Bão Fung-wong sắp thành bão số 14, bao giờ mùa bão ở Việt Nam mới kết thúc?

Có kích thước thuộc dạng “khổng lồ” với đường kính 1.800 km, bão Fung-wong (Phượng Hoàng) sắp đổ bộ Philippines, theo cơ quan khí tượng nước này (PAGASA) lúc đầu giờ chiều 9/11.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nước ta, lúc chiều 9/11, bão Fung-wong có sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 15 - 16 (167 - 201 km/h). Ở Philippines đã gọi đây là siêu bão Uwan.

Dự báo trong ngày 10/11, bão Fung-wong sẽ vào Biển Đông và trở thành cơn bão số 14 năm 2025. Theo các mô hình hiện tại thì sau đó, bão sẽ đi vòng lên phía Bắc và không ảnh hưởng đến nước ta.

Việc bão đã được đánh số đến 14 cho thấy tính đến thời điểm này của năm nay, số bão ở Biển Đông đã cao hơn trung bình nhiều năm (trung bình mỗi năm ở Biển Đông có 9 - 10 cơn bão).

Vị trí hiện tại và đường đi dự báo của bão Fung-wong ở thời điểm chiều 9/11. Ảnh: Zoom Earth, JMA/ NOAA/ CIRA, Himawari, JTWC.

Vậy mùa bão ở Việt Nam kéo dài đến bao giờ?

Thực tế, ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, bão có thể hình thành quanh năm, theo HKO (Đài Thiên văn Hong Kong, Trung Quốc). Nhưng từ khoảng cuối mùa Thu, khả năng có bão giảm và nếu có thì bão thường bị đẩy xuống những vĩ độ thấp hơn, mà bão số 13 Kalmaegi là một ví dụ.

Lý do chính là vì từ thời điểm này đến cuối năm, gió mùa Đông Bắc chiếm ưu thế ở phía Bắc Biển Đông, nên bão khó tiếp cận khu vực này. Bão cần không khí ấm và ẩm để mạnh lên, nên dù bão vào khu vực Bắc Biển Đông ở thời điểm này thì cũng dễ suy yếu vì “đụng” không khí lạnh khô.

Có thể hiểu đơn giản là khô giống như “người giữ cửa”, khiến bão khó vượt qua được. Do đó, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ nước ta thường không bị bão ảnh hưởng trực tiếp từ khoảng giữa tháng 11 trở đi. Còn ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ vẫn có thể bị bão ảnh hưởng, thường là bão không mạnh, trong khoảng từ tháng 11 đến giữa tháng 12.

Một phần đường đi của bão số 13 Kalmaegi. Ảnh: Zoom Earth, JMA/ NOAA/ CIRA, Himawari, JTWC.

Vì vậy, theo lý thuyết từ trước đến nay thì mùa bão ở Việt Nam kéo dài từ tháng 6 đến tháng 11, tức là hết tháng 11 là kết thúc. Tuy nhiên, trong điều kiện biến đổi khí hậu và khi có những điều kiện thuận lợi về khí quyển, về nhiệt độ nước biển, thì vẫn có khả năng có bão mạnh ở Biển Đông ngay cả trong mùa Đông.

Một ví dụ khó quên là siêu bão Rai (bão số 9 năm 2021, đến gần nước ta vào ngày 18 - 19/12), tuy không đổ bộ nước ta nhưng vẫn gây thiệt hại về người (1 người thiệt mạng do bị lật thuyền thúng) và tài sản (một số tàu cá bị chìm và hư hỏng, nhà bị tốc mái…).

Tóm lại, về thực tế thì mùa bão ở Việt Nam không kết thúc dứt điểm vào một ngày tháng cụ thể, mà nguy cơ bão thường giảm dần từ khoảng nửa sau tháng 11 và càng giảm rõ rệt từ giữa tháng 12. Và nếu nói “kết thúc mùa bão” thì có nghĩa là nguy cơ giảm xuống thấp, chứ không phải là bằng 0.

Một phần đường đi của bão Rai năm 2021. Ảnh: Zoom Earth, NASA.

Tuy nhiên, miền Trung, đặc biệt là Nam Trung Bộ, và miền Nam nước ta vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi những cơn bão muộn ngay cả vào tháng 12 dù khả năng này không cao, nên người dân vẫn luôn cần theo dõi thông tin về bão, thiên tai từ các nguồn chính thống và các cơ quan chức năng địa phương để chủ động phòng chống thiên tai trong trường hợp cần thiết.