Bài 2: Tấn công, truy quét, không khoan nhượng với hàng lậu, hàng giả

Hơn 5.500 cửa hàng đóng cửa kinh doanh

Là một trong những lực lượng nòng cốt triển khai thực hiện trong đợt cao điểm, ông Hoàng Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho biết, qua nắm bắt tình hình và theo báo cáo của các địa phương gửi về, có hiện tượng nhiều cửa hàng, hộ kinh doanh trên các tuyến phố, chợ truyền thống, khu vực sầm uất đóng cửa hàng. Theo báo cáo nhanh và thống kê, có trên 5.500 cửa hàng đóng cửa, tập trung vào các mặt hàng như thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, bánh kẹo, quần áo, đồ gia dụng…

Lý giải một số nguyên nhân của tình trạng hàng nghìn cửa hàng đóng cửa kinh doanh, theo ông Hoàng Ánh Dương, trước tiên do hoạt động kinh doanh mô hình chợ truyền thống, cửa hàng, cửa hiệu không còn hiệu quả trước sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử. Nhưng điều đáng nói chính là tâm lý lo ngại sau khi lực lượng chức năng mở đợt cao điểm này.

“Một số hộ kinh doanh chưa đáp ứng được điều kiện pháp lý về quy định thủ tục hóa đơn, hoặc còn hiện tượng bán hàng không có nguồn gốc xuất xứ. Khi các cơ quan chức năng yêu cầu minh bạch hóa nguồn gốc thì các cửa hàng đã đóng cửa” - ông Dương cho biết.

Nhìn nhận việc tiểu thương tạm dừng kinh doanh sau khi lực lượng chức năng “mở chiến dịch” cao điểm kiểm tra kiểm soát thị trường, ông Phan Minh Nhựt - Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tại Việt Nam “nghi ngờ”, phải chăng những tiểu thương này đang buôn bán hàng lậu, hàng giả, nhái nhãn mác nên mới tạm dừng hoạt động?

“Điều đó cho thấy tác động rất mạnh của các quyết định của Chính phủ và phản ứng của thị trường nhằm thích nghi với quy định mới, trước khi đi vào nền nếp tôn trọng luật pháp bảo đảm thương mại văn minh và quyền lợi người tiêu dùng” - ông Nhựt nêu rõ.

Hàng loạt vụ hàng giả bị phanh phui gây rúng động dư luận

Điều "nghi ngờ" của ông Nhựt không phải là không có cơ sở, bởi ngay sau khi các cơ quan chức năng vào cuộc phanh phui hàng loạt vụ việc kinh doanh hàng giả, hàng lậu... khiến nhiều cơ sở kinh doanh "chột dạ". Liên tiếp các vụ việc liên quan đến hàng giả được phát hiện đã gây rúng động dư luận. Đơn cử như trong tháng 4 vừa qua, Bộ Công an đã triệt phá đường dây sản xuất sữa bột giả quy mô lớn, doanh thu gần 500 tỷ đồng, xảy ra tại Công ty cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty cổ phần Dược dinh dưỡng Hacofood Group. Gần 600 loại sữa bột bị làm giả dành cho nhiều đối tượng, từ người bị tiểu đường, suy thận đến trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai, với những lời quảng cáo có cánh về các thành phần quý hiếm như tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó...

Tiếp sau vụ sữa giả thì thông tin về đường dây sản xuất thuốc giả bị Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá lại một lần nữa khiến người dân hoang mang. Công an đã thu giữ 21 loại tân dược được làm giả, khiến dư luận thêm lần nữa "dậy sóng" bất bình.

Công an kiểm tra tang vật vụ án thuốc giả. Ảnh: Công an tỉnh Thanh Hóa

Đáng chú ý, trên môi trường mạng, nhiều thực phẩm chức năng giả cũng được phát hiện, xử lý, như sự việc TikToker Hải Sen kinh doanh "Siro ăn ngon Hải Bé" và nhiều loại thực phẩm chức năng giả. Quá trình điều tra đã xác định, trong thời gian từ năm 2024 đến nay, Công ty TNHH Hải Bé đã bán qua các kênh mạng xã hội Tiktok shop, Facebook, Shopee “Gia đình Hải Sen”, “Hải Sen” hơn 800.000 sản phẩm; trong đó riêng mặt hàng “Siro ăn ngon Hải Bé” bán với số lượng trên 100.000 hộp sản phẩm. Lê Văn Hải, chủ kênh TikTok "Gia đình Hải Sen" bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra hành vi buôn bán hàng giả là thực phẩm...

Không những vậy, các vụ việc nổi cộm cũng được phát hiện trong đợt cao điểm như: tạm giữ hơn 500 sản phẩm giả mạo thương hiệu tại trung tâm Đà Nẵng; phát hiện cơ sở sản xuất tất giả tại La Phù, Hà Nội; vụ thu giữ hàng nghìn sản phẩm nhái thương hiệu nổi tiếng tại Saigon Square, TP. Hồ Chí Minh... Gần đây nhất, lực lượng chức năng kiểm tra 4 cơ sở kinh doanh mỹ phẩm tại Hà Nội và phát hiện 3.500 sản phẩm nhập lậu không rõ nguồn gốc, cho thấy sự tinh vi trong việc trà trộn hàng giả với hàng thật.

Hải quan tăng cường chống buôn lậu, hàng giả trên mọi tuyến

Cùng vào cuộc theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, về phía cơ quan hải quan, lãnh đạo Cục Hải quan giao Chi cục Điều tra chống buôn lậu, chi cục hải quan các khu vực, hải quan cửa khẩu, ngoài cửa khẩu tập trung nguồn lực triển khai hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ trong tháng cao điểm tấn công trấn áp tội phạm buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, sức khỏe cộng đồng.

Nhiều vụ vi phạm về hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa… đã được lực lượng Hải quan phát hiện, bắt giữ khi triển khai đợt cao điểm. Theo đó, lực lượng Hải quan đã xử lý trên 600 vụ với trị giá hàng hóa ước tính trên 500 tỷ đồng, trong đó có rất nhiều mặt hàng liên quan đến thực phẩm, mỹ phẩm, hàng giả… Còn tính từ đầu năm đến nay, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý trên 7.000 vụ, với tổng trị giá hàng hóa vi phạm gần 12.000 tỷ đồng.

Điển hình, trong đợt cao điểm, cơ quan hải quan phát hiện, bắt giữ lô hàng nhập khẩu trị giá hơn 17 tỷ đồng có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, vi phạm xuất xứ, không có chứng từ hợp pháp; vụ bắt giữ lô hàng tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị gồm 35 mục hàng, nhưng kiểm tra thực tế chỉ có 2 mục phù hợp với khai báo. Tại cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I, lực lượng chức năng phát hiện hơn 84.000 bao thuốc lá điếu nhãn hiệu Marlboro không rõ nguồn gốc, trị giá ước tính hơn 2,5 tỷ đồng, được cất giấu tinh vi trong hai bồn thép rỗng, sau đó hàn kín, chỉ để lại một lỗ nhỏ, không thể quan sát bằng mắt thường hay rút hàng ra ngoài. Để kiểm tra, cơ quan hải quan đã phải sử dụng máy để cắt phá toàn bộ bồn thép...

Kết quả đấu tranh nói trên là cam kết của cơ quan Hải quan chung tay cùng cả hệ thống chính trị trong cuộc chiến chống buôn lậu, hàng giả, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng.

Lực lượng Hải quan tiến hành kiểm tra lô hàng nhập khẩu trị giá hơn 17 tỷ đồng có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, vi phạm xuất xứ, không có chứng từ hợp pháp. Ảnh: Cục Hải quan

Có thể thấy, với quyết tâm chính trị mạnh mẽ, cách làm bài bản, chủ động, đồng bộ, các lực lượng chức năng trên cả nước đã đồng loạt tiến hành triển khai các biện pháp kiểm tra, kiểm soát trong đợt cao điểm. Qua đó, đã đạt kết quả đáng ghi nhận về số vụ xử lý.

Kiên quyết chống hàng giả, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp

Theo báo cáo tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025 và tổng kết đợt cao điểm đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì vừa diễn ra ngày 23/6/2025, trong 6 tháng năm 2025, các đơn vị, địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm.

Trong đó, 10.862 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 36.604 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; 3.270 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách nhà nước hơn 6.532,6 tỷ đồng; khởi tố hình sự 1.875 vụ, 3.235 đối tượng.

Ông Nguyễn Đăng Sinh - Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam nhận định, những năm trở lại đây, người kinh doanh offline, truyền thống gặp rất nhiều khó khăn. Có người ngồi cả ngày được 1 - 2 khách, mà lời lãi không đáng bao nhiêu vì cạnh tranh giá. Các hộ kinh doanh đóng cửa nhiều còn do lo ngại các đợt thanh tra cao điểm. Nhiều cửa hàng sợ kiểm tra nên ngừng hoạt động.

“Tuy nhiên, tôi cho rằng, đợt kiểm tra này là cần thiết để chấn chỉnh trật tự, chống hàng giả, gian lận thương mại, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và người tiêu dùng. Thậm chí nên kéo dài thêm, từ 1 đến 3 tháng để xử lý triệt để" - ông Sinh nói.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng cho biết, Bộ Công thương xác định không phải tất cả hàng hóa trên thị trường đều là hàng giả, nhưng dù chỉ là một phần nhỏ sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín của nhà sản xuất, thương hiệu cũng như hoạt động của nhiều hộ kinh doanh. Do đó, trong thời gian tới, Bộ Công thương tiếp tục phối hợp cùng Ban Chỉ đạo 389, Tổ công tác của Chính phủ tiến hành triển khai theo dõi, có những kế hoạch sau đợt cao điểm để ngăn chặn triệt để các hành vi vi phạm về hàng hóa.

Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước Trần Hữu Linh nhấn mạnh: “Chúng tôi cam kết tiếp tục hành động mạnh mẽ, đồng bộ và linh hoạt để bảo vệ lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, tạo dựng môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội”.

Về phía cơ quan Hải quan, theo ông Phan Quốc Đông - Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan, hiện nay, theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính, cơ quan hải quan đã chủ động xây dựng trình Bộ Tài chính việc triển khai kế hoạch cụ thể tại các địa bàn. Trong các kế hoạch chuyên đề của Cục Hải quan và Chi cục Điều tra chống buôn lậu cũng đưa các biện pháp thích ứng để vừa thực hiện quyết liệt có hiệu quả đợt tấn công trấn áp buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo tinh thần chỉ đạo của các cấp, nhưng vừa đảm bảo tạo thuận lợi cho thương mại, tránh ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Trong cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm bản quyền, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, lãnh đạo cơ quan Hải quan cũng nhấn mạnh, toàn ngành đã và đang đặt quyết tâm rất cao. Đây sẽ là “cuộc chiến” không khoan nhượng, trường kỳ, chứ không chỉ trong tháng cao điểm. Quan điểm xuyên suốt là kiên quyết, công khai, minh bạch trong xử lý các hành vi vi phạm./.

Nam Khánh