Bảo đảm an ninh, quốc phòng gắn với phát triển bền vững

Tọa đàm tập trung nhận diện bối cảnh mới tác động đến an ninh, quốc phòng và phát triển bền vững của Việt Nam; đồng thời đề xuất các nhóm giải pháp chiến lược về thể chế - quản trị an ninh, về kinh tế - quốc phòng và về xã hội - con người - cộng đồng.

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống cho biết, dự thảo Văn kiện trình Đại hội Đảng lần thứ XIV đưa ra quan điểm chỉ đạo: lấy phát triển để ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, nâng cao đời sống hạnh phúc của Nhân dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

So với những văn kiện các kỳ Đại hội Đảng trước, dự thảo Văn kiện lần này xác định phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hóa con người làm nền tảng; tăng cường quốc phòng, an ninh và đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập quốc tế là trọng yếu và thường xuyên. Quan điểm chỉ đạo này có sự phát triển về tư duy lý luận của Đảng.

Về vấn đề tự chủ chiến lược, GS.TS Hoàng Đình Phi, Hiệu trưởng Trường Quản trị và Kinh doanh cho rằng, Việt Nam cần chủ động hội nhập và xây dựng các chiến lược cụ thể dựa trên năng lực nội tại, hợp tác quốc tế và sự tham vấn từ các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân.

Về quản trị chiến lược, cần có những quy định rõ ràng về trách nhiệm pháp lý đối với những người tham gia quản trị chiến lược, để bảo đảm tính nghiêm minh và hiệu quả. Về đào tạo chuyên nghiệp, cần đẩy mạnh đào tạo, nâng cao tư duy chiến lược cho đội ngũ cán bộ, lãnh đạo, trang bị cho họ kiến thức, kỹ năng và công cụ quản trị chiến lược…

Phân tích bối cảnh tình hình trong nước và thế giới thời gian tới với nhiều thách thức đan xen, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh con người, an ninh kinh tế và an ninh quốc gia, Thiếu tướng, PGS.TS Nguyễn Bá Dương (Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng) nhấn mạnh, việc bảo đảm an ninh quốc gia toàn diện gắn với phát triển bền vững không chỉ là nhiệm vụ chính trị - quân sự, mà còn là yêu cầu kinh tế - xã hội, cần được nhìn nhận với tầm chiến lược.

Trên cơ sở nhận diện tình hình mới, Thiếu tướng Nguyễn Bá Dương đề xuất: Văn kiện nên nhấn mạnh việc xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, nền quốc phòng toàn dân gắn với phát triển - an ninh, bảo vệ sự thịnh vượng; tức là mọi chính sách phát triển phải bảo đảm quốc phòng và mọi hoạt động quốc phòng phục vụ sự phát triển bền vững của đất nước.

Bên cạnh đó, an ninh phi truyền thống cần đặt con người vào trung tâm của an ninh quốc gia. Trong bối cảnh mới, các mối đe dọa phi truyền thống như dịch bệnh, thiên tai, khủng bố, tội phạm mạng... tác động trực tiếp đến đời sống người dân, đến sự ổn định xã hội. Vì vậy, Văn kiện nên bổ sung quan điểm “An ninh con người là hạt nhân của an ninh quốc gia”, nhấn mạnh mọi chính sách, mọi biện pháp quốc phòng, an ninh đều hướng tới bảo vệ lợi ích, tính mạng và quyền lợi cơ bản của Nhân dân.

Ngoài ra, cần liên kết chặt chẽ giữa đổi mới kinh tế với tăng cường năng lực quốc phòng, an ninh. Bởi nhiều hoạt động phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng, giao thông, logistics, có thể vừa tạo giá trị kinh tế, vừa củng cố năng lực quốc phòng, an ninh. Cùng với đó là ứng phó chủ động với các thách thức phi truyền thống và rủi ro mới; tăng cường hợp tác quốc tế về phòng, chống tội phạm xuyên biên giới, biến đổi khí hậu, khủng bố, dịch bệnh... trong khuôn khổ chủ quyền quốc gia.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Bá Dương, một nền an ninh, quốc phòng toàn diện không thể thiếu nhân lực chất lượng cao, am hiểu công nghệ, pháp luật và chiến lược. Do đó, Văn kiện nên nhấn mạnh đào tạo nguồn nhân lực chiến lược, gắn kết giữa học thuật - nghiên cứu - thực tiễn, nâng cao năng lực thích ứng với công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, logistics chiến lược. Đây là cách tạo ra “lực lượng mềm - sức mạnh cứng”, vừa năng động, vừa hiệu quả, đáp ứng yêu cầu bảo vệ quốc gia trong mọi tình huống.

Thiếu tướng Nguyễn Bá Dương cũng đề xuất xây dựng tư duy chiến lược mới về an ninh, quốc phòng. Theo đó, cần bổ sung quan điểm: An ninh, quốc phòng không chỉ là phòng thủ truyền thống, mà là chiến lược tổng hợp, bao gồm kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, công nghệ, gắn với hội nhập quốc tế. Bảo đảm an ninh quốc gia toàn diện trong bối cảnh mới không thể tách rời phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Mối quan hệ này là tương hỗ, hài hòa và chiến lược, là trụ cột để Việt Nam vừa giữ vững chủ quyền, độc lập, vừa nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế…

Khánh Chi