Bản hùng ca vang mãi
Đêm 4-9-1945, đoàn trưởng các lực lượng xung phong Công đoàn tụ họp tại trụ sở Tổng Công đoàn Nam Bộ, lập bàn thờ Tổ quốc, tuyên thệ: 'Là chiến sĩ xung phong Công đoàn, xin thề trước bàn thờ Tổ quốc, quyết cùng anh em lao động không nản chí trước khó khăn, không lùi bước trước nguy hiểm, để cùng đồng bào bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn non sông'. Sự kiện lịch sử này đánh dấu sự ra đời của LLVT Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định. Ngày 4-9-1945 trở thành Ngày truyền thống của LLVT TP Hồ Chí Minh...
80 năm qua, kể từ thời khắc thiêng liêng ấy, lời thề “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” trở thành mạch nguồn hun đúc sức mạnh của LLVT TP Hồ Chí Minh. Từ trong máu lửa của các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, đến những năm tháng giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, hồi sinh dân tộc và bước vào công cuộc đổi mới đất nước, LLVT thành phố luôn giữ vững tinh thần kiên trung, bất khuất, không ngừng tiếp nối truyền thống, lập nên những chiến công hiển hách, để lại nhiều dấu ấn, tình cảm sâu đậm trong lòng dân...

Nét đẹp chính quy, tinh nhuệ của cán bộ, chiến sĩ LLVT TP Hồ Chí Minh. Ảnh: HỮU TÂN
Lịch sử hình thành và phát triển của LLVT TP Hồ Chí Minh vừa mang những nét chung của Quân đội nhân dân Việt Nam, vừa có những nét đặc thù: “Từ phân tán, tự phát đến tập trung”. Ngay sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khi thực dân Pháp nổ súng tái chiếm Sài Gòn, LLVT Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định đã nhanh chóng hình thành và đóng vai trò nòng cốt trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Những đội tự vệ, xung phong nhỏ lẻ đã được tổ chức lại một cách bài bản dưới sự lãnh đạo của Đảng, trở thành những đơn vị chính quy, thực hiện chiến lược "đánh trong lòng địch", sử dụng lối đánh du kích sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả. Các trận đánh tiêu biểu như trận cầu Thị Nghè, trận Cột cờ Thủ Ngữ... đã chứng minh tinh thần kiên cường, bất khuất của quân và dân Sài Gòn-Gia Định, làm chậm bước tiến của quân thù, tạo điều kiện cho cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ.
Bên cạnh nhiệm vụ chiến đấu, LLVT còn thực hiện công tác vận động quần chúng, xây dựng cơ sở cách mạng ngay trong lòng địch, góp phần duy trì và phát triển phong trào kháng chiến. Dưới sự chỉ đạo của Đảng và sự ủng hộ của nhân dân, LLVT Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định đã vượt qua thử thách, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, để lại những bài học quý báu về chiến tranh nhân dân, về sức mạnh của ý chí độc lập, tự do và là niềm tự hào của người dân thành phố. Những tấm gương chiến đấu anh dũng của thế hệ cha ông đã trở thành ngọn lửa của tình yêu nước nồng nàn, soi đường cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ LLVT thành phố hôm nay và mai sau...
Khi đế quốc Mỹ đổ quân vào miền Nam, Sài Gòn-Gia Định trở thành chiến trường ác liệt. Chính nơi đây, LLVT thành phố đã sáng tạo nên nhiều nghệ thuật quân sự độc đáo, đó là thế trận chiến tranh nhân dân kết hợp với nhiều hình thức vũ trang, chính trị, binh vận, tạo nên sức mạnh tổng hợp. Hình ảnh Biệt động thành đã đi vào huyền thoại với những trận đánh táo bạo làm cho địch bạt vía kinh hồn, tiêu biểu như trận đánh chìm tàu USNS Card, đột kích tấn công dinh Độc Lập, Đại sứ quán Mỹ, khách sạn Caravelle... Đoàn 10 Đặc công Rừng Sác với những trận đánh xuất quỷ nhập thần, tập kích vào kho xăng Nhà Bè, thể hiện nghệ thuật tiến công mưu trí, táo bạo, bất ngờ; gieo rắc nỗi kinh hoàng trong lòng địch. Nghệ thuật chiến tranh du kích biệt động Củ Chi đạt đến đỉnh cao, nơi mỗi tấc đất, mỗi người dân đều trở thành pháo đài chiến đấu. Địa đạo Củ Chi không chỉ là một sáng tạo về nghệ thuật quân sự mà còn là biểu tượng cho trí tuệ của nhân dân Việt Nam, được thế giới khâm phục.
Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, LLVT thành phố đã phối hợp đồng loạt đánh vào các mục tiêu đầu não của địch, phá vỡ thế trận “Chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ. Đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975; LLVT thành phố đã phối hợp chặt chẽ cùng các binh đoàn chủ lực tiến công thần tốc, táo bạo, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Sau ngày non sông nối liền một dải, LLVT thành phố tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong công tác quân quản, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; anh dũng lên đường bảo vệ biên giới Tây Nam, làm nghĩa vụ quốc tế, giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng...
Trong công cuộc đổi mới, LLVT thành phố không ngừng được kiện toàn, củng cố; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân gắn với “thế trận lòng dân” và khu vực phòng thủ vững chắc. LLVT thành phố tích cực tham gia giữ gìn an ninh chính trị, phát triển kinh tế; làm tốt công tác dân vận, chính sách hậu phương Quân đội. Các chương trình như “Nhà tình thương”, “Nhà tình nghĩa quân dân”, tham gia các phong trào xóa đói, giảm nghèo, “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”... đã góp phần củng cố tình đoàn kết quân dân gắn bó, bền chặt. Đặc biệt, trong đại dịch Covid-19, hơn 36.000 lượt cán bộ, chiến sĩ đã không quản hiểm nguy, có mặt trên mọi mặt trận, từ tuyến đầu y tế đến vận chuyển lương thực, chăm sóc dân nghèo... góp phần quan trọng cùng cả nước đẩy lùi đại dịch, bảo vệ sức khỏe, tính mạng nhân dân, tô đậm phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ trong thời đại mới.
Bước vào thời kỳ hiện đại hóa, thực hiện chủ trương tinh, gọn bộ máy, LLVT thành phố đã thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và sự chủ động khi tiếp nhận, tổ chức, sáp nhập các đầu mối, thành lập Ban chỉ huy Phòng thủ khu vực, nhanh chóng đi vào hoạt động, thực hiện nhiệm vụ. Hiệu quả công tác quốc phòng, quân sự địa phương thời gian qua là minh chứng cho tư duy đổi mới và đột phá chiến lược, hướng tới xây dựng LLVT thành phố tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại.
Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, LLVT TP Hồ Chí Minh luôn phát huy truyền thống đơn vị 3 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác; tiếp tục khẳng định vai trò là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân; xứng đáng với truyền thống “Trung thành vô hạn-Bám trụ kiên cường-Đoàn kết kỷ cương-Năng động sáng tạo-Quyết chiến quyết thắng”...