Báo chí là điểm tựa vững chắc của người yếu thế

Thông qua báo chí, tiếng nói của người dân, đặc biệt là nhóm người yếu thế được chuyển tải đến các cơ quan chức năng, góp phần thúc đẩy đối thoại và giải quyết vấn đề từ gốc rễ.

Hơn 30 năm gõ cửa các cơ quan chức năng, một người đàn ông 72 tuổi ở Đà Lạt cuối cùng đã chính thức có tên trong sổ hộ khẩu và được cấp CCCD. Câu chuyện tưởng chừng chỉ là thủ tục, nhưng lại là dấu mốc lớn và là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của sự phối hợp giữa báo chí, chính quyền và người dân trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân.

Cụ thể, đây là câu chuyện gian nan của ông Hoàng Bá Liên (72 tuổi, sống ở TP Đà Lạt). Vào năm 1987, khi ông Liên vào làm việc tại Công ty Ngoại thương Lâm Đồng (sau đổi tên thành Công ty Liên hiệp Xuất nhập tỉnh Lâm Đồng), theo quy định thời điểm đó, ông buộc phải cắt khẩu từ hộ gia đình cha mẹ để nhập hộ khẩu vào tập thể công ty, nơi ông đang công tác.

Ngày 14-6-1995, cha ông Liên đã làm đơn xin nhập khẩu lại cho ông, nhưng không được chấp thuận.

Suốt nhiều năm qua ông không thể làm CCCD cũng như thực hiện các thủ tục hành chính khác.

Đến năm 1991, do chủ trương tinh giản biên chế, ông nghỉ việc và quay trở về sống cùng cha mẹ tại số nhà 12/4 đường Hoàng Văn Thụ, TP Đà Lạt. Mong muốn được trở lại nhập hộ khẩu với gia đình, ngày 14-6-1995, cha ông đã làm đơn xin nhập khẩu lại cho ông, nhưng không được chấp thuận.

Từ đó đến nay, ông Liên sống cùng chị ruột là bà Hoàng Thị Yến trong ngôi nhà do cha mẹ để lại. Thế nhưng, ông vẫn không có tên trong sổ hộ khẩu gia đình, điều này đồng nghĩa với việc suốt nhiều năm qua ông không thể làm CCCD cũng như thực hiện các thủ tục hành chính khác.

Sau khi báo Pháp Luật TP.HCM đăng tải bài viết phản ánh hoàn cảnh của ông Hoàng Bá Liên, chính quyền địa phương đã nhanh chóng vào cuộc.

Không nản chí, ông đã nhiều lần gửi đơn đến các cơ quan chức năng để xin xác nhận tạm trú, mong có cơ hội được bổ sung hộ khẩu và làm giấy tờ tùy thân hợp pháp.

Đặc biệt, vào cuối năm 2023, khi ông đến Trung tâm Phục vụ hành chính công để làm CCCD, ông tiếp tục gặp vướng mắc. Lúc này, cơ quan chức năng yêu cầu ông phải về địa phương xin xác nhận quá trình tạm trú từ năm 1991. Tuy nhiên, Công an phường 4 lại từ chối xác nhận vì lý do ông chưa từng đăng ký tạm trú tại địa chỉ trên, dẫn đến toàn bộ hồ sơ của ông bị đình trệ, bế tắc kéo dài.

Bước ngoặt đến vào đúng ngày 6-6-2024, khi báo Pháp Luật TP.HCM đăng tải bài viết phản ánh hoàn cảnh của ông Hoàng Bá Liên. Bài báo nhanh chóng chạm đến sự quan tâm của lãnh đạo UBND TP Đà Lạt. Nhờ sự vào cuộc kịp thời, trách nhiệm và sát sao của chính quyền địa phương đã giúp vụ việc được rà soát lại một cách thấu đáo, từ đó tháo gỡ được vướng mắc kéo dài suốt hơn ba thập niên.

Tròn một năm sau bài báo, ông Liên được gọi tên để hoàn tất thủ tục cấp CCCD.

Sáng ngày 6-6-2025, tròn một năm sau bài báo, ông Liên được gọi tên để hoàn tất thủ tục cấp CCCD - tấm thẻ nhỏ gọn nhưng chứa đựng ý nghĩa vô cùng to lớn đối với ông Liên.

Trong niềm vui, ông Liên xúc động chia sẻ: “Kết quả hôm nay của tôi một phần nhờ bài báo về hỗ trợ một trường hợp khác mà cháu tôi đọc được trên báo Pháp Luật TP.HCM cách đây một năm. Từ đó, cháu tôi đã liên hệ với quý báo để nhờ hỗ trợ, giúp đỡ tôi”.

“Nhờ báo, tôi được đứng tên trên giấy khai sinh của con”. Đó là chia sẻ xúc động của anh Hoàng Trung Thành (ngụ Phú Nhuận, TP.HCM) khi gặp lại PV báo Pháp Luật TP.HCM hơn một năm sau ngày anh chính thức trở thành chồng và cha hợp pháp.

Đầu năm 2024, anh Thành phản ánh đến tòa soạn về hoàn cảnh tréo ngoe: Dù đã cưới vợ hai năm, anh vẫn không thể đăng ký kết hôn vì không được cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (còn gọi là giấy xác nhận độc thân). Sự vướng mắc này khiến cuộc sống gia đình anh gặp nhiều bất tiện, đặc biệt là khi muốn làm giấy khai sinh cho con.

Anh Hoàng Trung Thành tìm đến tòa soạn để phản ánh về hoàn cảnh của mình.

Dù đã liên hệ nhiều cơ quan chức năng, hồ sơ của anh vẫn rơi vào im lặng. Sau khi báo Pháp Luật TP.HCM vào cuộc xác minh và phản ánh, chỉ hơn một tháng sau, sáng 29-2-2024, anh Thành vui mừng báo tin anh và vợ đã được UBND phường 5, quận Phú Nhuận cấp giấy chứng nhận (GCN) kết hôn.

Đến nhận GCN kết hôn, anh Thành kể: “Sau hai năm bế tắc, tôi tìm đến báo Pháp Luật TP.HCM để được giúp đỡ. Sau khi báo phản ánh, UBND phường 5 đã hướng dẫn tôi làm lại hồ sơ xác nhận độc thân.

Phường cũng gửi văn bản đến địa phương cũ nơi tôi từng cư trú, tuy nhiên không nhận được phản hồi. Sau đó, tôi được mời lên làm cam kết chưa từng đăng ký kết hôn trước khi chuyển về Phú Nhuận. Vài ngày sau, phường cấp giấy xác nhận độc thân cho tôi và đến 29-2, vợ chồng tôi chính thức được cấp GCN kết hôn.”

Chỉ hơn một tháng sau, sáng 29-2-2024, anh Thành vui mừng báo tin đến báo Pháp Luật TP.HCm là anh và vợ đã được UBND phường 5, quận Phú Nhuận cấp GCN kết hôn.

Niềm vui nối tiếp niềm vui, sau khi hoàn tất thủ tục kết hôn, anh Thành nhanh chóng làm giấy khai sinh cho con. "Giờ tôi đã có thể đường đường chính chính đứng tên cha trên giấy khai sinh của con. Cảm ơn báo Pháp Luật TP.HCM đã giúp gia đình tôi có được một danh phận trọn vẹn” - anh Thành hạnh phúc bày tỏ.

Một trường hợp khác cũng gặp rắc rối không kém đã được báo Pháp Luật TP.HCM hỗ trợ là hai chị em ruột dùng chung một giấy khai sinh tên Bùi Thị Thanh Tuyền. Người chị có tên thường gọi là Thanh Tuyền, người em tên Thanh Hiền. Năm 2023, chị Hiền liên hệ chính quyền địa phương để đổi từ CMND sang CCCD thì được thông tin chị Tuyền đã dùng giấy khai sinh để đăng ký mã định danh làm CCCD rồi.

Rắc rối bắt đầu đến với chị Hiền kể từ lúc này bởi CMND sắp hết hạn. Chị Hiền liên hệ UBND phường 4 để xin cấp giấy khai sinh nhưng bị từ chối do không thể xác định giấy này thuộc về ai. Không có giấy tờ tùy thân, chị lâm vào cảnh lệ thuộc, từ thẻ ngân hàng, hồ sơ con cái đến thủ tục cá nhân.

Tình cờ đọc được bài báo Pháp Luật TP.HCM về những trường hợp từng được hỗ trợ làm giấy tờ, chị Hiền lần theo địa chỉ tìm đến tòa soạn để nhờ giúp đỡ.

Sau khi bài viết “Rắc rối chuyện một giấy khai sinh, hai chị em sử dụng” được đăng ngày 6-9-2024, UBND quận 8 đã có công văn phản hồi gửi báo Pháp Luật TP.HCM thông tin về tiến độ giải quyết vụ việc.

Sau khi bài viết “Rắc rối chuyện một giấy khai sinh, hai chị em sử dụng” được đăng ngày 6-9-2024, UBND quận 8 đã có công văn phản hồi gửi báo Pháp Luật TP.HCM thông tin về tiến độ giải quyết vụ việc. Theo đó, do vụ việc phức tạp nên Phòng Tư pháp quận 8 cùng UBND phường 4 đang tiếp tục xác minh để đảm bảo việc đăng ký khai sinh đúng quy định pháp luật.

Trao đổi với PV mới đây, đại diện UBND phường 4 cho biết đã hoàn tất xác minh, gửi báo cáo lên Phòng Tư pháp quận 8 và hiện đang chờ ý kiến từ các cơ quan liên quan để thực hiện bước tiếp theo.

Trong tâm trạng chờ đợi, chị Hiền bày tỏ: “Từ ngày CCCD hết hạn, mọi sinh hoạt trong gia đình tôi đều phải nhờ chồng - từ mở tài khoản ngân hàng đến làm hồ sơ nhập học cho con. Tôi chỉ mong sớm được xác lập danh tính chính thức để làm CCCD như bao người bình thường khác”.

Báo chí không chỉ là kênh thông tin, tuyên truyền chính sách, lan tỏa những điều tốt đẹp mà còn là cầu nối giữa chính quyền và người dân, đồng hành bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, đặc biệt là nhóm người yếu thế, góp phần xây dựng xã hội công bằng, nhân văn.

Thực hiện: NGUYỄN CHÍNH - VÕ TÙNG - HẢI NHI

Thiết kế: TRƯỜNG GIANG - HỒNG THANH - HÀ PHƯƠNG