Ba trọng tâm chính của Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn Tài chính và Kinh tế xanh của Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC 3). (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC 3) diễn ra tại thành phố Nice (Pháp) từ ngày 9-13/6, với sự tham dự của khoảng 60 nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ, cùng hàng nghìn đại biểu đến từ các tổ chức tài chính quốc tế, tổ chức phi chính phủ, cộng đồng khoa học và khu vực tư nhân.

Do Pháp và Costa Rica đồng tổ chức, hội nghị là diễn đàn giải quyết những thách thức mà đại dương, biển và các nguồn tài nguyên biển trên thế giới đang phải đối mặt, chẳng hạn như tình trạng mực nước biển dâng cao, nhiệt độ đại dương toàn cầu tăng cao, trong khi mức độ axit hóa các đại dương trên thế giới đang gần chạm ngưỡng không thể duy trì sự sống của sinh vật biển hoặc giúp ổn định khí hậu.

Hội nghị lần này tập trung vào 3 trọng tâm chính: thúc đẩy bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển ở các vùng nằm ngoài quyền tài phán quốc gia, xóa bỏ trợ cấp thiệt hại trong hoạt động sản xuất thủy sản toàn cầu, và thúc đẩy các nỗ lực toàn cầu nhằm bảo vệ 30% diện tích đất và biển của thế giới vào năm 2030, còn biết đến với tên gọi sáng kiến 30x30, được các nước thông qua tại Hội nghị các bên tham gia Công ước Đa dạng sinh học lần thứ 15 diễn ra tại Montreal, Canada, hồi tháng 12/2022.

Trong đó, ưu tiên hàng đầu sẽ là đẩy nhanh tiến trình phê chuẩn Văn kiện pháp lý quốc tế về đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia với tên gọi Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học tại vùng ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ), còn gọi là Hiệp ước về Biển cả.

Được thông qua vào năm 2023, hiệp định này nhằm bảo vệ các hệ sinh thái biển ở vùng biển quốc tế.

Để chính thức có hiệu lực, hiệp định cần đủ ít nhất 60 quốc gia phê chuẩn với thời hạn chót là ngày 20/9/2025. Tính đến nay, mới chỉ có 32 quốc gia hoàn tất thủ tục này.

Phát biểu trước thềm hội nghị, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh: “Mục tiêu của hội nghị tại Nice lần này là có ít nhất 60 quốc gia phê chuẩn để đảm bảo hiệp định có hiệu lực. Chúng ta vẫn chưa đạt được mục tiêu đó... Vẫn còn rất nhiều việc phải làm.”

Còn Tổng thống Brazil Lula da Silvakêu gọi các nước thực hiện những hành động cụ thể, thay vì những cam kết, để bảo vệ đại dương.

Về trọng tâm thứ hai, việc cấm các hình thức trợ cấp gây hại đối với hoạt động khai thác và sản xuất thủy sản toàn cầu được xem là nguyên nhân chính dẫn đến cạn kiệt nguồn lợi thủy sản trên thế giới.

Mặc dù Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã thông qua thỏa thuận liên quan từ tháng 6/2022, văn kiện này vẫn cần được 2/3 số thành viên - tương đương 111 quốc gia - chính thức phê chuẩn để có hiệu lực, song đến nay mới chỉ có 101 nước hoàn tất thủ tục.

Tại hội nghị, Pháp và Vương quốc Anh đều công bố biện pháp siết chặt hoạt động đánh bắt bằng phương pháp kéo lưới dưới đáy biển, một hình thức đánh bắt gây tổn hại đến đại dương và làm tăng tốc độ biến đổi khí hậu.

Anh dự kiến mở rộng lệnh cấm đối với hoạt động này trên diện tích 30.000 km2 thuộc 41 khu bảo tồn biển trên vùng biển của Anh.

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Macron cho biết nước này sẽ hạn chế hoạt động của nghề lưới kéo dưới đáy biển tại một số khu bảo tổn biển.

Bên cạnh đó, hội nghị cũng là dịp để thúc đẩy các giải pháp tài chính đổi mới, như trái phiếu xanh và các khoản vay xanh dành riêng cho lĩnh vực đại dương, nhằm thu hẹp khoảng trống tài chính cho các mục tiêu bảo tồn biển vốn là mục tiêu phát triển bền vững nhận được tài trợ ít nhất trong 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc.

Hội nghị không nhằm thông qua văn kiện ràng buộc về mặt pháp lý, nhưng được kỳ vọng sẽ là bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu nhằm bảo vệ đại dương./.

(TTXVN/Vietnam+)