Ban hành cẩm nang chính quyền địa phương cấp xã

Cẩm nang chính quyền địa phương cấp xã phục vụ triển khai chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ Nội vụ cho biết trong bối cảnh nước ta đang tích cực triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã), việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã với vai trò là cấp chính quyền gần dân, sát dân, trực tiếp tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật, và giải quyết các vấn đề của người dân, doanh nghiệp, cung cấp dịch vụ công cơ bản, thiết yếu, nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của cấp cơ sở là yêu cầu cấp thiết.

Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15 (Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025), Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền đã ban hành các Nghị định, văn bản hướng dẫn để triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Trong đó, đã có nhiều quy định đổi mới toàn diện về tổ chức bộ máy, phân định nhiệm vụ, quyền hạn, cũng như cách thức vận hành của chính quyền cấp xã.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, cuốn cẩm nang tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp xã được biên soạn (theo bản giấy và bản điện tử) nhằm cung cấp thông tin một cách hệ thống, đầy đủ và dễ tiếp cận cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong việc triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, và các văn bản pháp luật mới có liên quan.

Nội dung cẩm nang được thiết kế theo hướng thực tiễn, rõ ràng, cụ thể hóa chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác và xử lý tình huống phát sinh tại cơ sở, bảo đảm thống nhất và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.

Cẩm nang cũng là tài liệu quan trọng phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức cấp xã.

Việc ban hành cẩm nang cũng là bước cụ thể hóa chỉ đạo tại Kết luận số 169-KL/TW ngày 20/6/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc tập trung hoàn thành nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

Trong kết luận này, Bộ Chính trị giao Đảng ủy Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo các Bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện, ban hành ngay văn bản, thông tư hướng dẫn thực hiện các nghị định mới ban hành.

Đồng thời, tiếp tục khẩn trương rà soát các văn bản, thông tư hướng dẫn hiện hành để bổ sung, điều chỉnh, thay thế cho phù hợp theo đúng tiến độ, yêu cầu nêu tại Kết luận số 167 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan hệ thống lại các quy định, hướng dẫn, quy trình của cấp xã để xây dựng "Cẩm nang công tác của cấp xã" (cả bản điện tử và bản giấy), hoàn thành và gửi cho các địa phương trước ngày 1/7/2025.

Cuốn cẩm nang gồm 6 phần: Phần 1: Những vấn đề chung vể tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp xã; Phần 2: Hội đồng nhân dân cấp xã; Phần 3: Ủy ban nhân dân cấp xã.

Phần 4: Một số quy định chuyển tiếp về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp; Phần 5: Câu hỏi về chính quyền địa phương; Phần 6: Phụ lục về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền và các biểu mẫu, danh mục các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hướng dẫn.

Nhật Dương