Ba trụ cột tạo điểm sáng kinh tế đối ngoại của Thái Nguyên

Điểm tựa quan trọng cho kết quả này chính là nền kinh tế đối ngoại được xây dựng trên 3 trụ cột bền vững: Hoạt động xuất nhập khẩu ổn định, chú trọng chất lượng; dòng vốn FDI theo hướng đầu tư chiều sâu; hệ thống khu công nghiệp phát huy hiệu quả.

Hệ thống các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh được quy hoạch bài bản, giữ vai trò nền tảng quan trọng để hiện thực hóa các trụ cột của kinh tế đối ngoại

Xuất, nhập khẩu cân bằng giữa quy mô và chất lượng

Hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục giữ vai trò động lực dẫn dắt nền kinh tế đối ngoại của tỉnh. Kết thúc năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của Thái Nguyên đạt 29,9 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2024 và hoàn thành kế hoạch đề ra.

Đáng chú ý, khu vực doanh nghiệp địa phương ghi nhận mức tăng 3%, cho thấy năng lực tự chủ trong sản xuất và xuất khẩu từng bước được cải thiện.

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu đạt 19,4 tỷ USD, tăng 19,9%. Cơ cấu nhập khẩu tập trung chủ yếu vào linh kiện điện tử, máy móc thiết bị và nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất. Diễn biến này cho thấy quá trình mở rộng quy mô nhà máy, đổi mới dây chuyền công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất đang được thúc đẩy.

Sự kết hợp giữa xuất khẩu duy trì ổn định và nhập khẩu gia tăng theo hướng đầu tư chiều sâu đã tạo nên bức tranh tăng trưởng hài hòa, khác biệt so với xu hướng chững lại tại nhiều địa phương công nghiệp khác.

Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu tiếp tục khẳng định vai trò chủ lực của nhóm điện tử và công nghệ cao. Giá trị xuất khẩu điện thoại, máy tính bảng và thiết bị điện tử đạt 24,7 tỷ USD, tăng 9,8%. Riêng điện thoại thông minh đạt gần 7 tỷ USD, tăng 32,9%, mức tăng đáng chú ý trong bối cảnh thị trường thiết bị công nghệ toàn cầu có dấu hiệu chậm lại.

Cùng với đó, các ngành công nghiệp hỗ trợ và phụ trợ ghi nhận bước tiến tích cực, trong đó sản phẩm từ gỗ tăng 25,1%, giấy và sản phẩm từ giấy tăng 42,3%, quặng manhetit tăng 24%. Dù quy mô chưa lớn, đây là những mảnh ghép quan trọng giúp Thái Nguyên từng bước hình thành hệ sinh thái sản xuất đa dạng, giảm dần sự phụ thuộc vào một nhóm hàng chủ đạo.

Năm 2025, toàn tỉnh có 1.608 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 12.296 tỷ đồng, cùng 491 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động.

Tuy nhiên, "bức tranh" xuất khẩu cũng xuất hiện những gam màu trầm khi một số mặt hàng truyền thống sụt giảm mạnh. Tấm tế bào quang điện giảm tới 95,9%, chè giảm 6,5%. Những con số này đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới công nghệ, cải tiến phương thức sản xuất và định vị lại thị trường, nhất là trong bối cảnh các tiêu chuẩn về chất lượng và xuất xứ ngày càng được siết chặt.

Các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới tiếp tục phát huy tác dụng, mở rộng cánh cửa vào những thị trường có yêu cầu cao. Xuất khẩu sang Anh tăng 23%, đạt 616 triệu USD; sang EU theo EVFTA tăng 6,6%, đạt 3,3 tỷ USD; các thị trường CPTPP tăng 3%, đạt 2,63 tỷ USD.

Những kết quả này cho thấy khả năng đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật ngày càng tốt của doanh nghiệp trên địa bàn. Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang khu vực RCEP giảm 23%, còn 5,7 tỷ USD, phản ánh mức độ cạnh tranh gay gắt trong phân khúc sản xuất công nghệ, đồng thời thể hiện xu hướng tái cơ cấu thị trường theo hướng ưu tiên các phân khúc có giá trị gia tăng cao hơn...

Thu hút đầu tư FDI ổn định và theo chiều sâu

Động lực tăng trưởng của Thái Nguyên không chỉ đến từ hoạt động thương mại. Năm 2025, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại tỉnh cho thấy một xu hướng rõ nét khi chất lượng dần thay thế cho việc mở rộng đơn thuần về số lượng.

Thay vì ưu tiên thu hút các dự án mới quy mô lớn, tỉnh tập trung củng cố môi trường đầu tư, tạo điều kiện để các nhà đầu tư hiện hữu duy trì hoạt động ổn định và tiếp tục mở rộng, tăng vốn.

Sản xuất linh kiện điện tử phục vụ xuất khẩu tại một doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh.

Lũy kế đến cuối năm 2025, toàn tỉnh có 188 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 11,013 tỷ USD. Trong năm, ước có khoảng 25 dự án mới được cấp phép với tổng vốn gần 200 triệu USD.

Tuy nhiên, điểm nhấn đáng chú ý nằm ở 50 dự án điều chỉnh tăng vốn, với tổng số vốn bổ sung lên tới khoảng 350 triệu USD. Diễn biến này phản ánh niềm tin của các nhà đầu tư chiến lược vào môi trường đầu tư của tỉnh, đồng thời cho thấy xu hướng đầu tư theo chiều sâu ngày càng rõ nét.

Theo ông Kim Lee Soo, Tổng Giám đốc Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên, yếu tố quyết định đối với doanh nghiệp không dừng ở hạ tầng thuận lợi mà nằm ở sự đồng hành của chính quyền tỉnh trong quá trình xử lý thủ tục và tháo gỡ kịp thời các vướng mắc phát sinh. Đây chính là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định và tiếp tục mở rộng đầu tư lâu dài tại địa phương...

Nền tảng vững chắc từ hạ tầng khu công nghiệp

Hệ thống khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh được quy hoạch bài bản, giữ vai trò nền tảng quan trọng để hiện thực hóa các trụ cột của kinh tế đối ngoại. Theo quy hoạch, Thái Nguyên có 19 khu công nghiệp (KCN) với tổng diện tích 6.406ha.

Đến nay, 12 KCN đã được thành lập, trong đó 6 KCN đi vào vận hành ổn định với tỷ lệ lấp đầy trên 90% như Yên Bình, Điềm Thụy, Sông Công, Thanh Bình. Kết quả này cho thấy tầm nhìn quy hoạch đi trước một bước, hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ và khả năng khai thác, thương mại hóa hiệu quả, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhà đầu tư.

Hạ tầng giao thông kết nối được quan tâm đầu tư cùng với quỹ đất công nghiệp được quy hoạch lớn tạo ra những lợi thế trong thu hút đầu tư của Thái Nguyên.

Sức hấp dẫn của môi trường đầu tư còn thể hiện rõ qua sự phục hồi và phát triển của khu vực doanh nghiệp trong nước. Năm 2025, toàn tỉnh có 1.608 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 12.296 tỷ đồng, cùng 491 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động.

Lực lượng doanh nghiệp nội địa từng bước lớn mạnh, tạo lớp nền quan trọng để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn FDI, qua đó hình thành mối liên kết bền chặt trong hệ sinh thái công nghiệp của tỉnh.

Từ thực tiễn đó có thể thấy, kinh tế đối ngoại của Thái Nguyên năm 2025 đã định hình một cấu trúc phát triển vững chắc với 3 yếu tố then chốt gồm sản xuất công nghệ cao giữ vai trò dẫn dắt, cải cách hành chính đồng hành cùng doanh nghiệp và hạ tầng công nghiệp phát huy hiệu quả.

Sự kết hợp này tạo nên sức đề kháng đáng kể trước những biến động từ bên ngoài, đồng thời củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước...

Trên nền tảng đã được tạo dựng, Thái Nguyên đang hướng tới một tầm vóc mới trong giai đoạn 2026-2030, không chỉ là trung tâm sản xuất điện tử quy mô lớn mà còn là điểm kết nối thương mại, logistics và đổi mới sáng tạo của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu nhiều biến động, kết quả đạt được năm 2025 cho thấy một hướng đi bền vững, lấy nội lực làm gốc, mở rộng thị trường có chọn lọc và củng cố niềm tin của nhà đầu tư. Đây chính là hành trang quan trọng để tỉnh bước vào chu kỳ tăng trưởng mới với chất lượng và tính bền vững cao hơn.

Năm 2025, giá trị xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn tỉnh tăng 9% so với năm 2024 (đạt 29,925 tỷ USD), trong khi giá trị nhập khẩu tăng 19,9% (đạt 19,4 tỷ USD) phản ánh nhu cầu mở rộng sản xuất và đầu tư chiều sâu Điểm nhấn kinh tế đối ngoại Thái Nguyên năm 2025

Lệ Thủy