Bác sĩ chỉ kỹ năng sinh tồn sống sót trong mùa lũ

BS Dương Minh Tuấn, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, nhìn cảnh trời nước mênh mông ở Nam Trung Bộ những ngày qua, BS không khỏi xót xa khi nhiều gia đình không kịp trở tay, nước dâng đến mái nhà, tiếng kêu cứu vang khắp nơi. Với những chia sẻ về kiến thức y tế, BS hy vọng giúp người dân, lực lượng tại chỗ và các đoàn cứu trợ bảo vệ được tính mạng và sức khỏe trong vùng lũ.

Mưa lũ ở Nam Trung Bộ những ngày qua gây thiệt hại nặng nề cả về tính mạng và tài sản. Ảnh: VOV.

BS Dương Minh Tuấn cho hay, điều đầu tiên và quan trọng nhất là phải giữ mạng sống, tránh đuối nước bằng mọi giá. Trẻ em tuyệt đối không được bơi, lội hay tự chèo xuồng dù đã biết bơi.

Người lớn nếu buộc phải di chuyển trong nước lũ cần mặc áo phao hoặc tận dụng can nhựa, thùng xốp buộc quanh người làm phao tạm. Mỗi nhóm nên đi cùng nhau và buộc dây nối để tránh bị dòng nước cuốn trôi lẻ. Khi có người bị chìm hoặc ngạt nước, việc đầu tiên là hô hoán, kéo nạn nhân vào chỗ an toàn.

Chỉ thực hiện ép tim, hà hơi thổi ngạt nếu có người biết kỹ thuật, tuyệt đối không nhảy xuống cứu khi bản thân không có kỹ năng bơi cứu hộ. BS Tuấn nhấn mạnh mọi thiệt hại có thể xây lại được, nhưng mạng người thì không

Điều thứ hai là giữ ấm cơ thể để tránh viêm phổi, cảm lạnh. Trong lũ, người dân thường ngâm nước suốt nhiều giờ, quần áo ướt và lạnh khiến nguy cơ bệnh hô hấp tăng cao. Ngay khi lên được chỗ cao hay nơi trú an toàn, cần thay quần áo khô. Đầu, ngực và bàn chân phải được giữ ấm, có thể dùng khăn, mũ len hoặc túi nilon sạch quấn ngoài tất để giảm lạnh. Trẻ nhỏ cần tránh nằm sát nền gạch ẩm, nên kê cao bằng chiếu hoặc chăn khô

Điều thứ ba là giữ thuốc cho người bệnh mạn tính, không để “đứt thuốc”. Người tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, hen hoặc COPD nếu ngưng thuốc vài ngày rất dễ gặp cơn tăng huyết áp kịch phát, đột quỵ, biến động đường huyết hoặc đợt cấp nguy hiểm.

BS Tuấn khuyên mỗi gia đình có người bệnh nên chuẩn bị túi thuốc riêng, bọc kín nilon, treo chỗ cao và dễ lấy. Túi thuốc gồm thuốc huyết áp, tim mạch, thuốc tiểu đường dạng viên hoặc insulin, kim tiêm, que thử nếu có, cùng thuốc hen và COPD dạng xịt hoặc uống. Khi sơ tán phải mang theo túi thuốc, sổ khám bệnh và thẻ BHYT

BS Tuấn cho biết khi nước rút, bệnh đường ruột là nhóm xuất hiện nhiều nhất. Dù nước rút nhưng nước giếng, nước ao, nước sinh hoạt vẫn có thể nhiễm bẩn. Người dân cần uống nước đun sôi, tuyệt đối không uống nước lũ hay nước đục chưa xử lý.

Chỉ ăn đồ nấu chín và ăn ngay sau khi nấu, không hâm đi hâm lại nhiều lần. Thực phẩm bị ướt, mốc, đồ hộp phồng hay có mùi bất thường phải bỏ ngay. Khi có biểu hiện tiêu chảy nhiều lần, sốt, nôn, khát nước hoặc mệt lả, cần đến trạm y tế hoặc bệnh viện, không tự ý dùng kháng sinh

Nhóm bệnh thứ hai dễ xuất hiện sau khi lũ rút là bệnh ngoài da, đau mắt và viêm tai. Da và mắt tiếp xúc lâu với nước bẩn dễ bị nứt kẽ, loét, nhiễm trùng hoặc đau mắt đỏ, ngứa, rát. Trẻ nhỏ dễ bị viêm tai do nước bẩn vào ống tai.

Sau khi lội nước về, cần rửa chân tay bằng xà phòng, lau khô và thay tất hoặc giày ướt. Có thể nhỏ nước muối sinh lý 0,9 phần trăm để vệ sinh mắt nếu có, nhưng nếu mắt đỏ nhiều, đau hoặc mờ phải đi khám ngay. BS Tuấn lưu ý không được tự ý dùng những loại thuốc nhỏ mắt không nhãn, không có hướng dẫn y tế

Nhóm bệnh thứ ba là muỗi và sốt xuất huyết. Sau lũ, nước đọng trong lu, chum, vỏ hộp, chai lọ khiến muỗi sinh sôi mạnh. Cần đậy kín các dụng cụ chứa nước, dọn sạch vật dụng đọng nước và ngủ màn, đặc biệt với trẻ em.

“Nếu sốt cao liên tục, đau đầu, đau mỏi người, nôn, chảy máu cam, chấm đỏ dưới da mà nghĩ tới sốt xuất huyết, cần đi khám sớm, không tự truyền dịch ở nhà”, BS Tuấn lưu ý.

Theo BS Dương Minh Tuấn, nếu các đoàn cứu trợ có điều kiện, ngoài gạo, mì, nước uống nên chuẩn bị thêm gói “đồ y tế cơ bản” gồm paracetamol hạ sốt cho người lớn và trẻ em, Oresol bù nước, nước muối sinh lý 0,9 phần trăm để rửa mắt, mũi hoặc vết thương, cùng bông, gạc, băng cuộn, băng dính y tế, povidone iod sát khuẩn và xà phòng hoặc nước rửa tay.

Các vật dụng chống muỗi và đồ vệ sinh cá nhân như khẩu trang, màn, kem hoặc xịt chống muỗi, băng vệ sinh, tã trẻ em cũng rất cần thiết. Đây đều là những thứ rẻ, dễ mua nhưng lại giúp giảm nguy cơ bệnh tật cho cả một gia đình. BS Tuấn nhấn mạnh nếu mỗi đoàn dành một phần kinh phí nhỏ cho gói “y tế mùa lũ”, bà con sẽ bớt vất vả hơn rất nhiều.

Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM cũng lưu ý người dân khi gửi quà đến bà con vùng lũ:

Quần áo: Mới hoặc đã qua sử dụng nhưng còn tốt, tươm tất; đã giặt sạch, phơi khô; được phân loại nam/nữ/trẻ em và ghi rõ bên ngoài thùng, bao.

Nhu yếu phẩm thiết yếu: còn hạn sử dụng, bao bì nguyên vẹn như mì gói, đồ hộp, gạo, nước uống, sữa, dầu ăn, muối, đường, chăn, mền, áo mưa, đèn pin, pin sạc...

Khuyến khích ủng hộ các vật dụng phục vụ sinh hoạt tạm thời sau lũ: dép, tất, khăn mặt, xà phòng, bột giặt, dung dịch vệ sinh môi trường, khẩu trang, dầu, một số loại thuốc thông thường theo hướng dẫn của ngành y tế.

Mai Loan