Báo cáo Thương mại quốc tế Việt Nam 2025: Tìm động lực tăng trưởng mới trong kỷ nguyên vươn mình

Không gian đối thoại đa chiều giữa giới học thuật, cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp tại buổi lễ.

Phát biểu khai mạc, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thu Hương, Hiệu trưởng Trường đại học Ngoại thương khẳng định, sau gần 4 thập kỷ thực hiện đường lối đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu vượt bậc về phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế. Kể từ khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) năm 2007 và tham gia vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, Việt Nam đã trở thành một trong 20 nền kinh tế có kim ngạch thương mại lớn nhất thế giới.

"Tuy nhiên, trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi sâu sắc, những lợi thế truyền thống như lao động giá rẻ, tài nguyên dồi dào… đang dần suy giảm, đòi hỏi Việt Nam phải tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới để duy trì đà hội nhập và phát triển bền vững", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thu Hương nhấn mạnh.

Tại buổi lễ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Ngọc Tiến, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Ngoại thương đã công bố Báo cáo Thương mại quốc tế Việt Nam 2025 với trọng tâm phân tích 4 động lực tăng trưởng mới cho thương mại quốc tế của Việt Nam trong giai đoạn tới, bao gồm:

Thứ nhất, các FTA thế hệ mới - nền tảng thể chế quan trọng giúp Việt Nam mở rộng không gian thị trường, thúc đẩy cải cách thể chế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thứ hai, thương mại số - động lực công nghệ giúp doanh nghiệp bứt phá năng suất, giảm chi phí giao dịch và mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thứ ba, thương mại bền vững - động lực chuẩn mực, gắn liền với xu thế xanh hóa, minh bạch và trách nhiệm, giúp doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn cao của thị trường quốc tế.

Thứ tư, tái cấu trúc chuỗi giá trị toàn cầu - động lực cấu trúc giúp Việt Nam tận dụng cơ hội định vị lại vị thế trong mạng lưới sản xuất toàn cầu, hướng tới các phân khúc có giá trị gia tăng cao hơn.

Theo các chuyên gia, báo cáo mang tính thực tiễn cao và có tầm nhìn chiến lược, không chỉ nhận diện cơ hội mà còn chỉ ra những điểm nghẽn cần tháo gỡ để Việt Nam có thể chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ dựa vào chi phí thấp sang dựa vào năng suất, đổi mới sáng tạo và giá trị gia tăng.

Ấn phẩm chiến lược phản ánh những xu hướng, cơ hội và thách thức của thương mại toàn cầu với Việt Nam.

Tại đây, nhiều chuyên gia và nhà nghiên cứu đã đưa ra các phân tích sâu sắc, góp ý sôi nổi và đa chiều về những định hướng, chính sách và giải pháp phát triển thương mại quốc tế trong giai đoạn mới.

Các đại biểu đều thống nhất rằng, để tận dụng hiệu quả các động lực tăng trưởng mới, Việt Nam cần một cách tiếp cận tổng thể, trong đó Nhà nước đóng vai trò kiến tạo thể chế, doanh nghiệp là trung tâm đổi mới, và các trường đại học là cầu nối tri thức-chính sách-thị trường.

Các ý kiến cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc đẩy nhanh chuyển đổi số trong thương mại, xây dựng hệ sinh thái logistics thông minh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước nhằm nâng tỷ lệ giá trị gia tăng nội địa, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu trung gian.

Đồng thời, các chuyên gia cũng đề xuất Chính phủ sớm ban hành các lộ trình xanh hóa theo ngành, cơ chế tài chính xanh và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn phát thải và thương mại bền vững.

Với tinh thần khoa học, cởi mở và xây dựng, Diễn đàn Thương mại quốc tế Việt Nam 2025 đã trở thành một không gian đối thoại đa chiều giữa giới học thuật, cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp, góp phần lan tỏa tri thức, chia sẻ kinh nghiệm và kiến tạo các giải pháp mới cho thương mại quốc tế của Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng.

CAO HƯƠNG