Bảo đảm quyền lợi, trách nhiệm của các bên trong sử dụng đất

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. (Ảnh DUY LINH)

Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết có một số nội dung như: cho phép địa phương thành lập Văn phòng đại diện ở nước ngoài tại một số địa bàn trọng điểm; trao quyền chủ động cho địa phương trong công tác sửa chữa các công trình biên giới; cho phép doanh nghiệp lập Quỹ Phát triển doanh nghiệp hội nhập quốc tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh; cho phép huy động sử dụng công chức, viên chức, sĩ quan lực lượng vũ trang đã nghỉ hưu vào nhiệm vụ đối ngoại, hội nhập quốc tế quan trọng; hỗ trợ 100% lương theo hệ số hiện hưởng của người làm công tác đối ngoại và hội nhập thường xuyên trong toàn hệ thống chính trị; cho phép chuyên gia, nhà khoa học, người sử dụng thành thạo ngoại ngữ hiếm được hưởng 300% lương theo mức lương hệ số được hưởng…

Minh bạch để tránh khiếu nại, trục lợi từ đất đai

Sáng cùng ngày, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế; chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Cho ý kiến về các quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất và nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Thành phố Hà Nội) cho rằng, quy định nộp 30% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tính theo giá đất nông nghiệp trong trường hợp diện tích đất chuyển mục đích sử dụng trong hạn mức giao đất ở địa phương là phù hợp.

Trong khi đó, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn Thành phố Hà Nội) đề nghị xem xét, cân nhắc các mức nộp chênh lệch 30, 50 và 100% theo đúng hạn mức đất chuyển đổi. Bởi việc quy định tỷ lệ chênh lệch phức tạp có thể dẫn tới khác biệt rất lớn về số tiền phải nộp giữa các địa phương, vì vậy, cần quy định thống nhất một tỷ lệ chung nhằm bảo đảm công bằng, minh bạch, đồng đều, dễ triển khai trên phạm vi cả nước.

Đề cao ưu điểm đẩy nhanh phát triển kinh tế-xã hội, nhất là đối với khu vực thường gặp khó trong giải phóng mặt bằng như các dự án hạ tầng, tái thiết đô thị, khu công nghiệp…, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Đoàn Hưng Yên) cho rằng, dự án Luật cần bổ sung quy định bảo đảm quyền lợi công bằng giữa các hộ dân, tránh tình trạng khiếu nại xuất phát từ chênh lệch trong thu hồi đất đối với dự án hết thời hạn sử dụng đất; chỉ rõ trách nhiệm, yêu cầu hậu kiểm đối với chủ đầu tư; xây dựng tiêu chí xác định trường hợp “bất khả kháng” trong quá trình thỏa thuận để cơ quan quản lý có cơ sở đánh giá khách quan, tránh việc chủ đầu tư cố tình kéo dài thời hạn để chờ Nhà nước can thiệp.

Đồng tình với ý kiến trên, đại biểu Lã Thanh Tân (Đoàn Hải Phòng) cho rằng, quy định như dự án Luật còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tranh chấp, gây áp lực cho người dân khi giá thỏa thuận chưa tương xứng hoặc đáp ứng giá thị trường. Dự án Luật cần đề ra cách thức đánh giá về tính hợp lệ, minh bạch khi thương lượng, tránh xảy ra tình trạng lạm dụng chính sách để trục lợi cá nhân.

Phân biệt đầu cơ và tiết kiệm của người dân khi đánh thuế vàng miếng

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. (Ảnh DUY LINH)

Buổi chiều, Quốc hội thảo luận ở hội trường về 2 dự án: Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Cho ý kiến vào dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) nhiều đại biểu quan tâm đến quy định bổ sung thu nhập chuyển nhượng vàng miếng.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) và nhiều đại biểu khác cho rằng, cần xem xét với mức thuế 0,1% đánh thuế đối với đối tượng mua bán vàng miếng với tính chất có lợi nhuận hoặc đầu cơ để kiếm lời là không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ có thể thu được cho hoạt động kinh doanh này. Bên cạnh đó, một số đại biểu đề nghị đối với những gia đình mua vàng để dự trữ, tích lũy cho con cháu hoặc phòng khi ốm đau, bệnh hoạn đề nghị không thu thuế.

Cũng về nội dung này, đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) băn khoăn về việc liệu thuế có chồng thuế không khi đa phần người dân tiết kiệm, chắt bóp mua vàng để tích lũy, khi có biến cố, ốm đau, việc gia đình cần chuyển nhượng vàng miếng. Số vàng này có thể mua được cũng là từ khoản tiền tiết kiệm sau khi đã trừ thuế thu nhập sau thuế thì khi bán vàng tiếp tục bị đánh thuế. Theo đại biểu, việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa xã hội và về mặt quản lý kinh tế.

Về giảm trừ gia cảnh, đại biểu Lê Thị Ngọc Linh (Đoàn Cà Mau) nêu thực tế mức giảm trừ gia cảnh hiện hành chưa phù hợp với biến động giá cả, mức sống thực tế, nhất là ở các đô thị lớn, nơi giá thuê nhà, chi phí học tập, y tế và tiêu dùng đều tăng nhanh. Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, rà soát có quy định cụ thể về mức sống, chi phí sinh hoạt giữa các vùng thu nhập do thu nhập và chi phí có sự chênh lệch đáng kể. Đại biểu đưa ra hướng nghiên cứu áp dụng hệ số vùng hoặc biểu giảm trừ linh hoạt tương tự như cách quy định lương tối thiểu vùng nhằm bảo đảm công bằng, sát thực tế.

Về quy định thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn thành phố Huế) nêu thực tế nhiều giao dịch bất động sản hiện được thực hiện trên nền tảng số, không cần đăng ký hoặc chỉ đăng ký sau một thời gian. Việc xác định thời điểm phát sinh thuế cần phù hợp với thực tiễn giao dịch, tránh áp dụng cứng nhắc theo quy trình hành chính truyền thống.

Đại biểu đề xuất, trong trường hợp chuyển nhượng thông qua hợp đồng mua bán điện tử hoặc giao dịch không đăng ký,thời điểm xác định thu nhập tính thuế là thời điểm bên mua nhận được tài sản và bên bán nhận được tiền hoặc cam kết thanh toán.

Nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, để bảo đảm minh bạch thị trường bất động sản và tránh tình trạng đầu cơ, cần phải đánh thuế hoạt động đầu cơ bất động sản thông qua hình thức mua đi, bán lại.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Thành phố Hà Nội) đề nghị, cần phải nghiên cứu có một chính sách thuế đối với những bất động sản mua đi, bán lại trên cơ sở chênh lệch giá giữa lần mua và lần bán. Liên quan đến chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai, nhà ở, việc quản lý giá giữa lần mua đi, bán lại là hoàn toàn có thể thực hiện được, qua đó, cần phải đánh thuế trên phần chênh lệch này.

Cho ý kiến vào Luật Quản lý thuế, đa số các đại biểu tán thành cao với sự cần thiết sửa đổi toàn diện dự án luật có ý nghĩa quan trọng, bảo đảm nguồn thu ngân sách nhà nước bền vững, tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, tăng cường quản lý rủi ro và đẩy mạnh chuyển đổi số.

Giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan liên quan, cơ quan thẩm tra dự thảo Luật, Chính phủ sẽ căn cứ vào tình hình quản lý thị trường vàng để quy định thời điểm áp dụng ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với việc quản lý thị trường vàng. Về thời điểm áp dụng sẽ cân nhắc, đồng thời không có việc “thuế trùng thuế”.

Về nâng mức giảm trừ gia cảnh, Bộ trưởng cho biết, ngày 17/10/2025 Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, nâng mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng, cho mỗi người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng. Việc tính toán điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tại Nghị quyết này được căn cứ vào sự biến động của chỉ số giá thu nhập bình quân đầu người, tốc độ tăng GDP bình quân đầu người, trên cơ sở ý kiến đồng thuận của đa số tổ chức và cá nhân. Về thuế đối với cá nhân kinh doanh, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết: cơ quan soạn thảo cũng sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu, đề xuất phương án phù hợp nhằm giảm nghĩa vụ thuế và hỗ trợ cá nhân phát triển sản xuất kinh doanh.