lê Bá Đảng.
Chỉ trong chưa đầy một thập kỷ, ba bộ sưu tập liên tiếp được hiến tặng đã tạo nên một mạch nối đặc biệt, gắn kết di sản nghệ thuật Việt Nam ở trong nước và hải ngoại. Sự kiện này cũng khẳng định niềm tin của ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê đối với Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM trong việc gìn giữ, phát huy và lan tỏa các giá trị văn hóa – nghệ thuật đến với công chúng.
Theo chia sẻ của ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê, mong muốn lớn nhất khi hiến tặng bộ sưu tập lần này là để Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM trở thành nơi lưu giữ, trưng bày và giới thiệu các tác phẩm tiêu biểu, giúp công chúng trong và ngoài nước có điều kiện tiếp cận một cách hệ thống tiến trình phát triển của mỹ thuật Việt Nam thế kỷ XX.
Việc trưng bày các tác phẩm thuộc nhiều thế hệ, trong đó có những họa sĩ từng hội nhập với dòng chảy nghệ thuật thế giới, sẽ góp phần khuyến khích công chúng tìm hiểu, nghiên cứu mỹ thuật, đồng thời tạo thêm sức hút mới cho Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM – vốn được xem là “ngôi nhà” lưu giữ tinh hoa nghệ thuật tạo hình Việt Nam.

Tác phẩm "Thiên thai" của họa sĩ Phạm Tăng. Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM
Bộ sưu tập lần này quy tụ nhiều tác phẩm giá trị:
Lê Phổ: Hải quỳ (Anémone), Hoa huệ (sơn dầu).
Vũ Cao Đàm: Rạng đông xanh (sơn dầu), Phụ nữ Bắc vấn tóc trần (lụa), Nhị Kiều (sơn dầu).
Thái Tuấn: Cô Tấm (sơn dầu).
Phạm Đình Tín: Người mẹ Nam Bộ, Người mẹ Rha-đê, Thiếu nữ Rha-đê (sơn dầu).
Văn Đen: Tắm trăng (sơn mài trừu tượng).
Bùi Xuân Phái: Tuồng đời, Biển, Chữ Phái (sơn dầu).
Tạ Tỵ: Xóm chài (sơn mài).
Trần Phúc Duyên: Chùa Thầy (sơn mài).
Phạm Tăng: Thiên thai (sơn dầu).
Võ Đình: Trải vách quế gió vàng hiu hắt, Cánh chim lạc xứ, Tan tác, Vực thẳm vũ trụ (sơn dầu).
Trịnh Cung: Chải tóc, Trăng trên sông Seine, Bên bờ Địa Trung Hải, Chân dung tự họa (sơn dầu).
Đinh Cường: Trong lòng biển cả (màu nước).
Phạm Duy: Ta con bê vàng lạc dáng chiều xanh (sơn dầu siêu thực).
Trịnh Công Sơn: Chân dung tự họa (sơn dầu).
Nguyễn Trung: Một tòa thiên nhiên, Một mảnh trừu tượng (sơn dầu).
Đỗ Quang Em: Bát máu (sơn dầu).
Bửu Chỉ: Quan tài Nguyễn Tuân (sơn dầu siêu thực).
Sự phong phú về chất liệu, đề tài và phong cách trong bộ sưu tập phản ánh rõ bước chuyển mình của hội họa Việt Nam qua nhiều giai đoạn: từ hiện thực đến trừu tượng, từ truyền thống đến hiện đại, từ nội địa đến hội nhập quốc tế.
Trong lần tiếp nhận này, ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê tiếp tục ủy quyền cho bà Phạm Lan Hương và ông Lâm Nhân – Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa TP.HCM – làm đại diện giám sát tại Việt Nam, đảm bảo việc bảo quản và phát huy giá trị bộ sưu tập.
Sự trở về của các tác phẩm không chỉ làm phong phú thêm kho tàng của Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM mà còn mở rộng cơ hội cho công chúng trong và ngoài nước tiếp cận tiến trình phát triển của hội họa Việt Nam thế kỷ XX. Đây đồng thời cũng là minh chứng cho sự gắn bó bền chặt giữa di sản nghệ thuật Việt Nam ở nước ngoài với quê hương, khẳng định vai trò quan trọng của cộng đồng kiều bào trong việc gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc.
Được biết, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đã lên kế hoạch tổ chức trưng bày bộ sưu tập này và dự kiến mở cửa đón khách tham quan vào cuối năm nay. Sự kiện chắc chắn sẽ trở thành một điểm nhấn văn hóa, đưa công chúng đến gần hơn với di sản mỹ thuật, đồng thời góp phần nâng cao vị thế của mỹ thuật Việt Nam trên bản đồ nghệ thuật thế giới.