Áp lực tỷ giá liệu có hạ nhiệt sau động thái can thiệp của Ngân hàng Nhà nước?

Trụ sở Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Ảnh: BNEWS phát

Trong hai ngày 25 và 26/8, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai bán ngoại tệ thông qua hợp đồng kỳ hạn, có hủy ngang trong 180 ngày, với giá 26.550 đồng/USD. Giao dịch chỉ áp dụng cho các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm, nhằm đưa trạng thái ngoại tệ của ngân hàng về cân bằng.

Theo đó, mỗi tổ chức tín dụng được phép hủy tối đa ba lần với các hợp đồng từ 100 triệu USD trở lên và tối đa hai lần với hợp đồng dưới 100 triệu USD. Thời hạn hủy muộn nhất là một ngày làm việc trước khi giao dịch đáo hạn.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh tỷ giá liên tục tăng nóng. Trong phiên giao dịch cuối tuần trước (22/8), Ngân hàng Nhà nước nâng tỷ giá trung tâm thêm 25 đồng lên mức kỷ lục 25.295 đồng/USD; các ngân hàng thương mại cũng đồng loạt bán USD sát trần.

Sau thông báo bán ngoại tệ can thiệp thị trường của Ngân hàng Nhà nước, tỷ giá USD tại ngân hàng đã giảm nhẹ, song vẫn cao hơn gần 4% so với đầu năm. Đáng chú ý, đồng VND đang đi ngược xu hướng thế giới khi USD Index (chỉ số đo lường sức mạnh đồng USD với 6 loại tiền tệ chủ chốt) giảm 10,5% từ đầu năm.

Giới chuyên gia cho rằng áp lực tỷ giá đến từ nhu cầu mua ngoại tệ trả nợ của Chính phủ, xuất siêu giảm và chênh lệch VND với USD duy trì cao, kích thích đầu cơ. Trước đó vào đầu tháng 1/2025, Ngân hàng Nhà nước từng bán USD kỳ hạn ở mức 25.450 VND, giúp tỷ giá hạ trong nửa cuối tháng 1 trước khi bật tăng trở lại từ tháng 2.

Giới phân tích đánh giá Ngân hàng Nhà nước đang chủ động và tính toán kỹ trong điều hành. Thay vì bán ngoại tệ giao ngay, Ngân hàng Nhà nước dùng hợp đồng kỳ hạn có thể hủy bỏ, vừa “làm mát” tỷ giá ngắn hạn, vừa bảo toàn dự trữ ngoại hối.

Công ty Chứng khoán Maybank Investment Bank (MSVN) nhận định chiến lược này mang tính phòng ngừa, linh hoạt: “Nếu áp lực giảm, Ngân hàng Nhà nước có thể hủy giao dịch, tránh lãng phí nguồn lực, qua đó giữ ổn định VND và không gian chính sách vĩ mô”.

Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng động thái trên định hướng điểm neo tỷ giá và thăm dò nhu cầu USD, khi thực tế Ngân hàng Nhà nước chưa bán ngoại tệ giao ngay.

"Do chỉ có các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm mới có thể đăng ký mua, tỷ giá đã có nhịp giảm kỹ thuật sau biện pháp điều hành của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, áp lực đối với tỷ giá sẽ chưa có thay đổi cơ bản nếu nhu cầu ngoại tệ từ nay đến cuối năm tiếp tục tăng", VDSC đánh giá.

VDSC lưu ý chênh lệch lãi suất giữa VND và USD không phải yếu tố gây áp lực hiện tại; thay vào đó, nhu cầu USD gia tăng có thể đến từ nhu cầu thực lẫn xu hướng găm giữ.

Tính đến sáng 26/8, tỷ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước niêm yết ở mức 25.273 VND/USD, giảm đáng kể so với kỷ lục 25.295 VND/USD hồi cuối tuần trước. Theo dự báo, nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào tháng 9 và nguồn cung ngoại tệ từ xuất khẩu, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và kiều hối dồi dào hơn trong nửa cuối năm, nhiều tổ chức tín dụng có thể hủy ngang hợp đồng, giúp dự trữ ngoại hối quốc gia không bị ảnh hưởng.

Lê Phương/Bnews/vnanet.vn