Bắc Ninh: Gỡ 'nút thắt' thiếu đất san lấp mặt bằng xây dựng

Nhiều dự án “ngóng” vật liệu san lấp

Công trình xây dựng mở mới đường kết nối, từ đường tỉnh 292 qua Khu công nghiệp An Hà, xã Tiên Lục đến đường vành đai Đông Bắc, phường Bắc Giang là dự án giao thông trọng điểm đang thi công. Tuyến đường này dài 15,3 km, mặt đường rộng 11 m, đi qua các xã: Kép, Lạng Giang, Tiên Lục, Mỹ Thái; tổng mức đầu tư gần 410 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước. Theo kế hoạch, công trình dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay. Những ngày này, trên công trường có hơn 30 kỹ sư, công nhân thi công các hạng mục đường và cầu vượt kênh, song phần đắp nền đường đang phải tạm dừng vì thiếu đất san lấp.

Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Dịch vụ Ánh Hiền được điều chỉnh tăng công suất khai thác đất san lấp.

Ông Nguyễn Bá Sơn, cán bộ phụ trách kỹ thuật công trường cho biết: “Theo tính toán, công trình trên cần 85 nghìn m3 đất để đắp nền đường. Hiện nhà thầu mới mua được 30 nghìn m3 đất, số còn lại thiếu do trên địa bàn có ít điểm mỏ. Tình trạng này nếu tiếp tục kéo dài, có thể dẫn tới chậm tiến độ, khó về đích theo kế hoạch”.

Tương tự, công trình đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, đoạn qua tỉnh Bắc Ninh dài 35,3 km, đi qua các phường: Thuận Thành, Quế Võ và xã Gia Bình với vốn bố trí gần 5.200 tỷ đồng, hiện cũng gặp khó khăn về đất san lấp. Theo đại diện nhà thầu, 3 gói gói thầu số 14, 15, 16 của dự án đã triển khai đồng loạt, thực hiện đạt gần 40% tổng giá trị xây lắp. Các hạng mục cống hộp, cầu vượt, cống chui dân sinh đang thi công; còn phần nền đường cần đất san lấp lớn nhưng thiếu nguồn cung do tỉnh Bắc Ninh (trước đây) không có mỏ đất, trong khi chi phí vận chuyển đất từ tỉnh ngoài về quá cao, nhà thầu khó xoay xở.

Không chỉ các công trình giao thông, dự án Khu dân cư thôn Tân Chung, xã Lệ Viễn rộng 4 ha khởi công từ tháng 4 năm nay nhưng không có đất san lấp phải tạm dừng, còn thiếu hơn 54 nghìn m3. Tương tự, dự án cải tạo, xây mới đường bê tông xã Tuấn Đạo đi xã Đèo Gia dài 3,3 km, khởi công tháng 10/2023 cũng bị chậm tiến độ do thiếu hàng chục nghìn m3 đất san lấp. Theo thống kê sơ bộ của ngành chức năng, toàn tỉnh hiện có khoảng 20 công trình hạ tầng giao thông, khu dân cư đang thiếu đất san lấp với khối lượng hàng trăm nghìn m3.

Không để công trình chờ đất

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, chủ yếu do nguồn đất san lấp trong tỉnh hạn chế. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh hiện có 33 mỏ đã cấp phép khai thác còn hiệu lực, tổng trữ lượng hơn 40 triệu m3, công suất khai thác hơn 7,9 triệu m3/năm. Trong số này, chỉ có 20 mỏ đang hoạt động, công suất được phép khai thác gần 3,7 triệu m3/năm. Số mỏ còn lại tạm dừng do chưa thuê được đất. Toàn tỉnh hiện có 165 mỏ trong quy hoạch nhưng chưa được cấp giấy phép.

Ngày 25/7/2025, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Công văn số 686/UBND-KTN về tập trung tháo gỡ vướng mắc đối với việc cấp phép, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đất, đá, cát, sỏi). Văn bản này thể hiện quyết tâm của tỉnh trong giải quyết điểm “nghẽn” đất san lấp nhằm bảo đảm tiến độ các dự án hạ tầng trọng điểm.

Việc thiếu đất san lấp có thể dẫn đến tình trạng nhiều dự án trọng điểm kéo dài thời gian thi công, tăng chi phí đầu tư, ảnh hưởng đến tiến độ chung của kế hoạch phát triển hạ tầng, mục tiêu thu hút đầu tư và phát triển kinh tế của tỉnh. Trước thực tế này, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp để bảo đảm nguồn cung vật liệu. Cụ thể, ngày 25/7/2025, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Công văn số 686/UBND-KTN về tập trung tháo gỡ vướng mắc đối với việc cấp phép, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đất, đá, cát, sỏi). Văn bản này thể hiện quyết tâm của tỉnh trong giải quyết điểm “nghẽn” đất san lấp, nhằm bảo đảm tiến độ các dự án hạ tầng trọng điểm.

Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở Tài chính tập trung tháo gỡ những vướng mắc trong việc chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án khai thác đất san lấp; tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh báo cáo, đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh theo quy định. Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh cấp, điều chỉnh nội dung giấy phép khai thác đối với các mỏ đất san lấp, cát sỏi bảo đảm điều kiện theo quy định; triển khai kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường...

Ông Ngô Trí Dũng, Trưởng Phòng Tài nguyên và Khoáng sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, để tăng nguồn cung đất san lấp, căn cứ rà soát, báo cáo của ngành chức năng, giữa tháng 7 vừa qua, UBND tỉnh cho phép điều chỉnh công suất khai thác khoáng sản theo giấy phép đã cấp năm 2024 đối với Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Dịch vụ Ánh Hiền, xã Kép từ 300 nghìn m3/năm lên hơn 736 nghìn m3/năm. Cùng với đó, tỉnh cho phép Công ty trách nhiệm hữu hạn Hoàng Cơ, xã Lục Nam thăm dò nâng cấp trữ lượng, điều chỉnh công suất khai thác đất tại khu vực dốc Cửa Khuôn, thôn Quỳnh Cả, xã Nghĩa Phương từ 150 nghìn m3 lên 360 nghìn m3/năm.

Mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường quyết định công nhận trữ lượng khoáng sản trong báo cáo kết quả thăm dò, nâng cấp trữ lượng đất san lấp tại một số điểm mỏ thuộc xã Liên Chung, xã Minh Đức để làm căn cứ lập hồ sơ điều chỉnh giấy phép, thiết kế, gia hạn thời gian khai thác mỏ. Sở phối hợp với Sở Tài chính hướng dẫn các doanh nghiệp điều chỉnh giấy phép để tăng công suất khai thác; tham mưu UBND tỉnh cấp mới một số giấy phép khai thác xong trong quý III năm nay.

Song song với giải pháp trên, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, theo Công văn số 686 Chủ tịch UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho phép đưa ra nhiều giải pháp tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Theo đó, các mỏ đất san lấp, cát sỏi đã được cấp giấy phép khai thác khoáng sản trước ngày 1/7/2025 (thông qua hình thức không đấu giá trên địa bàn tỉnh Bắc Giang cũ) nếu còn hiệu lực thì được cung cấp cho các dự án sử dụng ngân sách nhà nước (công trình giao thông, thủy lợi), các dự án đầu tư công khẩn cấp, công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh mà không cần điều chỉnh, bổ sung giấy phép. Tỉnh cũng đồng ý chủ trương tháo gỡ vướng mắc với việc sử dụng đất trong hoạt động khai thác đất san lấp, theo hướng: Không phải thực hiện thủ tục thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất. Tuy nhiên, chủ mỏ phải có thỏa thuận dân sự với các gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất trong vùng dự án trong thời gian được cấp phép…

Với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh và phối hợp đồng bộ của các ngành, địa phương, doanh nghiệp, tin rằng “nút thắt” thiếu đất san lấp sẽ sớm được tháo gỡ, tạo điều kiện cho các công trình trọng điểm nhanh chóng hoàn thành, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và phát triển kinh tế-xã hội.

Bài, ảnh: Minh Linh