Bàn về lời hứa nhập khẩu 250 tỷ USD năng lượng từ Mỹ của EU

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Donald Trump sau khi đạt được thỏa thuận thương mại tại Turnberry, Scotland, vào Chủ Nhật. (Ảnh: Jacquelyn Martin/AP)

Hôm Chủ nhật, ông Trump và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố một thỏa thuận, theo đó hàng hóa từ EU vào Mỹ sẽ chịu mức thuế 15%. Sự kiện được tổ chức tại sân golf của ông Trump ở Scotland.

Tuy nhiên, điều gây chú ý hơn cả mức thuế này là cam kết rất tham vọng từ phía EU: Tăng mạnh nhập khẩu năng lượng từ Mỹ. Cụ thể, theo thỏa thuận, EU sẽ nhập khẩu năng lượng từ Mỹ - chủ yếu là dầu thô và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) - với giá trị lên tới 250 tỷ USD mỗi năm, kéo dài trong 3 năm.

Đây là một mục tiêu thiếu thực tế, gần như không thể đạt được đối với EU. Ngay cả các nhà khai thác năng lượng của Mỹ cũng sẽ gặp khó khăn nếu phải cung cấp một lượng lớn như vậy. Ngay cả khi EU có thể bằng cách nào đó tăng nhập khẩu lên mức đó, thì sự thay đổi này sẽ làm xáo trộn mạnh mẽ toàn bộ dòng chảy năng lượng toàn cầu.

Những con số thực tế cho thấy mức cam kết này là cực kỳ khó khăn.

Theo số liệu từ hãng phân tích Kpler, trong năm 2024, 28 nước EU đã nhập khẩu 3,38 tỷ thùng dầu thô qua đường biển. Nếu giữ nguyên mức nhập này trong năm 2025, với giá trung bình khoảng 70 USD/thùng, tổng số tiền EU chi cho dầu thô sẽ rơi vào khoảng 236,6 tỷ USD.

Riêng lượng dầu thô nhập từ Mỹ là 573 triệu thùng, tương đương khoảng 40,1 tỷ USD.

Đối với LNG, EU đã nhập 82,68 triệu tấn trong năm 2024, trị giá khoảng 51,26 tỷ USD (giá trung bình 12 USD/mmBtu). Trong đó, lượng LNG từ Mỹ là 35,13 triệu tấn, tương đương khoảng 21,78 tỷ USD.

Ngoài ra, EU cũng nhập than từ Mỹ - chủ yếu là than luyện kim dùng trong ngành thép. Tổng giá trị nhập khẩu loại than này từ Mỹ trong năm 2024 ước tính khoảng 2,67 tỷ USD.

Cộng tất cả lại, giá trị nhập khẩu dầu thô, LNG và than luyện kim từ Mỹ vào EU trong năm 2024 là khoảng 64,55 tỷ USD.

Con số này chỉ bằng 26% so với mục tiêu 250 tỷ USD/năm mà EU đã cam kết trong thỏa thuận với Mỹ.

Nếu EU thực sự muốn tăng nhập khẩu ba loại năng lượng này từ Mỹ lên tới 250 tỷ USD/năm, thì riêng phần năng lượng của Mỹ sẽ chiếm tới 85% tổng chi tiêu của EU cho các mặt hàng này - một điều gần như không tưởng trong bối cảnh hiện tại.

Xuất khẩu năng lượng của Mỹ

Theo dữ liệu từ Kpler, trong năm 2024, Mỹ đã xuất khẩu khoảng 1,45 tỷ thùng dầu thô, tương đương khoảng 101,5 tỷ USD nếu tính theo giá trung bình 70 USD/thùng.

Với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), Mỹ xuất khẩu khoảng 87,05 triệu tấn, trị giá khoảng 54 tỷ USD (giá trung bình 12 USD mỗi triệu đơn vị nhiệt Anh - mmBtu).

Ngoài ra, Mỹ cũng xuất khẩu 51,53 triệu tấn than luyện kim, trị giá khoảng 10,3 tỷ USD, nếu tính theo mức giá trung bình 200 USD/tấn.

Tổng giá trị xuất khẩu của ba mặt hàng năng lượng này vào khoảng 165,8 tỷ USD. Nói cách khác, ngay cả khi EU mua hết toàn bộ lượng dầu, LNG và than luyện kim mà Mỹ xuất khẩu trong năm 2024, thì con số này vẫn còn cách xa mục tiêu 250 tỷ USD mỗi năm mà EU cam kết.

Mức độ “viển vông” của thỏa thuận này thậm chí có thể còn cao hơn cả thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1, mà ông Trump ký với Trung Quốc vào cuối năm 2019, trong đó Bắc Kinh cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa, bao gồm năng lượng, từ Mỹ trước cuối năm 2021.

Thực tế, Trung Quốc chưa bao giờ đạt được mức đó. Thậm chí, lượng năng lượng mà nước này nhập từ Mỹ còn thấp hơn cả mức trước khi ông Trump khởi động cuộc chiến thương mại năm 2017.

Với thỏa thuận khung giữa ông Trump và bà Ursula von der Leyen, cũng có một vài điểm đáng chú ý.

Thứ nhất, toàn bộ chi tiết của thỏa thuận chưa được công bố. Con số 250 tỷ USD được cho là có thể bao gồm cả nhiên liệu hạt nhân - dù nếu có, giá trị phần này cũng rất nhỏ.

Thứ hai, thỏa thuận có thể tính thêm cả các sản phẩm nhiên liệu tinh chế, chẳng hạn như dầu diesel. Năm 2024, Mỹ đã xuất khẩu sang EU gần 110 triệu thùng sản phẩm dầu mỏ tinh chế, trị giá khoảng 10,9 tỷ USD nếu tính theo giá 100 USD/thùng.

Tuy nhiên, rõ ràng việc cam kết mua 250 tỷ USD năng lượng Mỹ mỗi năm là điều không thực tế và không thể thực hiện được.

Những người có hiểu biết chắc chắn nhận ra điều này. Vậy câu hỏi đặt ra là: Tại sao hai bên vẫn đồng ý với một con số rõ ràng phi lý đến vậy?

Có thể, EU đang lựa chọn cách tiếp cận giống như Trung Quốc từng làm trong cuộc chiến thương mại với Mỹ năm 2019: Kéo dài thời gian, giữ thái độ mềm mỏng, và chờ đợi một Tổng thống Mỹ mới dễ đàm phán hơn.

Nh.Thạch

RT