Báo chí phải góp phần nhân lên ngọn lửa nhân văn

Nhà báo Hồ Quang Lợi. Ảnh: Cẩm Tú.

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), nhà báo Hồ Quang Lợi vừa ra mắt cuốn sách “Sự thật, lẽ phải và ngọn bút”.

Chia sẻ về lí do ra mắt cuốn sách vào đúng dịp kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhà báo Hồ Quang Lợi nhắc lại thời điểm lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc thành lập nên tờ Thanh Niên. Đó là ngọn lửa khai sáng, ngọn lửa chiến đấu và ngọn lửa mở đường và từ đó công tác chuẩn bị tư tưởng, chính trị để thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

“Việc tờ báo Thanh Niên ra đời trước khi thành lập Đảng cho thấy lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các vị cách mạng tiền bối đã coi báo chí vô cùng quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của chúng ta. Ngọn lửa từ báo Thanh Niên cách đây 100 năm đã chiếu rọi suốt một thế kỷ mà nhân dân ta, dân tộc ta đã chiến đấu và xây dựng đất nước. Thật sự báo chí quá đặc biệt với sự nghiệp cách mạng, với dân tộc, với đất nước của chúng ta” - nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh.

Năm nay đã bước vào tuổi 70, trải qua nhiều vị trí nhưng nhà báo Hồ Quang Lợi vẫn tự hào nói rằng mình chỉ có một nghề duy nhất, đó là nghề báo. Cả đời gắn bó với báo, ăn báo chí, ngủ báo chí, lúc nào cũng có những chuyện về báo chí ở trong đầu, nhà báo Hồ Quang Lợi có rất nhiều trải nghiệm, chiêm nghiệm và chắt lọc ra thành cuốn sách này, để vào đúng thời điểm trọng đại với những người làm báo ông chia sẻ với bạn bè, đồng nghiệp.

Theo nhà báo Hồ Quang Lợi, nói đến báo chí là nói đến sự thật. Sự thật là là điều thiêng liêng nhất của báo chí. Nếu không có sự thật thì chúng ta không bao giờ biết lẽ phải ở đâu, nhưng đôi khi sự thật chưa là lẽ phải. Bởi có những thứ tưởng như là sự thật nhưng nó lại lừa dối chúng ta. Nếu nhà báo không phân biệt được thì sẽ lừa dối độc giả. Điều đó rất nguy hiểm. Nhà báo muốn bảo vệ được sự thật và lẽ phải thì phải bằng ngọn bút của mình.

Báo chí thực sự có quyền lực nhưng không phải nhà báo tạo ra mà do nhân dân tin cậy mà nhà báo có quyền lực. Nên các nhà báo phải làm nghề tử tế, tôn trọng sự thật, đứng về lẽ phải thì mới phát huy hết quyền lực cao quý của mình. Bên cạnh đó, nói đến báo chí là nói đến tính chiến đấu nhưng chiến đấu thôi chưa đủ, báo chí còn là sự nhân văn. Báo chí phải vì con người, tôn trọng con người. Đây là lúc chúng ta cần phải nêu cao hơn nữa tính nhân văn của báo chí. “Báo chí phải góp phần nhân lên ngọn lửa nhân văn trong xã hội. Sứ mệnh của nhà báo là phải làm cho niềm tin vào sự thật, niềm tin vào lẽ phải là ánh sáng trong cuộc đời này” - ông Lợi nhấn mạnh.

Cuốn sách "Sự thật, lẽ phải và ngọn bút". Ảnh: Cẩm Tú.

Thiếu tướng, Tiến sĩ, nhà văn Nguyễn Hồng Thái - Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Công an nhân dân, trong bài giới thiệu cuốn sách đã viết: “Sự thật, lẽ phải và ngọn bút” là một cuốn sách nóng hổi tính thời cuộc, sắc sảo kiến giải về văn hóa, câu chữ vừa cẩn trọng vừa bay bổng, thăng hoa vẻ đẹp văn chương. Cuốn sách càng đọc càng cuốn hút không chỉ bởi những vấn đề thế sự cả trong nước và quốc tế mà câu chuyện báo chí tưởng như đã trở thành kinh điển hàng trăm năm nay, câu chuyện văn hóa tưởng như đã quen thuộc hàng ngàn năm nay, nhưng sao đọc vẫn hấp dẫn, lôi cuốn, mới mẻ và lý thú”.

“Cuốn sách sẽ là một cẩm nang kiến thức chuẩn không chỉ đối với những ai làm nghề báo chí mà còn là địa chỉ trí tuệ để các nhà nghiên cứu văn hóa, quản lý văn hóa, các doanh nhân, các vị lãnh đạo quản lý, hoạch định chính sách phát triển liên quan đến văn hóa - xã hội có thể tham khảo. Những vấn đề lý thú về báo chí trong quyển sách này có thể ví như những công trình nghiên cứu mở toàn diện, sáng giá và sâu rộng nhưng đầy hấp dẫn và thuyết phục… Ba mệnh đề lớn Sự thật - Lẽ phải - Ngọn bút hàm chứa trong đó suy ngẫm đầy trí tuệ, trách nhiệm của một con người suốt đời theo đuổi nghề báo”.

Còn nhà văn Bùi Việt Thắng cho rằng, “đọc “Sự thật, lẽ phải và ngọn bút” của Hồ Quang Lợi thấy hiển hiện như dưới thanh thiên bạch nhật tác giả được ông trời phú cho một trí tuệ mẫn tiệp, một tư duy mạch lạc, khúc chiết.

Đáng quý hơn là một nguồn cảm xúc dồi dào, mãnh liệt thấm sâu vào từng con chữ tạo nên bảng giá trị “chữ nghĩa”. Chữ trong tay một người trí tuệ mẫn tiệp và con tim tràn trề cảm xúc là một lợi khí (vũ khí lợi hại)”.

Nhà báo - nhà văn Hồ Quang Lợi hiện là Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Rumani, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam. Ông sinh năm 1956 tại Quỳnh Đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An; tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Bucharest (Rumani); Đại tá, nguyên Phó Tổng biên tập báo Quân đội nhân dân; nguyên Tổng Biên tập báo Hà Nội Mới, nguyên Chủ tịch Hội Nhà báo Hà Nội… Ông đã từng đoạt 9 Giải báo chí quốc gia và toàn quốc (trong đó có 5 Giải A); 2 Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật, Báo chí về Chiến tranh Cách mạng và LLVTND; 2 Giải nhất Giải báo chí Ngô Tất Tố…

H.Thu