Báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò tiên phong

Trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, ông đánh giá thế nào về vai trò của báo chí?

Trong một thế kỷ qua, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã không ngừng phát triển và trưởng thành. Báo chí đóng vai trò đặc biệt trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, vai trò của báo chí lại càng quan trọng hơn. Báo chí không đơn thuần đưa tin mà thực sự là một lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, đóng vai trò định hướng nhận thức và hành động của toàn xã hội.

Trong giai đoạn phát triển mới, khi đất nước bước vào thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ với mục tiêu phát triển nhanh và bền vững, vai trò của báo chí lại càng trở nên quan trọng và cần được khẳng định rõ nét hơn. Trước hết, báo chí là kênh lan tỏa và bảo vệ các giá trị cốt lõi của chế độ, của Đảng, đồng thời tạo dựng sự đồng thuận xã hội.

Báo chí còn là kênh phát hiện, cổ vũ cái tốt, nhân lên những giá trị tích cực, những điển hình tiên tiến, từ đó góp phần tạo động lực phát triển mới từ lòng dân, từ sức mạnh nội sinh. Một tấm gương người tốt việc tốt, một mô hình sản xuất hiệu quả, một cách làm hay ở cơ sở khi được lan tỏa đúng cách có thể tạo hiệu ứng cộng hưởng rất lớn trong toàn xã hội.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Tạ Văn Hạ.

Bên cạnh vai trò truyền thông, báo chí còn góp phần như thế nào trong quá trình xây dựng chính sách, đặc biệt là trong hoạt động nghị trường, thưa ông?

Báo chí là kênh phản biện chính sách rất sắc bén. Nhiều bài viết, phóng sự nêu bật các bất cập, điểm nghẽn trong thực tiễn, từ đó gợi mở giải pháp giúp đại biểu có thêm cơ sở để phát biểu, chất vấn hoặc đề xuất hoàn thiện chính sách, pháp luật. Ngoài ra, báo chí cũng góp phần nêu gương điển hình, mô hình hay để nhân rộng, làm căn cứ cho việc luật hóa và xây dựng chính sách, nhất là với các nhóm chính sách ưu tiên.

Riêng trong hoạt động nghị trường, báo chí là người bạn đồng hành thân thiết với đại biểu Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội. Trước hết, báo chí là cầu nối giữa Quốc hội với cử tri và nhân dân. Nhờ báo chí, mọi hoạt động nghị trường được truyền tải nhanh chóng, đầy đủ tới người dân, đồng thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cử tri đến với đại biểu.

Ông có thể chia sẻ thêm về sự thay đổi của báo chí hiện nay?

Báo chí ngày nay đã thay đổi mạnh mẽ cả về nội dung và hình thức. Các cơ quan báo chí liên tục đổi mới, ứng dụng công nghệ để đáp ứng yêu cầu bạn đọc và theo kịp xu thế thời đại. Từ truyền thông đa phương tiện đến các nền tảng số, báo chí luôn đi trước một bước.

Quan trọng hơn, chúng ta đã xây dựng được đội ngũ nhà báo có nghiệp vụ vững, bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp. Trong đại dịch COVID-19, khi cả nước giãn cách, báo chí vẫn là lực lượng xung kích đi vào tâm dịch, truyền tải thông tin kịp thời, động viên tinh thần toàn dân. Nhiều phóng sự điều tra công phu, dấn thân, lột tả những góc khuất của xã hội... đó là sự hy sinh thầm lặng đáng trân trọng.

Thưa ông, thời gian gần đây, vấn đề kinh tế báo chí được đặt ra như một thách thức lớn trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh mẽ. Quan điểm của ông về câu chuyện này ra sao?

Trong điều kiện công nghệ phát triển như vũ bão, báo chí phải hoạt động theo tôn chỉ, mục đích chính trị, tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, phản ánh hơi thở cuộc sống chứ không thể thuần túy chạy theo thị trường. Điều đó đặt ra sức ép rất lớn cho báo chí, đó là vừa phải cạnh tranh với mạng xã hội về tốc độ và nội dung, vừa phải giữ vững định hướng chính trị, không xa rời nhiệm vụ cốt lõi. Đây chính là giai đoạn khó khăn mà báo chí đang phải đối mặt.

Theo ông, giải pháp nào để tháo gỡ những khó khăn đó?

Trước hết, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ thiết thực hơn từ đặt hàng nội dung tuyên truyền đến đầu tư nâng cấp hạ tầng số, tạo điều kiện để báo chí đổi mới, bắt kịp xu thế phát triển.

Bên cạnh đó, mỗi cơ quan báo chí, mỗi phóng viên cũng phải chủ động đổi mới, tìm ra cách làm phù hợp để vừa hoàn thành nhiệm vụ chính trị, vừa đảm bảo đời sống. Bởi suy cho cùng, người làm báo cũng cần có điều kiện nuôi sống bản thân và gia đình. Nhưng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, phẩm chất nghề nghiệp và đạo đức người làm báo vẫn phải được giữ gìn, đó là ranh giới không thể vượt qua, dù có khó khăn, cám dỗ đến đâu.

Vậy ông kỳ vọng gì vào sự phát triển của báo chí trong thời gian tới?

Tôi tin rằng với truyền thống 100 năm, Báo chí Cách mạng Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của mình. Mỗi nhà báo, biên tập viên cần giữ vững niềm tự hào, không ngừng đổi mới để báo chí thực sự đáp ứng yêu cầu của thời đại, nhất là khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, vươn mình mạnh mẽ trên trường quốc tế.

Ông đánh giá thế nào về vai trò của Thông tấn xã Việt Nam, đặc biệt là báo Tin tức và Dân tộc trong hành trình phát triển của Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhất là trong giai đoạn đổi mới hiện nay?

Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong nền Báo chí Cách mạng Việt Nam. TTXVN có sứ mệnh đăng phát các văn kiện chính thức của Đảng và Nhà nước, cung cấp thông tin phục vụ lãnh đạo, quản lý, và đồng thời lan tỏa thông tin đến công chúng trong và ngoài nước. Đây chính là một sứ mệnh lớn lao, thể hiện vai trò dẫn dắt và tầm vóc quốc gia trong truyền thông đối ngoại.

Đặc biệt, những ấn phẩm của TTXVN như: Tài liệu Tham khảo Đặc biệt, báo Tuần Tin tức... các chuyên mục phân tích kinh tế, thời sự quốc tế... đã để lại dấu ấn sâu đậm. Đó là sản phẩm trí tuệ của những phóng viên, biên tập viên, lãnh đạo nhiều kinh nghiệm, đưa ra góc nhìn quốc tế sắc sảo, giúp Việt Nam có thêm căn cứ để đánh giá, phân tích tình hình, từ đó xây dựng các chiến lược, sách lược phù hợp.

TTXVN không chỉ cung cấp thông tin, mà còn đóng vai trò phản biện xã hội, dẫn dắt dư luận, tạo cơ sở cho các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định kịp thời, đúng đắn. Quan trọng hơn, đây còn là nơi giúp chúng ta chủ động nghiên cứu, chủ động hình thành tư duy chiến lược, đi trước đón đầu trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng.

Báo Tin tức và Dân tộc - Kênh thông tin của Chính phủ, là tờ báo chính thống của TTXVN đã thực hiện rất tốt vai trò đó. TTXVN nói chung, báo Tin tức và Dân tộc nói riêng đã thể hiện được góc nhìn toàn diện, sâu sắc, nhất là trong giai đoạn đổi mới và hội nhập. Đặc biệt, các ấn phẩm như tài liệu tham khảo hay các chuyên mục phân tích kinh tế, thời sự đã cung cấp những đánh giá có chiều sâu, giúp cơ quan lãnh đạo, quản lý có thêm cơ sở hoạch định chính sách phù hợp với bối cảnh quốc tế.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Quang Phong/Báo Tin tức và Dân tộc