Áp lực công việc, con thi lớp 10, người mẹ ở Hà Nội phải khám sức khỏe tâm thần

Tại hội thảo chia sẻ thông tin về bệnh Rối loạn giấc ngủ diễn ra mới đây, bác sĩ Phạm Công Huân, Phòng M8, Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ, các bác sĩ tại đây vừa tiếp nhận bệnh nhân P.P.D. (40 tuổi, trú tại Hà Nội) vào khám vì sợ đi ngủ.

Là một người sống nội tâm, ít chia sẻ, chị D. vốn có giấc ngủ bình thường. Tuy nhiên, từ khi được thăng chức và con bước vào giai đoạn thi lớp 10, áp lực gia tăng khiến chị bắt đầu mất ngủ. Ban đầu, chị ngủ 4-5 giờ mỗi đêm, nằm trằn trọc không thể chợp mắt. Dù tình trạng kéo dài, chị không đi khám mà tự mua thuốc bổ não để sử dụng.

Ba tháng trước khi nhập viện, tình trạng của chị D. trở nên nghiêm trọng hơn, chỉ ngủ được 2-3 giờ mỗi ngày. Chị khó tập trung làm việc, dễ cáu gắt, hiệu suất giảm sút. Sau một thời gian dùng thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ, chị bỏ thuốc, dẫn đến tình trạng mất ngủ nặng hơn và cảm giác sợ hãi mỗi khi lên giường.

Một bệnh nhân điều trị tại Viện sức khỏe tâm thần. Ảnh: P.Thúy.

Khi đến viện, các xét nghiệm cho thấy cơ thể chị D. không có bất thường, nhưng qua đánh giá tâm lý, bác sĩ kết luận chị mắc rối loạn giấc ngủ kèm lo âu. Sau hai tuần điều trị nội trú bằng thuốc và liệu pháp tâm lý, chị D. cải thiện rõ rệt, ngủ được 4-5 giờ mỗi ngày, giảm mệt mỏi và dần lấy lại tinh thần.

Một trường hợp khác là nữ bệnh nhân 42 tuổi, gặp cảm giác khó chịu ở chân mỗi khi lên giường, như có "dòi bò trong chân", khiến bà không thể ngủ. Bác sĩ nghi ngờ đây là biểu hiện của Hội chứng chân không yên, một rối loạn thường gặp ở phụ nữ và tăng theo độ tuổi, cần khám chuyên sâu để xác định nguyên nhân.

Theo bác sĩ Đoàn Thị Huệ, Phó trưởng Phòng M8, rối loạn giấc ngủ liên quan đến chất lượng, thời gian và số lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi ban ngày và suy giảm chức năng. Tình trạng này thường đi kèm các vấn đề sức khỏe thể chất hoặc tâm thần như trầm cảm, lo âu, hoặc rối loạn nhận thức.

Nghiên cứu của Maurice (2011) chỉ ra rằng gần 1/3 dân số phàn nàn về mất ngủ, nhưng chỉ 6-15% được chẩn đoán chính thức. Tại Việt Nam, khoảng 80% bệnh nhân đến khám tại Viện Sức khỏe Tâm thần có rối loạn giấc ngủ do căng thẳng, trong đó 5-6,7% mất ngủ nặng liên quan đến trầm cảm hoặc lo âu.

Mất ngủ không chỉ gây mệt mỏi mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Người mất ngủ có nguy cơ cao mắc các bệnh như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, hội chứng mạch vành cấp, suy giảm miễn dịch, thậm chí tăng nguy cơ ung thư vú hoặc đại trực tràng. Ngoài ra, mất ngủ còn làm rối loạn cân bằng hormone, tăng nguy cơ đái tháo đường type 2.

Bác sĩ Huệ nhận định, lối sống thiếu lành mạnh là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ mất ngủ gia tăng. Đặc biệt, thói quen sử dụng điện thoại trước giờ ngủ làm gián đoạn giấc ngủ do ánh sáng xanh từ màn hình ảnh hưởng đến nhịp sinh học.

Một người được chẩn đoán mất ngủ khi tình trạng này xảy ra ít nhất 3 ngày/tuần, kéo dài trên 3 tháng và không do các nguyên nhân như sử dụng chất kích thích hay bệnh tâm thần khác.

Để điều trị hiệu quả, bác sĩ khuyến cáo cần tuân thủ phác đồ dài hạn, kết hợp thuốc và liệu pháp tâm lý, thay vì tự ý mua thuốc ngủ.

Người dân cũng nên xây dựng thói quen sống lành mạnh, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, duy trì giờ giấc cố định và tạo không gian ngủ thoải mái.

Những thay đổi nhỏ này có thể giúp cải thiện giấc ngủ, nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Phương Thúy