Bài học công nghệ quân sự cho NATO từ việc drone FPV Ukraine vô hiệu hóa xe tăng Nga

Sự kiện này một lần nữa chứng minh rằng những UAV giá rẻ, linh hoạt và dễ triển khai đang làm thay đổi toàn bộ khái niệm về chiến tranh thiết giáp hiện đại.

Theo Army Recognition, T-90M được đưa vào phục vụ từ năm 2020, tích hợp giáp nổ phản ứng Relikt, hệ thống điều khiển hỏa lực nâng cấp và nhiều giải pháp tăng cường khả năng sống sót trước tên lửa chống tăng thế hệ mới.

Tuy nhiên, trong thực chiến, drone FPV Ukraine đã tấn công trực tiếp vào những điểm yếu như động cơ, cảm biến quang học và khoang chứa đạn. Việc điều khiển chính xác drone gắn thuốc nổ vào các vị trí này khiến lớp giáp dày trở nên vô nghĩa. Một phương tiện trị giá khoảng 4,5 triệu USD đã bị vô hiệu hóa bởi vũ khí có giá chỉ vài trăm đến vài nghìn USD.

Xe tăng T-90 của Nga cùng một số khí tài khác bị drone Ukraine vô hiệu hóa gần đây - Video: Bộ Tư lệnh lực lượng hệ thống UAV Ukraine

Điều này không chỉ là một tổn thất cho chiến thuật của Nga, mà còn là tín hiệu cảnh báo cho toàn bộ học thuyết xe tăng phương Tây. Các mẫu Leopard 2A8 (Đức), M1A2 Abrams SEP v3 (Mỹ) hay Challenger 3 (Anh) đều được thiết kế chủ yếu để chống lại đạn xuyên động năng hoặc tên lửa chống tăng, chứ chưa tối ưu hóa để đối phó với UAV cỡ nhỏ. Drone cảm tử có thể xuất hiện từ nhiều góc chết, bay thấp và lao thẳng vào điểm yếu mà giáp thụ động hay hệ thống bảo vệ chủ động (APS) khó phát hiện kịp.

Xe tăng không còn chỉ dựa vào “giáp dày”

Chiến trường Ukraine trên thực tiễn đã chứng minh rằng xe tăng không còn giữ được vai trò “mũi nhọn đột phá” bất khả xâm phạm như trước, mà buộc phải vận hành trong môi trường luôn bị theo dõi và đe dọa từ UAV trên không.

Nguyên tắc sống còn giờ đây không chỉ dựa vào lớp giáp vật lý mà còn phụ thuộc vào khả năng phòng thủ điện tử và các hệ thống chống UAV tích hợp. Những công nghệ đang được ưu tiên phát triển bao gồm hệ thống tác chiến điện tử (EW) để gây nhiễu tín hiệu điều khiển FPV, radar tầm ngắn kết hợp cảm biến quang học nhằm phát hiện drone cỡ nhỏ ở cự ly gần, vũ khí năng lượng định hướng như laser hoặc vi sóng để tiêu diệt UAV trước khi chúng tiếp cận, cùng với các hệ thống phòng thủ chủ động (APS) thế hệ mới có khả năng đánh chặn không chỉ tên lửa mà cả máy bay không người lái.

Xe tăng Leopard 2A của Đức - Ảnh: Reuters

Trước thách thức đó, ngành công nghiệp quốc phòng NATO đã bắt đầu thích ứng: Rheinmetall (Đức) phát triển Leopard 2A8 với mô-đun chống UAV tích hợp, bao gồm radar tầm ngắn và thiết bị gây nhiễu điện tử; General Dynamics (Mỹ) đang thử nghiệm mô-đun phòng không tầm gần và các hệ thống gây nhiễu lắp trực tiếp lên khung xe Abrams SEP v3; BAE Systems (Anh) thiết kế Challenger 3 với kiến trúc điện tử mở, cho phép tích hợp các giải pháp tiên tiến như vũ khí laser hoặc điện từ trong tương lai.

Điểm chung của các hướng phát triển này là biến xe tăng thành một nút trong mạng lưới phòng thủ đa tầng, không chỉ tấn công mặt đất mà còn tự bảo vệ trước mối đe dọa trên không giá rẻ nhưng nguy hiểm.

Tương lai của chiến tranh thiết giáp

Sự kiện T-90M bị drone FPV tiêu diệt cho thấy cuộc đối đầu giữa “thép bọc dày” và “công nghệ nhỏ gọn, linh hoạt” đang bước sang trang mới. Thế hệ xe tăng tiếp theo sẽ phải được thiết kế không chỉ để đấu pháo với đối thủ truyền thống mà còn để chống lại những kẻ săn mồi trên bầu trời.

Đây là lời cảnh tỉnh rằng: trong chiến tranh hiện đại, ưu thế không còn nằm ở giá trị hay độ dày của vỏ giáp, mà ở khả năng tích hợp công nghệ phòng thủ chủ động, điện tử và năng lượng định hướng. Nếu không nhanh chóng thích nghi, ngay cả những nền công nghiệp quốc phòng tiên tiến nhất cũng có thể chứng kiến các xe tăng hàng chục tấn bị vô hiệu hóa chỉ bởi một UAV cỡ nhỏ có giá bằng… một chiếc điện thoại cao cấp.

Drone Ukraine bắn cháy xe tăng, và nhiều khí tài của Nga ở Donetsk - Video: Defense Express

T-90M "Proryv" là phiên bản hiện đại hóa tiên tiến nhất của xe tăng chủ lực T-90 do Nga phát triển. Được giới thiệu vào năm 2017, T-90M tích hợp nhiều cải tiến vượt trội so với các phiên bản trước.

Hoàng Vũ