Bản lĩnh nông nghiệp trong gian khó

Nông dân xã Đồng Hỷ phun chế phẩm sinh học hữu cơ để dưỡng chè sau ngập úng. Ảnh: T.L

Thiên tai, dịch bệnh và sức chống chịu của ngành

Ảnh hưởng của thiên tai khiến cây trồng chủ lực của tỉnh là chè bị thiệt hại nặng. Hơn 533ha chè bị ngập úng, nhiều vùng ven sông Cầu và sông Công bị bùn phủ, gốc rễ thối và xuất hiện tình trạng chết rải rác.

Ông Phùng Việt Tùng, ở xóm Cà Phê, xã Đồng Hỷ, đã hơn 20 năm gắn bó với đồi chè, nhớ lại: Chưa bao giờ nước dâng cao đến vậy. Cây chè chỉ cần ngâm một, hai ngày là lá rụng, mầm non héo rũ. Gia đình tôi phải đốn ngồng sớm, khơi rãnh thoát nước để cứu gốc. Nhờ hỗ trợ của cơ quan chuyên môn mà một phần diện tích đã hồi phục.

Lúa và rau màu ở các vùng ven suối, ven sông cũng chịu tác động nặng nề. Sản lượng lương thực có hạt giảm, năng suất rau màu ở nhiều khu vực bị suy giảm rõ rệt.

Cùng lúc đối mặt thiệt hại do mưa lũ, ngành nông nghiệp ghi nhận đợt bùng phát dịch tả lợn châu Phi lớn nhất vài năm gần đây. Dịch lan ra 78 xã, phường, khiến hơn 33.000 con lợn bị tiêu hủy, tác động mạnh đến chuỗi cung ứng thịt và tiềm ẩn nguy cơ thiếu hụt vào dịp cuối năm.

Riêng tại xã Phú Lương, chỉ trong 10 ngày cao điểm đã có 184 con lợn của 13 hộ bị tiêu hủy. Lãnh đạo UBND xã cho biết: Địa phương huy động toàn lực, cấp phát hàng chục tấn vôi, tăng cường khử trùng và siết chặt kiểm soát vận chuyển. Sau ngày 24-8, xã không phát sinh thêm ca mắc mới.

Trước những thách thức chưa từng có, ngành Nông nghiệp Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp ứng phó nhanh. Ngay khi nước rút, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, các viện nghiên cứu và doanh nghiệp để hỗ trợ khôi phục sản xuất. Hàng chục tấn phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học và thuốc sát trùng được cấp phát; cán bộ kỹ thuật về tận nương chè hướng dẫn quy trình phục hồi gồm 6 bước gồm: thoát nước, cắt tỉa, phá váng đất, phun chế phẩm, bón hữu cơ và phòng nấm bệnh.

Theo đánh giá của các chuyên gia, sau 10-15 ngày thực hiện đúng quy trình, nhiều diện tích chè đã bật chồi non, giữ được gốc và ổn định năng suất. Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nhấn mạnh: Quan trọng nhất là không để người trồng chè bị bỏ lại sau thiên tai. Hỗ trợ vật tư chỉ là bước đầu, chúng tôi tập trung hướng dẫn kỹ thuật để cây phục hồi bền vững.

Trong chăn nuôi, tỉnh triển khai đồng bộ biện pháp khoanh vùng, tiêm phòng, vệ sinh môi trường. Toàn tỉnh sử dụng 2,8 triệu liều vắc-xin; cấp phát 25.000 lít hóa chất; duy trì hệ thống tổ công tác phòng, chống dịch hoạt động liên tục. Theo ông Đỗ Đình Trung, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thú y và Thủy sản, việc tái đàn phải được thực hiện có kiểm soát, đúng quy trình để bảo đảm nguồn cung ổn định.

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, kết quả sản xuất của ngành nông nghiệp vẫn duy trì mức tăng trưởng. Trong 11 tháng năm 2025, sản lượng thịt hơi trên địa bàn tỉnh đạt 241.300 tấn, bằng gần 89% kế hoạch; giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản tăng 2% so với năm trước. Một số chỉ tiêu được hoàn thành hoặc vượt kế hoạch như: Chè búp tươi đạt 282.600 tấn; trồng rừng tập trung đạt 120% kế hoạch, tỷ lệ che phủ rừng đạt 61,6%; sản lượng thủy sản đạt gần 23.000 tấn... Đây là kết quả thể hiện rõ năng lực tự cân đối và duy trì nhịp độ sản xuất của toàn ngành, ngay cả trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động.

Những năm gần đây, ngành nông nghiệp Thái Nguyên đang chuyển mình mạnh mẽ, tận dụng tốt lợi thế về địa hình, khí hậu để phát triển theo hướng hiện đại, sản xuất hàng hóa và ứng dụng khoa học công nghệ. Ảnh: T.L

Chính sách đồng hành tạo đà phục hồi

Trong năm 2025, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều chính sách quan trọng nhằm hỗ trợ ngành nông nghiệp vượt qua khó khăn và phát triển bền vững. Nghị quyết 11-NQ/TU về phát triển ngành chè giai đoạn mới tạo cơ sở để nâng chất lượng vùng nguyên liệu.

Tỉnh hỗ trợ trồng mới diện tích chè thiệt hại nặng; đầu tư hệ thống thủy lợi và củng cố thoát nước nội đồng sau sáp nhập đơn vị hành chính; xây dựng chuỗi sản phẩm an toàn và quản lý chặt vật tư nông nghiệp; đẩy mạnh cấp mã vùng trồng nhằm nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của nông sản.

Bên cạnh đó, ngành chức năng tiếp tục mở rộng ứng dụng chuyển đổi số trong truy xuất nguồn gốc; tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp - hợp tác xã - nông dân để nâng cao hiệu quả tiêu thụ; đồng thời khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn, hướng tới mục tiêu sản xuất xanh, giảm phát thải.

Bước sang năm 2026, nông nghiệp Thái Nguyên mang theo hành trang là một năm thử thách nhưng cũng đầy minh chứng cho sự kiên cường. Những đồi chè Đồng Hỷ đã lấy lại màu xanh mới; các trang trại chăn nuôi an toàn bắt đầu tái đàn; những cánh đồng sau bão lũ đang được gieo trồng trở lại.

Ông Dương Sơn Hà, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: Tinh thần của ngành là không để người dân bị thiệt hại thêm sau thiên tai, đồng thời tái thiết sản xuất theo hướng bền vững, hiện đại hơn...

Vượt qua sóng gió, nông nghiệp Thái Nguyên tiếp tục giữ vai trò một trong những trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế tỉnh, đóng góp vào mục tiêu phát triển xanh, hài hòa và bền vững trong giai đoạn mới.

Phương Thảo