ASEAN thúc đẩy hợp tác khu vực để bảo vệ tăng trưởng

Quang cảnh Hội nghị AEM-57. Ảnh: TTXVN phát

Cam kết bao gồm việc tăng cường hợp tác với các đối tác đối thoại hướng tới thương mại tự do và tạo điều kiện thuận lợi cho các dòng đầu tư nhằm nâng cao vị thế của khối như một điểm đến thương mại và đầu tư quan trọng.

Sau 3 ngày thảo luận và tham vấn với nhiều đối tác, ASEAN đã đạt được sự đồng thuận về việc thúc đẩy hội nhập kinh tế. Các nước cam kết đạt được 9 Mục tiêu kinh tế ưu tiên (PED) thuộc trách nhiệm của AEM. Kết quả này được thể hiện rõ trong tuyên bố chung gồm 50 điểm được ban hành sau Hội nghị AEM lần thứ 57, trong đó các quốc gia thành viên nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết và quan trọng trong việc củng cố hệ thống thương mại đa phương.

Trong một thông cáo báo chí, Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, ông Zafrul Abdul Aziz cho biết thông qua hội nhập sâu rộng hơn và các quan hệ đối tác chiến lược, ASEAN đang định hình một hệ sinh thái thương mại và đầu tư cởi mở, kiên cường và sẵn sàng cho tương lai.

Để đạt được điều này, các nền kinh tế trong khối đã nhất trí thực hiện các cải cách thực dụng, hướng tới tương lai và toàn diện, đặc biệt là trong bối cảnh quản trị thương mại toàn cầu ngày càng phức tạp và bất ổn, thể hiện qua sự gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ do các mức thuế quan áp đặt lên tất cả các thành viên.

Một điều kiện tiên quyết quan trọng để nâng cao sức mạnh kinh tế của ASEAN trên trường quốc tế là ASEAN phải tận dụng vai trò trung tâm của mình trong Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) để định hình trật tự kinh tế mới nổi và nâng cấp các hiệp định thương mại tự do với các thành viên. Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand, cùng với 10 nền kinh tế ASEAN, đã biến RCEP trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới.

Quang cảnh Hội nghị AEM-57. Ảnh: TTXVN phát

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho rằng RCEP phải được đổi mới bằng năng lượng chính trị và không nên chỉ là một văn bản pháp lý trên giấy tờ. Để đạt được mục tiêu này, ông tuyên bố Malaysia, với tư cách là Chủ tịch ASEAN, sẽ tổ chức Hội nghị cấp cao các nhà lãnh đạo RCEP, diễn ra cùng thời điểm với Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 vào tháng 10 tới.

Điểm nổi bật sau 3 ngày họp AEM và tham vấn với các đối tác đối thoại là cam kết của Đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer, cho thấy sự gắn kết mạnh mẽ hơn của Mỹ với các nền kinh tế Đông Nam Á. Ông Jamieson cũng đánh giá cao những nỗ lực không ngừng của khối trong việc mở rộng tiếp cận thị trường, xóa bỏ các rào cản phi thuế quan và tăng cường hợp tác an ninh, coi đây là những mục tiêu sẽ củng cố mối liên kết thương mại và đầu tư ASEAN-Mỹ. Phát biểu này được đưa ra chỉ một tháng sau khi Mỹ áp đặt thuế quan toàn diện lên tất cả 10 nền kinh tế trong khu vực.

Tại Hội nghị tham vấn ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 22, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yeo Han-Koo xác nhận Hàn Quốc đang hoàn tất việc nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Hàn Quốc (AKFTA), dự kiến sẽ được công bố tại hội nghị cấp cao các nhà lãnh đạo vào tháng tới.

Hội nghị tham vấn ASEAN+3, với sự tham gia của Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, đã nhấn mạnh sự hợp tác trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn, thương mại số và nền kinh tế xanh, đồng thời tái khẳng định các biện pháp hỗ trợ tài chính khu vực thông qua Sáng kiến đa phương hóa Chiang Mai (CMIM). Thương mại giữa ASEAN và 3 đối tác đạt 1,2 nghìn tỷ USD vào năm 2024, chiếm 31,7% tổng thương mại của ASEAN, trong khi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ 3 nước đạt 44,4 tỷ USD, tương đương gần 20% tổng vốn FDI vào khu vực.

Bên cạnh các cuộc tham vấn, các nhà lãnh đạo kinh tế khu vực nhấn mạnh sự cần thiết của ASEAN trong việc đẩy nhanh cải cách cơ cấu để thúc đẩy thị trường vốn tư nhân và thực thi các quy tắc chống lại các rào cản phi thuế quan. Họ lưu ý rằng các cơ chế hiện có, chẳng hạn như cổng thông tin ASEAN Assist, đã không hiệu quả do các doanh nghiệp vẫn còn e ngại khiếu nại, điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường năng lực thực thi trong khối.

ASEAN cũng nhấn mạnh những tiến bộ trong việc nâng cấp Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), thúc đẩy Nghị định thư Nâng cấp Thỏa thuận thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc 3.0 và đưa ra các hướng dẫn đầu tư bền vững, tất cả đều nhằm mục đích củng cố khối trước những cú sốc bên ngoài.

Sau khi kết thúc Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 57, rõ ràng ASEAN đang thể hiện tham vọng củng cố khả năng phục hồi đồng thời chuyển hướng sang tăng trưởng dựa trên tri thức và giá trị gia tăng trong một nền kinh tế toàn cầu ngày càng bất ổn.

Bùi Hoàn/vnanet.vn