Báo chí Bắc Giang - Chặng đường và dấu ấn

Báo Thanh niên được đưa về Phủ Lạng Thương trong hoàn cảnh đầy khó khăn, nguy hiểm để tuyên truyền, gây cơ sở cách mạng. Các hình thức của công tác báo chí dù đã xuất hiện ở Phủ Lạng Thương từ sớm nhưng chưa ra đời cơ quan báo chí. Tháng 1/1941, Báo Phục Quốc do Ban Cán sự Đảng tỉnh Bắc Giang chỉ đạo thành lập, đánh dấu báo chí cách mạng ra đời ở tỉnh Bắc Giang. Chặng đường ban đầu với nhiều thử thách, không quản khó khăn với sự rình rập của mật thám, chỉ điểm nhưng Báo Phục Quốc đã đắc lực đưa thông tin đến với các cơ sở cách mạng.

Bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên Báo Hà Bắc.

Bước vào chặng đường kháng chiến chống thực dân Pháp đầy khó khăn và gian khổ, do Bắc Giang là vùng chiến lược, vừa là nơi địch chiếm đóng, vừa là nơi xen cài giữa ta và địch. Năm 1947, tờ Tin Bắc Giang do Ty Thông tin tuyên truyền thực hiện. Nhiệm vụ chính trị trọng tâm là phản ánh sản xuất nông nghiệp và xây dựng lực lượng vũ trang Nhân dân. Năm 1950, trước yêu cầu mới, tờ Tin Nội bộ hợp nhất với Tin Bắc Giang lấy tên là Tin Bắc Giang trực thuộc Ủy ban Kháng chiến hành chính tỉnh. Nhiệm vụ của tờ Tin Bắc Giang là tuyên truyền cho đường lối, chính sách của Đảng, chính phủ về kháng chiến, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban Kháng chiến hành chính trong chiến đấu và sản xuất, đưa tin chiến thắng, củng cố lòng tin của cán bộ, đảng viên, Nhân dân với Đảng.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đã đưa đất nước ta bước vào thời kỳ mới, thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất đất nước. Thực hiện nghị quyết của Trung ương về công tác báo chí, ngày 30 tháng 11 năm 1961, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra Nghị quyết số 139- NQ/TU chuyển tờ Tin Bắc Giang thành Báo Sông Thương. Công tác truyền thanh là hình thức báo chí mới vừa thực hiện ở Ty Bưu điện và Ty Văn hóa Thông tin với nhiều hình thức như loa truyền thanh, tuyên truyền trước các buổi chiếu phim di động. Hệ thống loa phát thanh đăng tin, bài dung lượng ngắn nhưng có tác dụng tuyên truyền sâu rộng trong toàn tỉnh, tạo không khí thi đua sản xuất, chiến đấu, học tập và công tác của cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Ngày 1/4/1963, hệ thống chính trị của tỉnh Hà Bắc chính thức đi vào hoạt động. Báo Sông Thương và Báo Bắc Ninh hợp nhất thành Báo Hà Bắc. Năm 1965, khi đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại bằng không quân ra miền Bắc, dù khó khăn, nguy hiểm, trong điều kiện sơ tán khỏi thị xã, đội ngũ cán bộ, phóng viên, công nhân đã thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện ác liệt của mưa bom bão đạn. Hằng ngày báo chí hòa nhập vào cuộc chiến đấu. Đội ngũ người làm báo vừa thực tế nơi địch đánh bom để lấy tin, dùng loa cảnh báo máy bay địch, thực hiện in báo, tham gia phát hành không quản ngày đêm để vừa sản xuất và chiến đấu. Công tác báo chí trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã đồng hành cùng với Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân trong tỉnh ở khắp các mặt trận, đã góp phần làm nên thắng lợi trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cứu nước trên địa bàn tỉnh Hà Bắc. Dấu ấn để lại trên Báo Hà Bắc với bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc báo về những tấm gương người tốt, việc tốt để ghi tặng Huy hiệu của Người.

Ban Biên tập Báo Bắc Giang duyệt nội dung số báo đầu tiên sau ngày tái lập tỉnh (1997).

Ngày 9/10/1974, Ủy ban Hành chính tỉnh Hà Bắc có Quyết định số 616-QĐ/UBND “Việc thành lập Đài Phát thanh tỉnh trực thuộc Ty Thông tin Hà Bắc”. Đài Phát thanh Hà Bắc là đơn vị sự nghiệp, chịu sự lãnh đạo và chỉ đạo trực tiếp về mọi mặt của Trưởng Ty Thông tin Hà Bắc. Từ thực tiễn với kết quả của công tác báo chí trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thời kỳ 1954-1975, công tác báo chí bước vào thời kỳ mới, thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Ở thời kỳ này, công tác báo chí đã đồng hành với Đảng bộ và Nhân dân trên địa bàn tỉnh trong các lĩnh vực xây dựng Đảng, chính quyền, mặt trận và đoàn thể Nhân dân, trên các mặt trận kinh tế - văn hóa - xã hội. Công tác báo chí đã kịp thời phổ biến toàn diện những chủ trương, chính sách lớn của trung ương và các chỉ thị, nghị quyết của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về kinh tế, đời sống, quốc phòng, an ninh, văn hóa, xã hội…

Ở mỗi chặng đường lịch sử đều đặt ra nhiệm vụ cụ thể cho công tác báo chí nhưng nhờ sự chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, các cơ quan báo chí của tỉnh đã tuyên kịp thời tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của địa phương. Sự đồng hành của báo chí đã đóng góp vào thành tựu phát triển của tỉnh trên các lĩnh vực.

Ngày 21/9/1977, UBND tỉnh Hà Bắc có Quyết định số 760/QĐ-UBND, thành lập mới Đài Phát thanh Hà Bắc (tách ra từ Ty Thông tin). Đài Phát thanh Hà Bắc được thành lập và bắt đầu hoạt động từ ngày 1/10/1977. Trước yêu cầu của tình hình mới, ngày 9/10/1979, Tỉnh ủy Hà Bắc ban hành Nghị quyết số 142-NQ/TU về thành lập Hội Văn nghệ Hà Bắc. Ngày 30/1/1980, UBND tỉnh Hà Bắc ban hành Quyết định số 58-QĐTC cho phép thành lập Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Hà Bắc.

Bước vào thời kỳ đổi mới, công tác báo chí có sự phát triển vững mạnh về tổ chức, đội ngũ, cơ sở vật chất và trang thiết bị với các loại hình báo chí phong phú. Đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới và thời kỳ bùng nổ thông tin với sự phát triển ngày càng cao của khoa học kỹ thuật, trước nhu cầu thông tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tỉnh, ngày 7/1/1992, Trạm phát hình màu đầu tiên của tỉnh được lắp đặt và thử nghiệm trên kênh 8 máy TQT. Để mở rộng chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền của Đài, ngày 30/1/1992, UBND tỉnh có Quyết định số 90- QĐ/UBND đổi tên Đài Phát thanh Hà Bắc thành Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Bắc. Đến nay hệ thống báo chí của tỉnh có cả báo in, báo tiếng, báo hình, trong đó có tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng dân tộc với nền tảng đa phương tiện. Đội ngũ cán bộ, biên tập viên, phóng viên, phát thanh viên, nhân viên đã nêu cao ý thức trách nhiệm, năng lực, phẩm chất, đáp ứng ngày càng cao của thực tiễn.

Từ những chặng đường lịch sử của báo chí trong tỉnh qua các thời kỳ có thể nhận thấy báo chí đạt được nhiều thành tựu, được Đảng và Nhà nước phong tặng 1 Huân chương Độc lập hạng Nhì, 2 Huân chương Độc lập hạng Ba, 2 Huân chương Lao động hạng Nhất, 2 Huân chương Lao động hạng Nhì, 3 Huân chương Lao động hạng Ba. Báo chí Bắc Giang đến nay đã trải qua hơn 80 năm, luôn xứng đáng là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ, tiếng nói của chính quyền và Nhân dân trong tỉnh, đội ngũ các nhà báo tham gia vào binh chủng tuyên truyền chủ lực. Ở mỗi chặng đường, dù bối cảnh lịch sử khách quan và chủ quan đều đặt ra nhiệm vụ cụ thể của công tác báo chí nhưng nhờ sự chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, công tác báo chí đã bám sát sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh qua chủ trương, đường lối, chính sách để thực hiện nhiệm vụ. Sự đồng hành của báo chí tỉnh Bắc Giang đã đóng góp vào sự thành công trên các lĩnh vực của tỉnh Bắc Giang, với sự tin cậy của Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh.

Tiến sĩ Ngô Văn Cường