Báo chí Huế- Dòng chảy song hành cùng lịch sử cách mạng

Ngay từ trước Cách mạng Tháng Tám, báo chí Huế đã đóng vai trò quan trọng trong phong trào yêu nước. Ra đời tuy muộn hơn so với Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, song báo chí Huế ngay sau khi xuất hiện đã lập tức gây tiếng vang lớn. Nổi bật là những tờ báo yêu nước và cách mạng như tờ Tiếng Dân của cụ Huỳnh Thúc Kháng, tờ báo tiếng Việt đầu tiên của Trung kỳ ra số đầu tiên ngày 10/8/1927 kéo dài đến số cuối cùng ngày 24/4/1943; Con Đường Đấu Tranh của Đảng bộ tỉnh Thừa Thiên Huế năm 1930, tờ báo đầu tiên do Đảng bộ tỉnh trực tiếp tổ chức, chỉ đạo và cũng là tờ báo tiền thân của tờ Đảng bộ thành phố Huế ngày nay là những minh chứng tiêu biểu.

Nhà thơ - Nhà báo Nguyễn Khoa Điềm tại buổi tọa đàm báo chí Huế đồng hành sự phát triển quê hương đất nước

Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa cho rằng, trong khoảng 10 năm từ năm 1935 đến Cách mạng Tháng 8 thì Huế là trung tâm báo chí rất sôi động, ngoài báo chí cách mạng thì những tờ báo khác liên tục ra đời, đáp ứng nhu cầu đa dạng của công chúng: “Rất nhiều tên tuổi nổi danh của báo chí Việt Nam, họ khởi đầu tại Huế, không chỉ Hải Triều, như Nguyễn Chí Diểu, chúng ta thấy Đào Duy Anh, Phan Khôi, Hoài Thanh, Lưu Trọng Lư và những cuộc tranh luận về báo chí mà có thể nói sôi động nhất cũng xuất hiện từ đây. Sau này, chúng ta hay nghe tới cuộc tranh luận nghệ thuật hay nghệ thuật vị nhân sinh. Thực ra, đó là cuộc tranh luận nổ ra trên báo chí ở Huế…”.

Tai buổi tọa đàm báo chí Huế đồng hành cùng sự phát triển quê hương đất nước

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, các cơ quan báo chí tại Huế kiên cường bám trụ, phản ánh thực tiễn đấu tranh, góp phần hun đúc tinh thần cách mạng cho các tầng lớp nhân dân. Những nhà báo như Hải Triều, Lâm Mộng Quang, Thanh Hải, Ngô Kha, Hoàng Phủ Ngọc Tường... để lại dấu ấn đậm nét trong lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam. Nhà báo, nhà nghiên cứu Dương Phước Thu nhận định: Ngay sau khi giành được chính quyền (tháng 8/1945), lúc bấy giờ ở Huế đã có trên chục tờ báo được kịp thời xuất bản như tuần báo Quyết Thắng; nhật báo Quyết Chiến; tuần báo Chiến Sĩ, Đại Chúng…

“Sau 1945 thì nhà báo trở thành chiến sĩ vai mang súng, tay cầm bút, trở thành chiến sĩ trên mặt báo chí. Nhìn lại chặng đường 100 năm của báo chí Huế đi qua để thấy vị trí của thành phố Huế là một trung tâm báo chí rõ ràng với hơn 300 tờ báo, các thế hệ làm báo để lại dấu ấn trong lịch sử báo chí Việt Nam như là nhà báo Hải Triều, nhà Lâm Mộng Quang, nhà báo Hải Thanh… Đặc biệt, trong đó có nhà báo yêu nước có thể nói là vĩ đại là cụ Huỳnh Thúc Kháng”.

Báo chí Huế trong dòng chảy báo chí cách mạng Việt Nam

Là người sống trong gia đình có truyền thống bốn đời làm báo, nhà thơ- nhà báo Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương cho biết, năm 1964, ông tham gia viết báo ở Huế phục vụ yêu cầu chiến đấu của cách mạng miền Nam. Trong chiến tranh, Huế có nhiều nhà báo rất sắc sảo và có nghiệp vụ cao. Nhờ vậy, báo chí cách mạng, báo kháng chiến ở Huế không bao giờ bị đứt đoạn và tiếp tục kết nối với báo chí trong Đô thị Huế, kết nối với các cơ quan trung ương như Báo Nhân Dân, Báo Thống Nhất… hình thành nên đời sống báo chí rất phong phú.

Nhà thơ - nhà báo Nguyễn Khoa Điềm, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của phát thanh trong thời kỳ kháng chiến: “Trong điều kiện kháng chiến thì phát thanh rất quan trọng đối với thông tin và nhờ có phát thanh mà cũng đã truyền đi được rất nhiều trang văn, trang thơ cũng như thông tin đến người đồng bào cán bộ không những ở rừng núi mà kể cả anh em sinh viên yêu nước ở trong lòng đô thị. Người ta thường xuyên theo dõi mặt trận thông tin bằng ngôn ngữ nói và biết được chủ trương, phương hướng phát triển của đất nước, của chiến trường lúc đó”.

Nhà báo Nguyễn Thị Phương Nam (bên trái), Chủ tịch Hội Nhà báo thành phố Huế

Theo nhà thơ, nhà báo Nguyễn Khoa Điềm, trong bối cảnh số hóa hiện nay, khi ai cũng có thể làm báo theo cách của mình, thì báo chí chuyên nghiệp càng cần giữ vững đạo đức, bản lĩnh và phát triển một nền báo chí nhân văn, trung thực, phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước.

Triển lãm báo chí Huế trong dòng chảy báo chí cách mạng Việt Nam

Trong thời kỳ đổi mới, báo chí Huế tích cực hiện đại hóa, góp phần đưa Huế phát triển theo hướng bền vững. Nhà báo Nguyễn Thị Phương Nam, Chủ tịch Hội Nhà báo thành phố Huế chia sẻ: “Nhiều bài viết, sự trải nghiệm về nghề nghiệp, đã cho chúng tôi thấy rõ tình yêu, sự dấn thân, cái đam mê của mình và từ đó rút ra được những bài học trong quá trình trải nghiệm để giúp cho các nhà báo trẻ hôm nay, cùng chung lý tưởng, dù tham gia các loại hình báo chí nào cũng đều làm tốt vai trò của mình, sứ mệnh của mình là sứ mệnh của những người cầm bút”.

Lê Hiếu/VOV-Miền Trung