Áp lực lớn với ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP

Theo BBC, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tuần trước đã gặp nhau tại bang Alaska (Mỹ) trong một hội nghị được chú ý nhiều về nghi thức nhưng ít tạo ra đột phá ngoại giao nhằm thúc đẩy hòa bình cho Ukraine.

Ngay sau đó, sáu nhà lãnh đạo châu Âu đã vội vã đến Washington để trao đổi với ông Trump, nhằm đánh giá tác động từ cuộc gặp ở Alaska. Tuy sự kiện tại Nhà Trắng được xem là mang tính lịch sử, song kết quả thực chất vẫn còn hạn chế.

Theo BBC, áp lực đang ngày càng lớn đối với ông Trump – người từng cam kết chấm dứt các cuộc xung đột ở nước ngoài. Dù vậy, có hai điểm tiến triển được coi là đáng chú ý sau các cuộc gặp ở Alaska và Nhà Trắng:

Thứ nhất, ông Trump hé lộ khả năng Mỹ đưa ra cam kết an ninh cho Ukraine nếu có một thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, sau đó ông nói rõ rằng điều này có thể chỉ dừng ở việc hỗ trợ không quân, còn trách nhiệm chính sẽ do châu Âu đảm nhận.

Thứ hai, ông Trump cũng nhắc đến việc sắp xếp một hội nghị song phương giữa ông Putin và ông Zelensky, trước khi có thể tiến tới một cuộc gặp ba bên có sự tham gia trực tiếp của Mỹ.

Các nhà lãnh đạo châu Âu mong muốn đạt được lệnh ngừng bắn trước khi diễn ra bất kỳ cuộc gặp nào, nhưng ông Trump cho rằng điều đó khó khả thi. Dẫu vậy, việc chuẩn bị cho một kênh đối thoại trực tiếp giữa Nga và Ukraine vẫn được coi là một bước tiến.

Không khí hợp tác giữa ông Trump, ông Zelensky và lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng cũng là điểm đáng chú ý, đặc biệt khi so sánh với chuyến thăm căng thẳng của ông Zelensky hồi tháng 2/2025.

Ông Trump coi việc thúc đẩy hòa bình ở Ukraine là một phần trong di sản chính trị của ông, song thừa nhận con đường này “hẹp và khó đi”. Theo BBC, rào cản lớn nhất vẫn là việc chưa rõ liệu ông Putin có sẵn sàng kết thúc xung đột hay không, trong bối cảnh Nga cho rằng nước này đang nắm lợi thế trên chiến trường.

Trong các phát biểu riêng, ông Trump bày tỏ tin tưởng rằng ông Putin muốn đạt được thỏa thuận, dù nhiều nhà quan sát cho rằng đó là đánh giá khá lạc quan của Tổng thống Mỹ. Đồng thời, sự khó đoán trong chính sách đối ngoại của chính ông Trump cũng khiến các đồng minh thận trọng.

Dù vậy, nhiều lãnh đạo châu Âu nhận định hai tuần vừa qua đã có tiến triển rõ rệt hơn so với tình hình trong hơn ba năm trước. Chuyến đi gấp gáp của họ tới Washington được cho là nhằm hạn chế khả năng ông Putin tác động tới lập trường của Mỹ.

Một yếu tố khác là cơ sở chính trị trong nước của ông Trump. Nhiều cử tri ủng hộ khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” có thể phản đối nếu Washington phải gánh thêm trách nhiệm quân sự tại Ukraine. Điều này tạo ra thế khó cho Tổng thống Mỹ trong việc cân bằng giữa đối nội và vai trò hòa giải quốc tế.

Cuối cùng, giới quan sát cho rằng ông Trump mong muốn được nhìn nhận như một “người kiến tạo hòa bình”. Tuy nhiên, khác với Ukraine, châu Âu hay Nga, Mỹ lại là bên ít chịu ảnh hưởng trực tiếp. Vì thế, nếu thấy lợi ích không đảm bảo, ông Trump vẫn có thể rời bàn đàm phán – và chính khả năng “bỏ đi” đó cũng là một dạng sức mạnh.

Nguyễn Thái - BBC